Η αγωνία για τους Έλληνες ναυτικούς, που είναι όμηροι των Φρουρών της Επανάστασης στο Ιράν μετά την κατάσχεση δύο τάνκερ ελληνικών συμφερόντων που έγινε την Παρασκευή (27/05) στον Περσικό Κόλπο, κορυφώνεται.
Το χρονικό της κατάσχεσης των δύο ελληνικών τάνκερ από το Ιράν
Οι δυνάμεις του Ιράν κατέλαβαν δύο ελληνικά δεξαμενόπλοια στον Περσικό Κόλπο, την Παρασκευή (27/05), λίγο μετά την προειδοποίηση της Τεχεράνης ότι θα λάβει «τιμωρητικά μέτρα» κατά της Αθήνας για την κατάσχεση ιρανικού πετρελαίου από τις ΗΠΑ σε δεξαμενόπλοιο που κρατείτο στα ανοικτά των ελληνικών ακτών.
«Το Πολεμικό Ναυτικό των Φρουρών της Επανάστασης κατέλαβε σήμερα δύο ελληνικά δεξαμενόπλοια για παραβιάσεις στα ύδατα του Κόλπου», ανέφερε ανακοίνωση των Φρουρών, την οποία επικαλείται το ιρανικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA και δεν δόθηκαν περαιτέρω λεπτομέρειες και δεν αναφέρθηκαν ποιες ήταν οι φερόμενες παραβιάσεις, σύμφωνα με σχετική δημοσίευση του Reuters.
Το Υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι ελικόπτερο του ιρανικού Πολεμικού Ναυτικού προσγειώθηκε στο -υπό ελληνική σημαία- πλοίο «Delta Poseidon», το οποίο έπλεε σε διεθνή ύδατα, 22 ναυτικά μίλια από τις ιρανικές ακτές, και πήρε όμηρο το πλήρωμα, μεταξύ των οποίων και δύο Έλληνες πολίτες. Ακόμα, σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, παρόμοιο περιστατικό καταγράφηκε σε άλλο πλοίο υπό ελληνική σημαία κοντά στο Ιράν, χωρίς να κατονομάζεται το πλοίο, προσθέτοντας ότι και οι δύο ενέργειες παραβίασαν το διεθνές δίκαιο και η Ελλάδα ενημέρωσε τους συμμάχους της, καθώς και διαμαρτυρήθηκε στον πρεσβευτή του Ιράν στην Αθήνα.
Η εταιρεία Delta Tankers με έδρα την Ελλάδα, η οποία εκμεταλλεύεται το «Delta Poseidon», δεν έχει σχολιάσει μέχρι στιγμής. Επισημαίνεται πως οι ελληνικές Αρχές κατέσχεσαν, τον περασμένο μήνα, το -υπό ιρανική σημαία- «Pegas», στο οποίο επέβαιναν 19 μέλη ρωσικού πληρώματος, κοντά στις ακτές του νότιου νησιού της Εύβοιας λόγω των κυρώσεων της Ε.Ε.. Ακόμα, οι ΗΠΑ κατέσχεσαν αργότερα το ιρανικό φορτίο πετρελαίου που υπήρχε στο πλοίο και σχεδίαζαν να το στείλουν στις ΗΠΑ με άλλο πλοίο, όπως έγινε γνωστό την Πέμπτη (26/05).
Ποιο μήνυμα στέλνουν οι Ιρανοί στον Τζο Μπάιντεν
Το περιστατικό της Παρασκευής (27/05), σύμφωνα με σχετική δημοσίευση των «New York Times», επισφραγίζει μια τεταμένη εβδομάδα στο Ιράν, η οποία άρχισε την Κυριακή (22/05) με τη δολοφονία ενός ανώτερου μέλους των Φρουρών στην Τεχεράνη, σε μια επίθεση που πραγματοποιήθηκε από το Ισραήλ κατά τους αξιωματούχους τόσο του Ιράν όσο και των μυστικών υπηρεσιών. Στη συνέχεια, την Τετάρτη (25/06), μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος στην ευαίσθητη στρατιωτική τοποθεσία Παρτσίν σκότωσε έναν μηχανικό του Υπουργείου Άμυνας του Ιράν.
Ιρανοί εμπειρογνώμονες σε θέματα πετρελαίου και ενέργειας δήλωσαν ότι η κατάσχεση των πλοίων από το Ιράν ήταν ένα μήνυμα προς την Ουάσινγκτον ότι το Ιράν θα σκληρύνει τη στάση του εάν η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν επιστρέψει στην πολιτική της μέγιστης πίεσης της εποχής του Ντόναλντ Τραμπ και αρχίσει να κατάσχει τάνκερ και φορτία αργού πετρελαίου, που ανήκουν στο Ιράν.
«Ο κύριος σκοπός είναι να σταλεί ένα σαφές μήνυμα στη Δύση ότι οι μελλοντικές κατασχέσεις πετρελαιοφόρων θα αντιμετωπιστούν με ανάλογη απάντηση», δήλωσε η Σίνα Αζόντι, αναλυτής του Ιράν στο Ατλαντικό Συμβούλιο στην Ουάσινγκτον.
Η τύχη της αναθεωρημένης πυρηνικής συμφωνίας είναι ασαφής, καθώς οι συνομιλίες έχουν παγώσει λόγω του χαρακτηρισμού των Φρουρών της Επανάστασης από τις ΗΠΑ ως τρομοκρατικής οργάνωσης. Το Ιράν έχει απαιτήσει να αφαιρεθεί από τον κατάλογο το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης, αλλά μέχρι στιγμής η Ουάσινγκτον έχει αρνηθεί, λέγοντας ότι ο χαρακτηρισμός είναι ανεξάρτητος από την πυρηνική συμφωνία.
Ιράν: «Αποφασίσαμε να λάβουμε τιμωρητικά μέτρα κατά της Ελλάδας»
Πάντως, το Nour News, το οποίο συνδέεται με ένα ιρανικό κρατικό όργανο ασφαλείας, ανέφερε, την Παρασκευή (27/05), στο Twitter: «Μετά την κατάσχεση ενός ιρανικού δεξαμενόπλοιου από την ελληνική κυβέρνηση και τη μεταφορά του πετρελαίου του στους Αμερικανούς, το Ιράν αποφάσισε να λάβει τιμωρητικά μέτρα κατά της Ελλάδας». Δεν ανέφερε, όμως, τι είδους μέτρα θα λάβει το Ιράν.
Το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Tasnim του Ιράν επικαλέστηκε αργότερα μια ανώνυμη πηγή που δήλωσε: «Υπάρχουν άλλα 17 ελληνικά πλοία στον Περσικό Κόλπο, τα οποία θα μπορούσαν να κατασχεθούν από τους Φρουρούς της Επανάστασης, εάν η Ελλάδα συνεχίσει τις αταξίες της. Ενημερωμένες πηγές τονίζουν, επίσης, ότι η Ελλάδα θα πρέπει να λάβει αντισταθμιστικά μέτρα προς το ιρανικό πετρελαιοφόρο το συντομότερο δυνατό».
Υπουργείο Εξωτερικών: «Είναι πράξεις πειρατείας, να αποφεύγουν οι πολίτες το Ιράν»
Με εντολή του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου, Θεμιστοκλής Δεμίρης, πραγματοποίησε έντονο διάβημα διαμαρτυρίας στον Ιρανό Πρέσβη στην Αθήνα, αναφορικά με την βίαιη κατάληψη δύο πλοίων ελληνικής σημαίας στον Κόλπο, όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Εξωτερικών.
Συγκεκριμένα, στη σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών τονίστηκε: «Οι ανωτέρω πράξεις ισοδυναμούν ουσιαστικά με πράξεις πειρατείας. Ο Γενικός Γραμματέας καταδίκασε έντονα τις πράξεις αυτές, οι οποίες αντιβαίνουν θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και της Διεθνούς Ναυσιπλοΐας. Κάλεσε για την άμεση απελευθέρωση των πλοίων και των πληρωμάτων τους. Τόνισε, επίσης, ότι οι πράξεις αυτές θα έχουν ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις, καθώς και στις σχέσεις Ε.Ε. – Ιράν».
Ακόμα, η ελληνική πλευρά επεσήμανε: «Συγκεκριμένα, νωρίτερα σήμερα ελικόπτερο του ιρανικού πολεμικού ναυτικού προσνηώθηκε στο ελληνικής σημαίας πλοίο Delta Poseidon το οποίο έπλεε σε διεθνή ύδατα (22 ναυτικά μίλια από τις ακτές του Ιράν) στον Κόλπο. Στη συνέχεια, ένοπλοι αιχμαλώτισαν το πλήρωμα του πλοίου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται δύο Έλληνες πολίτες. Αντίστοιχο συμβάν αναφέρθηκε ότι συνέβη και σε άλλο πλοίο ελληνικής σημαίας, στο οποίο επέβαιναν επτά Έλληνες πολίτες, και που ευρίσκετο πλησίον των ιρανικών ακτών. Το Υπουργείο Εξωτερικών έχει ήδη προβεί σε ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας, καθώς και συμμάχων και εταίρων της Ελλάδας. Υπό το φως των ανωτέρω, το Υπουργείο Εξωτερικών συνιστά στους Έλληνες πολίτες να αποφεύγουν ταξίδια στο Ιράν. Τα πλοία ελληνικής σημαίας καλούνται να ακολουθούν τις οδηγίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με το οποίο το Υπουργείο Εξωτερικών βρίσκεται σε στενό συντονισμό και συνεχή επικοινωνία».
Το ιστορικό του Ιράν με κατασχέσεις ξένων δεξαμενόπλοιων
Βέβαια, σύμφωνα με την προαναφερθείσα σχετική δημοσίευση των «New York Times», το Ιράν έχει ιστορικό αντίποινων κατάσχεσης πετρελαιοφόρων στον Περσικό Κόλπο και στα Στενά του Ορμούζ ως απάντηση σε πλοία που μεταφέρουν πετρέλαιό του και τα οποία έχουν σταματήσει ή κατασχεθεί. Το περιστατικό της Παρασκευής (27/05), όμως, σηματοδότησε την πρώτη φορά -εδώ και μήνες- που ένα πλοίο με ξένη σημαία μπήκε στο στόχαστρο του Ιράν.
Υπενθυμίζεται ότι, το 2019, το Ιράν κατέσχεσε ένα βρετανικό δεξαμενόπλοιο αφού το Ηνωμένο Βασίλειο σταμάτησε ένα ιρανικό δεξαμενόπλοιο στο Γιβραλτάρ. Το 2020, το Ιράν κατάσχεσε ένα νοτιοκορεατικό δεξαμενόπλοιο σε μια διαμάχη με τη Νότια Κορέα που πάγωσε τα έσοδά της από το πετρέλαιο ως απάντηση στις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ. Ένα βιετναμέζικο δεξαμενόπλοιο και ένα δεξαμενόπλοιο με σημαία Παναμά έχουν, επίσης, κατασχεθεί προσωρινά από τις ναυτικές δυνάμεις του Ιράν.
Ο σκιώδης πόλεμος μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ έχει, επίσης, διαδραματιστεί στα ύδατα του Περσικού Κόλπου, με τη Δύση να κατηγορεί το Ιράν για επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος εναντίον δεξαμενόπλοιου που συνδέεται με το Ισραήλ και από την οποία, το 2021, σκοτώθηκαν δύο μέλη του πληρώματος με ευρωπαϊκή καταγωγή. Το Ιράν, ωστόσο, αρνήθηκε ότι είχε ρόλο στην επίθεση.