Του Νίκου Χαρτζουλάκη *
Η τραγωδία της Μικρασιατικής εκστρατείας είναι μια από τις πολλές που έχουν οδηγήσει ο ιμπεριαλισμός και το κεφάλαιο τους λαούς της περιοχής. Όλοι μπορούμε να αναλογιστούμε περιόδους στη πρόσφατη Ιστορία που στάλθηκαν οι λαοί να σφαχτούν ‘’για του αφέντη το φαΐ’’.Τέτοιες ανθρωποθυσίες είναι στη φύση του κοινωνικοπολιτικού συστήματος στο οποίο ζούμε. Διότι,όσο δεμένο με την ύπαρξη του είναι για το κεφάλαιο το ξεζούμισμα του μόχθου της εργασίας,άλλο τόσο έχει ανάγκη να διευρύνει τη κυριαρχία του στο χώρο. Και τότε ντύνονται οι εργάτες και τα παιδιά τους φαντάροι γραμμή για τα χαρακώματα να ματώσουν για τα συμφέροντα των ξένων και ντόπιων αφεντάδων. Η Ιστορία αποδεικνύει ακόμα και στους πιο αφελείς, ότι το σύστημα που στηρίζεται στη κυριαρχία μιας αργόσχολης,παρασιτικής αστικής ελίτ εις βάρος της τεράστιας εργαζόμενης πλειοψηφίας,θα γεννάει συνεχώς το πόλεμο και τη καταστροφή. Μόνο που η πρόοδος της επιστήμης και η κυριαρχία του πάνω(και )σε αυτήν, του δίνει τη δυνατότητα να κάνει ακόμα μεγαλύτερα εγκλήματα.
Η ιστορία της Μικρασιατικής εκστρατείας είναι μια ιστορία πολέμου,προσφυγιάς , ξεριζωμού. Είναι η ιστορία ενός λαού που έδωσε τον ανθό του να γίνει κρέας για τα κανόνια προς χάριν των σχεδιασμών των Δυτικών Ιμπεριαλιστών και για να ταϊστούν οι μωροφιλοδοξίες των ντόπιων αστών. Η αστική μας τάξη από τότε έκανε το καλό παιδί των Ισχυρών για να τα βγάλει πέρα. Από τη Ψωροκώσταινα εφορμούσε σε Μεγάλες Ιδέες και πάλι πίσω, κατά τα κελεύσματα των προστατών της. Για αυτό το δίπολο της υποτέλειας και του τυχοδιωκτισμού,οι δύο όψεις της εξάρτησης, συμβαδίζουν με όλη τη διαδρομή της άρχουσας τάξης.Σε αυτή τη διαδρομή δεν δίστασε να βάψει και ξαναβάψει τα χέρια της με αίμα.
Και το μεγάλο ερώτημα,μόλις ξεκαθαριστεί η προέλευση και η φύση των πολέμων τους,είναι το ΠΩΣ. Πως δηλαδή θα γίνει κατορθωτό να σταματήσουν τα σφαγεία,πως θα μπορέσει η ανθρωπότητα να βάλει φραγμό στους άδικους πολέμους.
Κάποιοι θα μιλήσουν για πασιφισμό,αλλά ξέρουν και οι ίδιοι πως η ειρήνη δε χαρίζεται,αλλά κερδίζεται. Είναι ζήτημα πάλης. Της λαϊκής πάλης,που δε μπορεί πάρα να έχει κορμό τη τάξη που παράγει το πλούτο της κοινωνίας, την εργατική τάξη,αλλά έχει ανάγκη να κερδίσει στις γραμμές της όλο τον εργαζόμενο λαό. Μια πάλη που θέλει να απαντήσει στα άμεσα και πιεστικά της επιβίωσης,αλλά που όσο δυναμώνει ακουμπάει τα μεγάλα και οραματικά. Γεννάει τα ιδανικά της ανατροπής της κοινωνίας της εκμετάλλευσης και το χτίσιμο ενός νέου κόσμου.
Ήτανε μακριά και όχι ευθύγραμμη ,η πορεία για να μπορέσει τον προηγούμενο αιώνα το Κομμουνιστικό Κίνημα να αμφισβητήσει τη παντοδυναμία του συστήματος. Με κορυφαίους σταθμούς τη Παρισινή Κομμούνα,την Οκτωβριανή Επανάσταση,τη ΜΠΠΕ. Με κρίσιμο κάθε φορά τις απαντήσεις που έδινε στα ζητήματα έβαζε μπροστά η ταξική πάλη .Σε αντιδιαστολή με τις εκλογικές αυταπάτες των καιρών μας,η ιστορία διδάσκει ότι οι λαοί άλλαξαν το κόσμο όταν μπήκαν μαζικά στα μέτωπα πάλης. Εκεί διαμόρφωσαν όρους,συγκρότησαν δυνάμεις,απόσπασαν κατακτήσεις .Εκεί γεννήσαν,στέριωσαν,τροποποίησαν και τις πρωτοπορίες τους. Στα πολιτικά επίδικα της περιόδου,στον καθημερινό αγώνα για τη δουλειά,τις σπουδές,τη περίθαλψη,τις ελευθερίες.
Ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα,όπως γράφεται και στο βιβλίο που παρουσιάστηκε. Με αυτή τη διαπίστωση κατά νου,μπορούμε να συμπεράνουμε την αξία της τοποθέτησης του νεαρού τότε ΣΕΚΕ για τη Μικρασιατική εκστρατεία. Η αντιπολεμική του στάση ήταν πρώτα πρώτα μια διακήρυξη ανεξαρτησίας των σκοπών και της ύπαρξης του από τις αστικές επιδιώξεις. Ήταν μια δήλωση ότι βρίσκεται στον αντίποδα του αστικού πολιτικού κόσμου. Ήταν η καλύτερη απάντηση στη προσπάθεια του Ελ. Βενιζέλου να το χειραγώγησει,να το καταστήσει υποχείριο στους σχεδιασμούς του.Και το σπουδαιότερο όλων είναι ότι το ΣΕΚΕ δεν έμεινε μόνο στη διακήρυξη, αλλά έβαλε την άποψη του στο κόσμο της δουλειάς διοργανώνοντας αντιπολεμικά συλλαλητήρια και μπολιάζοντας τους απεργιακούς αγώνες της εποχής με το αίτημα για το σταμάτημα του πολέμου. Σίγουρα δεν κατάφερε να σταματήσει το πόλεμο. Αλλά έβαλε τις σημαντικότερες παρακαταθήκες,καθώς έκφρασε το πόθο των μαζών για σταμάτημα της ανθρωποσφαγής. Η συμβολή αυτής της στάσης που πήγε κόντρα στο κυρίαρχο ρεύμα ήταν από τις πλέον σπουδαίες για την μετέπειτα αυτοτελή πορεία του εργατικού επαναστατικού κινήματος στη χώρα.
Οι λαοί όταν σύρθηκαν κάτω από ξένες σημαίες,βίωσαν τραγωδίες. Όταν κατάφεραν να συγκροτήσουν τη πάλη τους,στηριζόμενοι πρώτα πρώτα στις δικές τους αστείρευτες δυνάμεις,τότε πρόκοψαν. Και σήμερα αυτό απαιτείται. Να μπουν ξανά στο προσκήνιο και να διεκδικήσουν την ζωή από ένα σύστημα που χωρίς μασκαρέματα πλέον,τους τάζει φτώχεια και πόλεμο. Εκεί κρίνονται πραγματικά και οι δυνάμεις που αναφέρονται στο κίνημα .Στο κατά πόσο ενισχύουν με τις θέσεις και τη πρακτική τους αυτή τη πάλη ,χωρίς να καμώνονται ότι την υποκαθιστούν. Στο κατά πόσο υπηρετούν τη κατεύθυνση της Αναμέτρησης μέσα στη πάλη,ως το μόνο πραγματικό δρόμο που μπορεί να δώσει νίκες και να ξανά ανοίξει τις λεωφόρους για το απελευθερωτικό κίνημα των λαών.
Η βιβλιοπαρουσίαση αφορά το βιβλίο ‘’Στους δρόμους του πολέμου και της καταστροφής’’ από τις εκδόσεις Εκτός των Τειχών και πραγματοποιήθηκε στα Χανιά το Σάββατο 18 Φλεβάρη.
* μέλος ΚΚΕ (μ-λ)