Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία για το Σακχαρώδη διαβήτη (IDF), ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη στην υφήλιο είναι σήμερα 357 εκατομμύρια. Τα επόμενα 20 χρόνια, εάν δεν υπάρξουν σημαντικές παρεμβάσεις, εκτιμάται ότι ο αριθμός θα ανέλθει στα 535 εκατομμύρια. Αυτό θα συμβεί γιατί ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται, ζει περισσότερο, γίνεται πιο παχύσαρκος και αυξάνεται ολοένα και περισσότερο ο καθιστικός τρόπος ζωή.
Τετραπλασιάστηκε ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη στην Ελλάδα, τα τελευταία 30 χρόνια. Εκτιμάται ότι 1 στους 10 Έλληνες έχει διαβήτη. Περίπου 700.000 – 900.000
γνωρίζουν ότι πάσχουν από (ιαβήτη, ενώ περίπου 200.000 – 300.000 έχουν διαβήτη και δεν το ξέρουν.
Από τα άτομα με Διαβήτη 9 στα 10 έχουν διαβήτη τύπου 2. Τα συμπτώματα στο διαβήτη τύπου 2 μπορεί να είναι ήπια ή να απουσιάζουν τελείως. Αποτελεί «ύπουλη» μορφή πάθησης, αφού 1 στα 2 άτομα παρουσιάζουν ήδη σοβαρές επιπλοκές, όταν τεθεί η διάγνωση. Είναι επιτακτική η ανάγκη να ελέγχονται όλα τα άτομα ηλικίας 45 ετών και πάνω και ιδίως οι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Αναγκαίος είναι επίσης ο έλεγχος σε νεώτερα άτομα με καθιστική ζωή ή που έχουν συγγενή 1ου βαθμού με διαβήτη, σε γυναίκες με ιστορικό διαβήτη κύησης ή που έχουν γεννήσει παιδί με βάρος άνω των 4,5 κιλών, σε άτομα με υπέρταση ή με διαταραχές των λιπιδίων και σε άτομα με προδιαβήτη.
Ο Διαβήτης τύπου 2 κάποτε εθεωρείτο ως νόσος που προσέβαλε ενήλικες, ειδικά όσους έχουν ξεπεράσει το 40ό έτος της ηλικίας. Όμως, σήμερα, ο διαβήτης τύπου 2 άλλαξε πρόσωπο και προσβάλλει μικρότερες ηλικίες, νέους και παιδιά. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αλλαγή των διατροφικών συνηθειών. Συνήθως, τη στιγμή της διάγνωσης, η πλειοψηφία των παιδιών (περίπου 85%) είναι ήδη υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
Δεν υπάρχει ήπιος διαβήτης. Οι συνέπειές του είναι σοβαρές και αφορούν τον άνθρωπο, την κοινωνία και την οικονομία.
«Προς το παρόν, τρόπος πρόληψης του διαβήτη τύπου 1 δεν υπάρχει. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, που πιστεύεται ότι πυροδοτούν τη διαδικασία που οδηγεί στην καταστροφή των κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη ακόμη ερευνώνται. Αντίθετα, ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να προληφθεί έως 60%, όταν κάποιος φροντίζει να μειώσει το σωματικό του βάρος και παράλληλα να έχει συχνή σωματική δραστηριότητα. Σημαντικές έρευνες έδειξαν ότι το περπάτημα σε φυσιολογικούς ρυθμούς, για τουλάχιστο 30 λεπτά ημερησίως, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 από 35-40%.
Υπάρχουν, λοιπόν αποδεδειγμένα, αποτελεσματικές μέθοδοι για την πρόληψη ή τουλάχιστον την καθυστέρηση της εμφάνισης του διαβήτη τύπου 2 που είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής προς το υγιεινότερο (αντιμετώπιση της παχυσαρκίας με υγιεινή διατροφή και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας). Είναι επιβεβλημένη η πρόληψη ή αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, από την παιδική ηλικία, με τη μύηση των παιδιών στον κατά τεκμήριο “υγιεινό” τρόπο διατροφής από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους και την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.
Χωρίς την ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και εκπαίδευση, τα άτομα με διαβήτη είναι λιγότερο προετοιμασμένα να συμφιλιωθούν με την ιδέα για να λάβουν σωστές αποφάσεις, καθώς και να αντεπεξέλθουν ψυχικά και κοινωνικά στις απαιτήσεις του διαβήτη. Ο διαβήτης είναι χρόνια νόσος την οποία ο διαβητικός καλείται να χειρίζεται καθημερινά, σε συνεργασία με τον ιατρό που τον παρακολουθεί. Επομένως, πρέπει να μετέχει ενεργά σ’ αυτή τη διαδικασία, η οποία πρέπει να είναι συνεχής και επαναλαμβανόμενη, η δε συμβολή του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος είναι καθοριστική. Η εκπαίδευση είναι κλειδί για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη και θεμελιώδης προϋπόθεση για την άριστη ρύθμιση της νόσου, ώστε να αποτραπούν ή να καθυστερήσουν οι επιπλοκές και αποτελεί τη βασική ιδέα της
Εκστρατείας Ενημέρωσης για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη.
Το άτομο με διαβήτη σήμερα μπορεί και έχει τη δυνατότητα να έχει μια φυσιολογική ενεργό ζωή. Το μυστικό είναι να γνωρίζει πώς να διαχειρίζεται το διαβήτη του έτσι ώστε να μάθει να ζει με το διαβήτη και να μην είναι η πάθησή του εκείνη που του επιβάλλεται»
Τα στοιχεία αυτά τονίζουν ο Δρ Ανδρέας Μελιδώνης, Πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, Συντονιστής Διευθυντής Α’ Παθολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου, ΓΝ Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ» και ο Δρ Aθανάσιος Ράπτης, Γραμματέας της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, Επ. Καθηγητής Παθολογίας, Β’ Προπ. Παθολογική Κλινική – Μονάδα Έρευνας και Διαβητολογικό Κέντρο
Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακό ΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ»