Στο ερώτημα του Αντιπεριφερειάρχη Κρήτης Νίκου Καλογερή, αρμόδιου για θέματα Χωρικού Σχεδιασμού- Περιβάλλοντος, για το εάν έχει εκπονηθεί Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την έρευνα και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης, απάντησε το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).
Σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο του Υπουργείου, η συλλογή των σεισμικών – γεωφυσικών δεδομένων από το πλοίο «Nordic Explorer» της Νορβηγικής εταιρείας «Petroleum GeoServices» ολοκληρώθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2013, με τον κατάπλου του πλοίου στο λιμάνι της Πάτρας.
Στις έρευνες-σύμφωνα με την απάντηση του Υπουργείου- εφαρμόστηκαν γεωφυσικές μέθοδοι, οι οποίες δεν απαιτούν τεχνητή πηγή ενέργειας για την ενεργοποίηση του υπεδάφους, και συνεπώς, επειδή δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον, δεν προϋποθέτουν τη λήψη μέτρων προστασίας, σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική. Αντιθέτως, οι σεισμικές έρευνες απαιτούν την εφαρμογή τεχνητής πηγής ενέργειας, και συγκεκριμένα την παραγωγή ωστικού κύματος πεπιεσμένου αέρα για την ενεργοποίηση του υπεδάφους.
Το ΥΠΕΚΑ επισημαίνει επίσης ότι η συγκεκριμένη τεχνητή πηγή ενέργειας είναι ιδιαίτερα μικρή, εντούτοις ελήφθησαν υπόψη από την ανάδοχο εταιρεία όλες οι Διεθνείς Συνθήκες και υιοθετήθηκαν όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας και προφύλαξης του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα στην απάντηση του Υπουργείου, αναφέρεται ότι, «επάνω στο πλοίο υπήρχαν τόσο επιστήμονες – παρατηρητές των θαλάσσιων θηλαστικών, όσο και επιστήμονες που παρακολουθούσαν επί 24ωρου βάσεως τα ηχητικά σήματα των θηλαστικών αυτών με ειδικά καταγραφικά όργανα».
Επιπροσθέτως, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει σχετική διεθνής ούτε ελληνική νομοθεσία που να επιβάλλει τη σύνταξη Στρατηγικών ή άλλων Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών για τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών, το ΥΠΕΚΑ, αναγνωρίζοντας τη σημασία του θαλάσσιου πλούτου της χώρας μας, υποχρέωσε την εταιρεία «Petroleum GeoServices», πριν την έναρξη των ερευνητικών εργασιών της, να συντάξει και ένα ειδικό «Περιβαλλοντικό Σχέδιο Δράσης», που αξιολογήθηκε από Επιτροπή Ελλήνων Εμπειρογνωμόνων και δέσμευσε την εταιρεία για τις φάσεις διεξαγωγής των ερευνητικών της εργασιών.
Στην παρούσα φάση τα σεισμικά – γεωφυσικά δεδομένα που συνέλεξε το πλοίο “Nordic Explorer” βρίσκονται στο τελικό στάδιο της επεξεργασίας, ενώ το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα ακολουθήσει η ερμηνεία τους.
Όσον αφορά στις Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για την περιοχή νοτίως της Κρήτης και για το Ιόνιο, το ΥΠΕΚΑ διευκρινίζει ότι η ανάθεση και η εκπόνησή τους στη συνέχεια, θα γίνει ακολουθώντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες διεθνούς πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την παραχώρηση δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, όπως έγινε και στην περίπτωση των περιοχών των Ιωαννίνων, του Δυτικού Πατραϊκού και του Κατάκολου, για τις οποίες οι διαδικασίες αυτές έχουν ήδη προχωρήσει.
Στο νέο γύρο παραχωρήσεων υπεράκτιων περιοχών στο Ιόνιο Πέλαγος και στη θάλασσα νοτίως της Κρήτης, η ανάθεση και η εκπόνηση ΣΜΠΕ (Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων), καθώς και η δημόσια διαβούλευση που θα την ακολουθήσει, θα αποτελέσουν ένα από τα σημαντικότερα βήματα της διαδικασίας και θεωρούνται αναπόσπαστο τμήμα της, που θα προηγηθεί κάθε παραχώρησης.
Τέλος, το ΥΠΕΚΑ επισημαίνει ότι στο πλαίσιο των ερευνών για τους υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα και για την εναρμόνιση με την Οδηγία 2013/30 της Ευρωπαϊκής Ένωσης «περί ασφάλειας υπεράκτιων δραστηριοτήτων», έχει συγκροτηθεί Ομάδα Εμπειρογνωμόνων, η οποία θα ισχυροποιήσει και θα ενδυναμώσει την περιβαλλοντική νομοθεσία και ασφάλεια στον τομέα αυτό.