Ψηφίσθηκε χθες από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) η έκθεση Dess για την Κοινή Γεωργική Πολιτική («ΚΑΠ») με ορίζοντα το 2020.
Η έκθεση αυτή αποτελεί την δεύτερη -μέσα σε ένα χρόνο- κατάθεση απόψεων των ευρωβουλευτών, πριν την υποβολή των νομοθετικών προτάσεων για τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, οι οποίες αναμένεται να παρουσιασθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον ερχόμενο Νοέμβριο στο ΕΚ και το Συμβούλιο.
Η έκθεση τάσσεται υπέρ μιας ισχυρής ΚΓΠ, δομημένης σε δύο, σαφώς διαχωρισμένους, αλλά συμπληρωματικούς πυλώνες και κατά της επανεθνικοποποίησης της ΚΓΠ. Ζητά δε μια πιο αποτελεσματική και απλή στην εφαρμογή ΚΓΠ, με πόρους τουλάχιστον στο ύψος του 2013, και επαρκείς για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της επισιτιστικής ασφάλειας, της προστασίας του περιβάλλοντος, της κλιματικής αλλαγής και της περιφερειακής ισορροπίας στην ΕΕ-27.
Οι ευρωβουλευτές κρίνουν ότι οι άμεσες ενισχύσεις πρέπει να δίνονται μόνο στους ενεργούς αγρότες, ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση των νέων αγροτών, με επέκταση των καθεστώτων στήριξης στο δεύτερο πυλώνα, και ότι θα πρέπει να θεσπισθεί με αντικειμενικά κριτήρια ένα απλουστευμένο σύστημα ενίσχυσης, ειδικά για τις μικρές εκμεταλλεύσεις.
Απορρίπτει την ενιαία κατ` αποκοπή άμεση ενίσχυση για το σύνολο της ΕΕ και τάσσεται υπέρ της σταδιακής αντικατάστασης του ιστορικού μοντέλου από το περιφερειακό, με ρεαλιστική προσέγγιση στην αναδιανομή των πόρων και αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις από την παραγωγή, παρέχοντας ευελιξία στις περιοχές που δεν έχουν εναλλακτικές λύσεις.
Σε σχέση με τις άμεσες ενισχύσεις, που στοχεύουν τόσο στην εξασφάλιση παραγωγής αγροδιατροφικών προϊόντων όσο και στην παροχή δημόσιων αγαθών, ζωτικής σημασίας για το σύνολο της κοινωνίας, ζητά προοδευτική μείωση για τις μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις, λαμβάνοντας υπόψη και κριτήρια απασχόλησης και βιώσιμων πρακτικών. Πιστεύει ότι η προστασία των φυσικών πόρων (ύδατα, ενέργεια, έδαφος) θα πρέπει να συνδέεται στενότερα με τη χορήγηση των άμεσων ενισχύσεων. Επιπλέον ζητά η “πράσινη” συνιστώσα, που θα χρηματοδοτείται 100% από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), να επιλέγεται από τον εκάστοτε παραλήπτη αυτών των συγκεκριμένων ενισχύσεων από ένα εθνικό ή περιφερειακό κατάλογο μέτρων, που θα καταρτίζουν τα κράτη μέλη, βάσει ενός ευρύτερου καταλόγου της ΕΕ.
Ιδιαίτερα σημαντικές για την Ελλάδα είναι οι θέσεις που υιοθέτησε το Ευρωκοινοβούλιο για τα μέτρα της αγοράς, Αν και υιοθετεί τη λειτουργία των μέτρων αυτών μόνο στη μορφή του διχτυού ασφαλείας που θα ενεργοποιείται μόνο σε περίπτωση σοβαρών διαταραχών, εντούτοις ζητά την επανεξέταση των μέτρων ώστε να αυξηθεί η ευελιξία, η αποδοτικότητα και η ταχύτητα στη δράση, καθώς και η επέκτασή τους, ώστε αυτά να καλύπτουν όλους τους τομείς. Επιπλέον προκρίνει τη δημιουργία ειδικού αποθεματικού για την άμεση ενεργοποίηση μέτρων ταχείας αντίδρασης σε περίπτωση σημαντικών κρίσεων.
Ειδικά για τους τομείς των οπωροκηπευτικών, οίνου και ελαιολάδου ζητά την ενίσχυση και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων διαχείρισης. Ειδικά για το ελαιόλαδο ζητά κι ένα επικαιροποιημένο σύστημα ιδιωτικής αποθεματοποίησης.
Σημαντική είναι επίσης η πρόταση προς την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο της διατήρησης των δικαιωμάτων φύτευσης στον αμπελοοινικό τομέα πέραν του 2015.
Σε σχέση με τη διαχείριση κινδύνου και κρίσεων ζητά τη λήψη πρόσθετων, πιο αποτελεσματικών μέτρων και μέτρων πρόληψης κινδύνου τόσο σε επίπεδο κράτους μέλους (ΚΜ) και γεωργικής εκμετάλλευσης όσο και σε επίπεδο ΕΕ, ενώ ζητά από την Επιτροπή να αναπτύξει κοινούς κανόνες, που θα αποκλείουν στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά, για την προώθηση συστημάτων διαχείρισης κινδύνου , από τα οποία θα μπορεί να επιλέξει κάθε ΚΜ.
Εξαιρετικής σημασίας είναι και η θέση του Ευρωκοινοβουλίου για την καταπολέμηση της κερδοσκοπίας με διεθνώς συντονισμένη δράση και για τη λειτουργία ενός παγκόσμιου συστήματος προειδοποίησης και συντονισμένης δράσης για τα αποθέματα γεωργικών προϊόντων που απαιτεί η επισιτιστική ασφάλεια. Για την περαιτέρω ενδυνάμωση της θέσης των παραγωγών καλεί για τη βελτίωση κατεπειγόντως -με νομοθετικές πρωτοβουλίες- της λειτουργίας της αγροδιατροφικής αλυσίδας, ώστε να αυξηθεί η διαφάνεια, να καταπολεμηθούν οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και να επωφεληθεί ο παραγωγός, εισπράττοντας την προστιθέμενη αξία που δικαιούται. Παράλληλα προκρίνει την ανάπτυξη μικρών αλυσίδων παραγωγής και εμπορίας.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας, ο Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και μέλος της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, Σπύρος Δανέλλης είπε τα εξής:
“Το σημερινό αποτέλεσμα είναι ενδεικτικό της σημασίας που έχει να έχουμε πάντα ξεκάθαρους στόχους και να αγωνιζόμαστε με οργάνωση, πειθαρχία και σοβαρότητα για την επίτευξή τους. Με τη σημερινή ψηφοφορία ανατρέπεται πλήρως το αρχικό κείμενο Dess, που προωθούσε την επανεθνικοποίηση και τη μεταφορά πόρων από τον πρώτο πυλώνα στο δεύτερο. Εκτός από αυτό, οι σοσιαλιστές, πειθαρχώντας να μείνουμε στα πιο σημαντικά σημεία, αντί να αναλωθούμε σε μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις, καταφέραμε να εδραιώσουμε και σε μερικά σημεία να βελτιώσουμε τις απόψεις που υιοθέτησε πριν ένα χρόνο το Ευρωκοινοβούλιο με την έκθεση Lyon. Δεσμευόμαστε ότι με την ίδια σοβαρότητα, επιμονή και πειθαρχία θα αντιμετωπίσουμε και τις διαπραγματεύσεις για τις νομοθετικές προτάσεις.”