Του Χάρη Σαββίδη
Νέα έκκληση στην ΕΚΤ να προχωρήσει σε εκτύπωση χρήματος απηύθυνε χθες το ΔΝΤ, λίγες μόλις ώρες προτού ο πρόεδρος Ντράγκι μιλήσει στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου. Κάτι που δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί σύμπτωση, δεδομένου ότι δεν είναι η πρώτη φορά που το ΔΝΤ προχωρεί σε δημόσια παρέμβαση την ώρα που ο επικεφαλής της ΕΚΤ ετοιμάζεται να τοποθετηθεί δημόσια.
Αργά προχθες το μεσημέρι το ΔΝΤ δημοσιοποίησε την έκθεση που συντάχθηκε μετά την τελευταία επίσκεψη εκπροσώπων του Ταμείου στην Ευρώπη. Σε αυτή υπογραμμίζεται ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού για τις οικονομίες της Ευρωζώνης, καθώς «οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη εξακολουθούν να γέρνουν προς την αρνητική πλευρά» και «με περιορισμένο χώρο για πολιτικές βραχυπρόθεσμα, περαιτέρω αρνητικά σοκ -είτε εγχώρια είτε εξωτερικά- θα μπορούσαν να υπονομεύσουν το κλίμα στην αγορά, να σταματήσουν την ανάκαμψη και να ωθήσουν την οικονομία σε χαμηλότερα επίπεδα πληθωρισμού, ακόμη και στον αποπληθωρισμό».
Το ΔΝΤ μειώνει ελαφρώς την πρόβλεψη για την ανάπτυξη φέτος (1,1% από 1,2%) και είναι αρκετά συγκρατημένο για τις επιδόσεις το 2015, βλέποντας ανάπτυξη 1,5%, ενώ για τις ΗΠΑ προβλέπει 2% και για τη Βρετανία 2,9%. Οι αναλυτές του Ταμείου επιμένουν στην αναγκαιότητα προώθησης διαρθρωτικών αλλαγών, αλλά τονίζουν ότι αυτές θα πρέπει να συνοδευτούν από μέτρα στήριξης της ζήτησης και καλούν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μην υιοθετήσουν νέα μέτρα λιτότητας. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται και στην αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια, καθώς «η αδυναμία στους τραπεζικούς ισολογισμούς και η αβεβαιότητα για την ποιότητά τους συμβάλλουν στον κατακερματισμό και περιορίζουν την ικανότητα και την επιθυμία των τραπεζών να στηρίξουν τη δανειοδότηση και τις επενδύσεις».
Το ΔΝΤ επαναφέρει, μάλιστα, την πρόταση για δημιουργία ενός κοινού ταμείου στο οποίο θα μπορούν να προσφεύγουν οι τράπεζες και να δανείζονται όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα φερεγγυότητας. Πρόκειται ουσιαστικά για την περίφημη δυνατότητα των τραπεζών να δανειστούν άμεσα από τον EMS, προκειμένου να κοπεί ο ομφάλιος λώρος μεταξύ τραπεζών και δημοσίου χρέους. Το Βερολίνο ποτέ δεν υιοθέτησε την προσέγγιση αυτή και, αν και κάποια στιγμή αναγκάστηκε να την αποδεχθεί, στην πραγματικότητα δεν έχει πάψει να την υπονομεύει.
Στην έκθεση αναφέρεται, επίσης, το ενδεχόμενο «αγοράς κρατικών τίτλων, ανάλογα με τη συμμετοχή των κρατών-μελών στο κεφάλαιο της ΕΚΤ», προκειμένου «να μειωθεί το κόστος δανεισμού των κυβερνήσεων, να ενισχυθούν οι τιμές των μετοχών και των εταιρικών ομολόγων και τελικά να τονωθεί η ζήτηση και οι πληθωριστικές προσδοκίες στην Ευρωζώνη». Λίγη ώρα αφού δημοσιοποιήθηκε η έκθεση, ο επικεφαλής του ΔΝΤ για την Ευρώπη, Ρέτζα Μογκαντάμ, δημοσίευσε στο blog του ΔΝΤ σειρά ερωταπαντήσεων σχετικά με τον τρόπο που θα μπορούσε να υιοθετηθεί πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης στην Ευρωζώνη.
Στη Φραγκφούρτη δεν έχουν απορρίψει το ενδεχόμενο να προσφύγουν σε πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης, εφόσον οι αποπληθωριστικές πιέσεις επιμείνουν. Γεγονός, όμως, είναι ότι η αγορά κρατικών ομολόγων ελάχιστα θα βοηθούσε στις παρούσες συνθήκες, όπου το κόστος δανεισμού για τα κράτη-μέλη είναι ήδη εξαιρετικά χαμηλό. Ένα πρόγραμμα απευθείας αγοράς τίτλων από την ΕΚΤ θα είχε μεγαλύτερο νόημα εάν χρηματοδοτούσε επεκτατικές πολιτικές από την πλευρά των κυβερνήσεων, ώστε τελικά το χρήμα να «περάσει» στην πραγματική οικονομία.
Το Σαββατοκύριακο η ιταλική εφημερίδα Ιλ Μεσατζέρο ανέφερε ότι «ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, σε συνεργασία με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, ασκεί μεγάλη πίεση στον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ για να εγκριθεί ένα νέο, έκτακτο ευρωπαϊκό πρόγραμμα επενδύσεων ύψους 200 δισ. ευρώ».
Πρωτοβουλία
Σύμφωνα με την εφημερίδα της Ρώμης, «πρόκειται για ένα πρόγραμμα που θα πρέπει να καλύπτει όλη την ερχόμενη πενταετία, συνολικού ύψους 200 δισ. ευρώ, το οποίο θα επικεντρώνεται στους τομείς της παιδείας, των υποδομών, της ψηφιακής τεχνολογίας, της έρευνας, των μεταφορών και της επαγγελματικής κατάρτισης». Στόχος των δύο πολιτικών είναι, μάλιστα, ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να λάβει σαφείς δεσμεύσεις κατά την ομιλία του, σήμερα, στο Ευρωκοινοβούλιο. Σύμφωνα με την εφημερίδα, τα κεφάλαια θα προκύψουν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και με την έκδοση «ομολόγων έργου» (projectbonds). Αυτά θα μπορούσε κάλλιστα να αγοράσει η ΕΚΤ στο πλαίσιο ενός προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Αρκεί, βέβαια, να συμφωνήσουν οι Γερμανοί…
Ανησυχία
«Βουτιά» 1,1% σημείωσε τον Μάιο η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρωζώνη, επιβεβαιώνοντας τις ανησυχίες για περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξης (0,2% το α’ τρίμηνο) ή ακόμα και επιστροφή στην ύφεση
imerisia.gr