Όσπρια
Απαραίτητα στην Κρητική Διατροφή μέχρι σήμερα. Μια φορά την βδομάδα
Φακές
Ξεβράζομε λίγο τις φακές. Τις βάζομε στο τσικάλι με μια φλυτζάνα λάδι, κρεμμύδι ψιλοκομμένο σκόρδο αλάτι πιπέρι. Τις μυρίζομε έτσι λίγο. Προσθέτομε ντομάτα τριμμένη. Μετά από λίγο μια κουταλιά πελτέ ντομάτας διαλυμένο σε ένα ποτήρι νερό. Το ρίχνομε μέσα. Προσθέτομε ένα κομμάτι πορτοκαλόφυλλο και 2-3 φύλλα δάφνης. Ψήνομε, να μην γίνει το φαγητό πηχτό αλλά κάπως σαν σούπα.
Ροβύθια με νεράτζι
Βάζομε από βραδύς τα ροβύθια στο νερό. Την άλλη μέρα τα βράζομε μέχρι να μαλακώσουν. Τα τραβάμε τα βάζομε σε τσικάλι μ’ ένα φλυτζάνι του τσαγιού λάδι. Ψιλλοκόβομε κρεμμύδι και τα «μυρίζομε». Ρίχνομε νερό να γίνει σούπα. Όταν ψηθούν τα ροβύθια και χυλώσουν διαλύομε 2-3 κουταλιές αλεύρι με χυμό νεράτζι και από λίγο καυτό ζουμί. Στο τέλος το ρίχνομε μέσα στο τσικάλι να πάρει μία δύο βράσεις να πήξει λίγο αλλά να μείνει σούπα. Πολύ νόστιμο αυτό το φαγητό με το νεράτζι (Εγώ στίβω νεράτζια, τα βάζω σε βαζάκια και στην κατάψυξη για να ‘χω τον χυμό νερατζιού για όταν τελειώσουν τα νεράτζια)
Φάβα (πολύ ωραία και η φάβα)
Πλένομε περίπου μισό κιλό φάβα σε σουρωτήρι. Την αδειάζουμε σε κατσαρόλα και ρίχνουμε νερό, τόσο όσο να σκεπάσει δύο δάχτυλα τη φάβα. Προσθέτομε δύο κρεμμύδια χοντροκομμένα και μια φλυτζάνα λάδι. Τα αφήνουμε να σιγοβράσουν ανακατεύοντας κατά διαστήματα. Αν χρειαστεί επιπλέον νερό, το συμπληρώνομε λίγο – λίγο γιατί αν βράσει η φάβα δεν μπορούμε να αφαιρέσουμε το επιπλέον νερό. Όταν χυλώσει, ρίχνουμε το αλάτι ανακατεύοντας πιο συχνά. Μόλις χυλώσει εντελώς, τη βάζουμε στο μπλέντερ για να γίνει μια ρευστή κρέμα. Αν είναι πολύ αραιή την δένομε με μια κουταλιά κορν-φλάο. Όταν βέβαια κρυώσει σφίγγει. Την βάζομε σε πιάτα από πάνω λάδι άψητο πολύ λεμόνι ψιλοκομμένο κρεμμύδι και μαϊντανό ψιλοκομμένο
Φασολάδα
Βάζομε νερό πιο κάτω απ’ τη μέση του τσικαλιού. Ρίχνομε τα φασόλια και 2-3 κρεμμύδια χοντροκομμένα. Αφήνομε να βράσουν. Χοντροκόβομε καρότα και σέλινο. Τα ρίχνομε μέσα. Μετά από λίγο ρίχνομε ξυσμένες ντομάτες και μία κουταλιά ντοματοπελτέ. Αλάτι, πιπέρι, πορτοκαλόφυλλο, δάφνη. Προς το τέλος ρίχνομε μιάμιση φλυτζάνα λάδι.
Φασόλια γίγαντες
Μουσκεύομε τους γίγαντες από βραδύς σε μια κατσαρόλα με νερό. Την άλλη μέρα τους βράζομε. Κάνομε σάλτσα με λάδι μία φλυτζάνα, 3 κρεμμύδια ψιλοκομμένα, μερικές σκελίδες σκόρδο, μαϊντανό αρκετό, καρότα κομμένα φέτες, τριμμένες ντομάτες και μία κουταλιά ντοματοπελτέ αλάτι πιπέρι. Όταν έχουν γίνει οι γίγαντες τους ρίχνομε σε ταψί από πάνω την σάλτσα και στον φούρνο να χυλώσουν. Αν χρειαστεί και νερό.