Αυτό λεγόταν πολύ, πριν μια εικοσαετία περίπου. Ήταν αληθινή ιστορία. Σε κάποιο χωριό της Κισσάμου δεν θυμάμαι σε ποιο λέγανε τότε, ήταν μια χωριατοπούλα η οποία πήγε μετανάστης στην Αμερική. Σε πέντε – έξι χρόνια γύρισε στο χγριό της. Χαρές οι χωριανοί της, οι συγγενείς της, οι φιλενάδες της.
Αυτή, έκανε πως πρώτη φορά έβλεπε χωριό. Ώου, τι είναι αυτό; Ώου τι είναι εκείνο; Τίποτε δεν γνώριζε η Αμερικάνα από το χωριό.
– Έλα μωρή Κατίνα, τις λένε οι φιλενάδες της, έλα να μεταδέσομε τα’ αίγες.
– Ώου, τι είναι αίγες; Ώου τι είναι μεταδένω;
Σκάνε στα γέλια οι φιλενάδες της, την τραβάνε, έλα μωρή Κατίνα, της λένε, πάμε, και άσε τα ώου και τα ώου.
– Ώου πλιιίζ, νο Κατίνα, Κάθριν, Κάθριν!
Γέελια πάλι οι συγγενείς, οι χωριανοί, οι κοπελιές την τραβάνε να πάνε να μεταδέσουν τις κατσίκες.
Άλλο που δεν ήθελε αυτή, να ξαναπάει στα χωράφια που μεγάλωσε αλλά έκανε και την διαφορετικιά απ’ τις άλλες κοπελιές. Στον δρόμο έβλεπε μάραθα που είναι τα χωράφια μας γεμάτα. Έκανε πως δεν τα γνώριζε.
– ¨Ωου, ωραία λουλούδια. Τι είναι αυτά!
– Μαραθα μωρή πανάθεμά σε που μας κάνεις την πρωτευουσιάνα. Μάραθα που απ’ αυτά έτρωγες και μεγάλωσες.
– Ώου – πάλι αυτή – ώου μάααλαντρα τα ‘λεγε Αμερικανιστί.
Πάνε, παρακάτω, βλέπουν μια μαραθιά ψηλή που ‘χει βγάλει και τα κίτρινα ανθάκια της και δώστου πάλι η ξιπασμένη άνευ λόγου, χωριατοπούλα που παρίστανε «το κάτι άλλο».
– Ώου, και αυτό το δέντρο είναι που βγάζει τόσα αμάλαντρα!
Εεε, τότε οι φιλενάδες της πέσανε κάτω και χτυπιότανε απ’ τα γέλια.
Γύρισαν το ‘παν στο χωριό και όλοι είχαν πεθάνει στα γέλια. Αυτό διαδόθηκε σ’ όλη την Κρήτη και από τότε όποια ήταν ξιπασμένη την λέγανε πως είναι σαν και αυτή που ‘πε: «Τι δέντρο βγάζει τ’ αμάλαντρα»