Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής άσκησε δριμεία κριτική στην ενεργειακή στρατηγική της κυβέρνησης και μίλησε για «γεωπολιτικό κίνδυνο» λόγω της εξάρτησης από το φυσικό αέριο
Παρέμβαση με έντονο πολιτικό και ενεργειακό χαρακτήρα πραγματοποίησε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης, κατά τις πρωινές εργασίες της Περιφερειακής Συνδιάσκεψης Κρήτης. Με αφορμή τοποθέτηση του διεθνολόγου Κωνσταντίνου Φίλη για την Κάσο, ο κ. Ανδρουλάκης άσκησε κριτική για την έλλειψη σχεδιασμού και την απουσία χρονοδιαγράμματος υλοποίησης ενός έργου ύψους 650 εκατομμυρίων ευρώ, θέτοντας παράλληλα ζήτημα κυριαρχικών δικαιωμάτων και γεωπολιτικής σταθερότητας.
«Η χώρα δεσμεύει 650 εκατομμύρια ευρώ για ένα έργο και δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Έχω απευθύνει σχετικές ερωτήσεις στον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Άμυνας και τον Υπουργό Εξωτερικών. Δεν είναι μόνο τα χρήματα, είναι και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Αν προχωρήσουμε σε αναδίπλωση, όπως ειπώθηκε, η Τουρκία πετυχαίνει τον στόχο της και η Ελλάδα εκτίθεται ανεπανόρθωτα», υπογράμμισε.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επεσήμανε ότι η ενεργειακή στρατηγική της χώρας έχει υπονομευθεί από λανθασμένες επιλογές, καθώς, όπως είπε, ενώ η Ευρώπη σχεδίασε την ενεργειακή της μετάβαση με προτεραιότητα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η Ελλάδα οδηγήθηκε σε εξάρτηση από το φυσικό αέριο.
«Η Γερμανία, μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα, ανέστειλε την πυρηνική ενέργεια αλλά δεν αύξησε τη χρήση φυσικού αερίου. Παρέμεινε στο 10-11% στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της. Εμείς, ενώ δεν έχουμε βαριά βιομηχανία, αποκτήσαμε ξαφνικά τεράστια εξάρτηση από το φυσικό αέριο, γνωρίζοντας ήδη από το 2014, λόγω της Κριμαίας, τον κίνδυνο κλιμάκωσης και εκβιασμών», τόνισε.
Ασκώντας δριμεία κριτική στις κυβερνητικές πολιτικές, ο κ. Ανδρουλάκης σημείωσε πως η Ελλάδα δεν επένδυσε στα απαραίτητα ενεργειακά δίκτυα που θα επέτρεπαν μια δίκαιη και ασφαλή πράσινη μετάβαση.
«Δεν μπορούμε να αποχωρήσουμε από τον ρυπογόνο λιγνίτη με υγιή τρόπο, γιατί δεν έχουμε ούτε εσωτερικά ούτε εξωτερικά δίκτυα. Αντί να πούμε στους δημάρχους “δημιουργήστε ενεργειακές κοινότητες”, να επενδύσουμε σε αποθήκευση και υποδομές, επιλέξαμε να αφήσουμε πίσω τις βασικές προϋποθέσεις για μια σταθερή μετάβαση», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στην προσωπική του εμπειρία από τη θητεία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, περιέγραψε τις χαμένες ευκαιρίες για την Ελλάδα μέσω του Ταμείου Εκσυγχρονισμού. Όπως είπε, το 2015 η χώρα αποκλείστηκε αρχικά από το Ταμείο επειδή το ΑΕΠ του 2013 ήταν λίγο πάνω από το 60% του μέσου ευρωπαϊκού όρου, γεγονός που ευνόησε κυρίως χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
«Με τροπολογία προσθέσαμε τις χρονιές 2013-2015 και καταφέραμε να ενταχθούμε. Ωστόσο, στη συνέχεια η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ διαπραγματεύτηκε ανεπαρκώς και τελικά λάβαμε μόλις τα μισά κονδύλια, και αυτά μόνο για τα νησιά, όχι για την ηπειρωτική Ελλάδα. Και ενώ η δράση του Ταμείου αφορούσε την περίοδο 2021-2030, εμείς ξεκινήσαμε τις σχετικές επενδύσεις μόλις στα τέλη του 2024», ανέφερε.
Ο κ. Ανδρουλάκης έκλεισε την παρέμβασή του θέτοντας ένα κρίσιμο ερώτημα για την αγορά ενέργειας: «Πώς τιμολογείται σήμερα η ενέργεια; Φταίει μόνο το χρηματιστήριο ενέργειας; Να μάθει ο κόσμος τι πραγματικά συμβαίνει. Ποιο είναι το ποσοστό που ορίζεται από το χρηματιστήριο την προηγούμενη μέρα και τι γίνεται κάθε πρωί που εκτοξεύεται η τιμή;».
Αναλυτικά όσα είπε ο Νίκος Ανδρουλάκης
«Οι λόγοι που θα κάνω αυτή την παρέμβαση τώρα είναι δύο. Ο πρώτος είναι για να σχολιάσω αυτό που είπε ο Κωνσταντίνος Φίλης για την Κάσο, διότι είναι προφανές ότι δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός. Η χώρα δέσμευσε 650 εκατομμύρια ευρώ για ένα έργο και έχω ρωτήσει τον Πρωθυπουργό στη Βουλή, τον υπουργό Άμυνας, τον υπουργό Εξωτερικών να μας πουν κάτι απλό ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης αυτό του έργου;
Διότι δεν είναι μόνο τα χρήματα, είναι και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Εάν πάμε στην αναδίπλωση -όπως ειπώθηκε από τους ομιλητές-, τότε προφανέστατα η Τουρκία έχει πετύχει τον στόχο της, η Ελλάδα εκτίθεται ανεπανόρθωτα εάν ένα έργο που έχει σχεδιαστεί και έχει πολυδιαφημιστεί έχει αυτή την κατάληξη. Κι επειδή για ό,τι συμβαίνει στο τέλος φταίει το κακό μας το κεφάλι, δεν μπορώ να «αγοράσω» το σενάριο ότι η Ευρώπη σχεδίασε τη δικής της ενεργειακή στρατηγική κι εμείς παρασυρθήκαμε από την Ευρώπη.
Και θα σας πω ένα πολύ απλό επιχείρημα: Η Γερμανία όταν έγινε το ατύχημα της Φουκουσίμα πήρε την απόφαση να παγώσει την πυρηνική ενέργεια. Στο μυαλό μας τι έρχεται; Ότι στην ηλεκτροπαραγωγή, η μείωση της πυρηνικής ενέργειας τους οδήγησε στο φυσικό αέριο. Δεν ισχύει αυτό. Όποιο ποσοστό στο φυσικό αέριο είχε στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής η Γερμανία πριν, είχε και μετά, ένα χαμηλό ποσοστό της τάξης του 10-11%. Γιατί; Διότι στην πορεία έγιναν τα γεγονότα στην Κριμαία, κατάλαβαν και αυτοί ότι πρέπει να επενδύσουν περισσότερο στις ΑΠΕ και όχι στην περαιτέρω εξάρτηση από το φυσικό αέριο.
Ας έρθουμε τώρα σε εμάς, για να δούμε ποιοι μας παρέσυραν. Οι Ευρωπαίοι ή οι ολιγάρχες; Η Ελλάδα, ενώ δεν έχει εξάρτηση από το φυσικό αέριο -μιλώ πάντα για την ηλεκτροπαραγωγή που είναι το κρίσιμο στοιχείο, εμείς δεν έχουμε βαριά βιομηχανία τόσο μεγάλη όσο η Γερμανία- αποκτά ξαφνικά μια τεράστια εξάρτηση από το φυσικό αέριο. Ενώ γνωρίζαμε, καθώς είχαν προηγηθεί τα γεγονότα στην Κριμαία, ότι ήταν πιθανό το σενάριο της κλιμάκωσης, άρα της εξάρτησης, άρα του εκβιασμού και του γεωπολιτικού κινδύνου.
Και τι κάνει η χώρα μας, αντί να επενδύσει στα δίκτυα; Γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε δίκαιη πράσινη μετάβαση και να φύγουμε από τον ρυπογόνο λιγνίτη με ένα υγιές αναθετικό σύστημα και γεωπολιτική ασφάλεια; Διότι δεν έχουμε δίκτυα ούτε εσωτερικά, ούτε εξωτερικά.
Αντί λοιπόν η χώρα μας να επενδύσει στο δίκτυο και να λέμε σήμερα: «Κύριοι δήμαρχοι, ο καθένας από εσάς έχει τη δική του ενεργειακή κοινότητα, έχουμε αποθήκευση, έχουμε όλες τις υποδομές άρα διασυνδέουμε τους ρυθμούς της απολιγνιτοποίησης με τα έργα αποθήκευσης και δικτύου για να κάνουμε υγιή, σταθερή πράσινη μετάβαση προς όφελος του πολίτη και της παραγωγής», δεν επενδύσαμε στο δίκτυο.
Και κλείνω με τη δική μου εμπειρία. Και τα λέω αυτά, διότι οι εμπειρίες κάποιων από εμάς στην πολιτική είναι και τραυματικές. Θέλουμε και παλεύουμε να βοηθήσουμε, αλλά όταν δεν σχεδιάζει η χώρα, αλλά τα συμφέροντα για τη χώρα, σχεδιάζουν ό,τι τους βολεύει. Δεν τους βόλευε η κατά προτεραιότητα επένδυση στο δίκτυο για να λέμε σήμερα δεν μπορούμε να σας δώσουμε όρους σύνδεσης, αλλά θα κάνουμε εμείς για να μην έχουμε υποεπένδυση, αλλά επενδύσεις.
Ένα απλό επιχείρημα: το 2015 έρχεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η πρότασης της Επιτροπής για το Ταμείο Εκσυγχρονισμού. Τι ήταν αυτό; Για όσες χώρες είχαν λιγνίτη, να γίνει ένα Ταμείο, να πάρουν χρήματα για να φύγουν υγιώς από τον λιγνίτη. Ήμουν στη Επιτροπή Εξωτερικών, παίρνω τα χαρτιά και λέει το κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: όσες χώρες το 2013 είχαν κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από το 60% της Ε.Ε. μπαίνουν στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού και παίρνουν κάποια δισεκατομμύρια για να επενδύσουν στο δίκτυο. Τι βλέπω; Το 2013, η Ελλάδα είχε ελάχιστα πάνω από 60%, με αποτέλεσμα να μας πετάξουν έξω από το Ταμείο και να επωφελούνται κυρίως οι Πολωνοί και οι Τσέχοι, οι Ανατολικοί.
Με μεγάλη περιπέτεια, κάναμε μία τροπολογία, ώστε αντί για μία χρονιά βάσης να μπουν τρεις χρονιές βάσης, 2013-2015, που επειδή είχαμε τα μνημόνια και κατέρρεε το ΑΕΠ μεσοσταθμικά πέσαμε στο 59% για να πάρουμε τα χρήματα. Τα καταφέραμε, μπαίνει η χώρα, πάνε στο Συμβούλιο, διαπραγματεύονται επί ΣΥΡΙΖΑ, χάνουν στις διαπραγματεύσεις, τα παίρνουν οι Ανατολικοί -άρα ένα το κρατούμενο, μια χώρα που δεν διαπραγματεύτηκε σοβαρά- κι επειδή ντράπηκαν οι Ευρωπαίοι, μας δίνουν τα μισά από αυτά που δικαιούμασταν και μόνο για τα νησιά μας, όχι για το δίκτυο της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Η δράση αυτού του Ταμείου ήταν για τα έτη 2021-2030, γιατί δεν ξεκινήσαμε το 2021 την επένδυση στα δίκτυα; Πότε την ξεκινήσαμε; Στο τέλος του 2024, που πήγε ο κ. Μητσοτάκης στη Νάξο και είπε ότι ξεκινάμε το Ταμείο της Απανθρακοποίησης. Δηλαδή μία ήττα να μην πάρουμε όλα τα λεφτά, δεύτερη ήττα η καθυστέρηση των τριών-τεσσάρων ετών να ξεκινήσουν τα δίκτυα και συνεπώς να έχουμε μεγαλύτερη δυνατότητα να πάει η χώρα σε δίκαιη πράσινη μετάβαση. Τρίτο μεγάλο ζητούμενο η λάθος στρατηγική με το φυσικό αέριο που θα τη βρούμε μπροστά μας. Γιατί οι καθυστερήσεις οδήγησαν στη μεγάλη εξάρτηση.
Εγώ θέλω να κάνω μία ερώτηση: Πώς τιμολογείται σήμερα η ενέργεια; Φταίει μόνο το χρηματιστήριο ενέργειας. Να μάθει ο κόσμος ποια είναι η πραγματικότητα. Ποιο είναι το ποσοστό από το χρηματιστήριο ενέργειας αποβραδίς και τι γίνεται κάθε πρωί στην Ελλάδα που εκτινάσσεται η τιμή της ενέργειας;».
