Μπορεί να μην είναι εύκολα αναγνωρίσιμο, όμως η απόφαση που προέκυψε από το χθεσινό Eurogroup ήταν μία εν δυνάμει καλή απόφαση.
Το κείμενο της Συμφωνίας είναι ένα διπλωματικό κείμενο το οποίο έχει πολλές ερμηνείες. Ποια ερμηνεία θα κυριαρχήσει, θα φανεί το επόμενο διάστημα από τη στάση που θα τηρήσει η ελληνική κυβέρνηση.
Οι πιέσεις θα είναι ξανά ασφυκτικές αφού η Συμφωνία θα πρέπει να επικυρωθεί από κοινοβούλια εχθρικά προς την Ελλάδα, όπως της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Φινλανδίας και κυρίως της Γερμανίας κι αυτό οπωσδήποτε θα επηρεάσει τις αποφάσεις για το ποια μέτρα θα προχωρήσουν άμεσα. Όμως, το βέβαιο είναι, ότι η Συμφωνία που προέκυψε δεν εκφράζει τις αρχικές θέσεις της γερμανικής πλευράς.
Η όλη κατάληξη των διαπραγματεύσεων δεν ήταν η αναμενόμενη αφού αν και υπάρχουν αποτυπωμένες οι γερμανικές θέσεις, υπάρχουν και οι ελληνικές και αυτό γίνεται με έναν τέτοιο τρόπο ώστε να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι ή όλοι δυσαρεστημένοι.
Η Ελλάδα, ουσιαστικά, υποχώρησε σε πάρα πολλά σημεία από τις εκφρασμένες προεκλογικές θέσεις που εξέφρασε ο ΣΥΡΙΖΑ. Όμως κερδίζει πολλά σε σχέση με την προηγούμενη πραγματικότητα που ίσχυε στη χώρα.
Το θετικό είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση καθόρισε το έδαφος της διαπραγμάτευσης. Η διαπραγμάτευση έγινε όχι πάνω στην πολιτική και οικονομική πραγματικότητα που ίσχυε στη χώρα, αλλά σε μία πραγματικότητα που εκλέχθηκε για να αλλάξει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Οι συζητήσεις έγιναν στη βάση μίας ανθρωπιστικής κρίσης που έχουν φέρει οι πολιτικές λιτότητας στην Ελλάδας. Στη μία πλευρά του τραπεζιού βρισκόταν το κόμμα της Αριστεράς που εκλέχθηκε για να αντιμετωπίσει αυτή την πραγματικότητα και στην άλλη πλευρά ήταν οι δανειστές και οι δεσμεύσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων.
Για να γίνει κατανοητό αυτό που λέω, εφόσον δεν είχαν γίνει εκλογές κι εφόσον συνεχίζαμε με κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας, οι δανειστές θα ζητούσαν υποχωρήσεις σε σχέση με το πρόγραμμα που ήδη εφαρμοζόταν. Το email Χαρδούβελλη αυτό ακριβώς ήταν. Με νίκη της Νέας Δημοκρατίας, το σημείο εκκίνησης θα ήταν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας. Ο οποισδήποτε συμβιβασμός θα ήταν πολύ διαφορετικής μορφής.
Με όλα αυτά, σε καμία περίπτωση δε μπορούμε να μιλάμε για νίκη. Είναι ένα μικρό ρήγμα στις κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες πολιτικές το οποίο μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες μίας μεγαλύτερης αλλαγής στην Ευρώπη, μπορεί όμως επίσης να εγκλωβίσει την κυβέρνηση και να οδηγήσει στην επιστροφή με νέο και νομιμοποιημένο τρόπο των πολιτικών λιτότητας.
Είναι επίσης μία αλλαγή, μία μικρή έστω επιστροφή των ευρωπαϊκών θεσμών, από την άποψη ότι τελικώς επικράτησε η ευρωπαϊκή διπλωματία.
Στα πλαίσια της ευρωπαϊκής διπλωματίας των διορισμένων τεχνοκρατών, έγινε η σύνθεση ενός κειμένου στο οποίο οι γερμανικές θέσεις έχουν βαρύτητα όμως υπολογίζεται και η άλλη πλευρά, η ελληνική.
Το αποτέλεσμα είναι θετικό για την ελληνική πλευρά αν λάβουμε υπόψη ποια είναι η ευρωπαϊκή συγκυρία. Οι πολιτικές λιτότητας αμφισβητήθηκαν. Και μία ενδεχόμενη μερική επιτυχία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ θα δημιουργήσει θετικές εξελίξεις σε μία σειρά άλλες χώρες.
Τώρα, στην ουσία, αυτά που κερδήθηκαν μέσα από τη διαπραγμάτευση αποτελούν μία μεγάλη οπισθοχώρηση σε σχέση με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ όμως είναι (εν δυνάμει, επαναλαμβάνω) ένα μεγάλο άλμα προς τα μπρος, σε σχέση με την κατάσταση όπου βρισκόταν η χώρα, εφόσον τις επόμενες ημέρες η κυβέρνηση δεν προχωρήσει σε περαιτέρω υποχωρήσεις.
Πιο συγκεκριμένα φεύγει η υποχρέωση για πλεόνασμα 3%.
Επίσης, παύουν όλα τα μέτρα που έχουν υφεσιακό χαρακτήρα, όπως οι μειώσεις μισθών και όσα είχε συμφωνήσει η κυβέρνηση να εφαρμοστούν μέσω του email Χαρδούβελη, όπως η αύξηση του ΦΠΑ στις τουριστικές περιοχές.
Τα κεφάλαια ασφαλιστικό, απολύσεις 150.000 δημοσίων υπαλλήλων μένουν εκτός συζήτησης ενώ αν και τέθηκε θέμα μη διακοπής όσων ιδιωτικοποιήσεων έχουν προχωρήσει, τουλάχιστον, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Γ. Βαρουφάκης, δε διαφαίνεται συνέχεια του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
Παραμένει ανοικτό το θέμα της αύξησης των μισθών στον ιδιωτικό τομέα σε συμφωνία με τους “θεσμούς”.
Όχι νέοι φόροι.
Το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που είναι και ο πυρήνας του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ παραμένει ανοικτό και θα αποτελέσει τη βάση αυτών που θα εφαρμοστούν το επόμενο διάστημα σε συνεργασία και συμφωνία με τους “θεσμούς”.
Ναι, θα υπάρχει αξιολόγηση, ναι, τα μέτρα που θα εφαρμόζονται θα πρέπει να έχουν την έγκριση των δανειστών μέσω διαπραγμάτευσης, όμως το πρόγραμμα θα συναποφασίζεται, με βάση το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Στα αρνητικά τώρα, θα υπάρχει ουσιαστική περικοπή σε προσλήψεις και σε μέτρα ανακούφισης, παρά την αναγνώριση ότι στην Ελλάδα υπάρχει ανθρωπιστική κρίση.
Λίγα θα αλλάξουν για τα νοσοκομεία που υπολειτουργούν χωρίς προσωπικό και πόρους, τα σχολεία που βρίσκονται υπό κατάρρευση. Οι Δήμοι θα συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα λειτουργίας.
Οι ιδιωτικοποιήσεις που ήδη έχουν προχωρήσει δύσκολα θα αντιστραφούν, τουλάχιστον αυτούς τους πρώτους 4 μήνες.
Τα 10.9 δις ευρώ του ΤΧΣ θα είναι διαθέσιμα αλλά μόνο για τις τράπεζες ενώ τα 1,9 δις ευρώ από τα ομόλογα θα δοθούν μετά το τέλος της συμφωνίας.
Οπότε, δεν υπάρχει αμφιβολία, τα ουσιαστικά και μεγάλα προβλήματα παραμένουν εδώ και οι υποχωρήσεις είναι και πολλές και σημαντικές.
Όπως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μεταξύ προγράμματος ΣΥΡΙΖΑ, συμφωνίας στο Eurogroup και email Χαρδούβελλη και προηγούμενων μνημονιακών δεσμεύσεων, οι αποστάσεις είναι εξίσου μεγάλες.
Αυτό είναι το πρώτο βήμα, ένα ενδιάμεσο στάδιο, μία “ανάσα” που κέρδισε η κυβέρνηση έως ότου περάσουμε στο επόμενο στάδιο της διαπραγμάτευσης όπου θα τεθεί και το θέμα ενός μακροπρόθεσμου σύμφωνου ελάφρυνσης του χρέους από τους δανειστές. Αλλά αυτοί οι τέσσερις μήνες μοιάζουν σήμερα ένα πολύ μεγάλο διάστημα.
Δεν είναι ρήξη, δεν είναι επανάσταση, υπάρχει οπισθοχώρηση, υπάρχουν και κέρδη. Όμως, έγινε διαπραγμάτευση. Η στάση που θα τηρήσει στην πράξη η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τις επόμενες ημέρες θα κρίνει αν και κατά πόσο το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων θα είναι θετικό.
Αν όχι, αν η κυβέρνηση υποχωρήσει στις πιέσεις που θα συνεχίσουν να ασκούνται, τότε ο βίος της θα είναι πολύ σύντομος.