Ερευνητές του Ινστιτούτου Ελέγχου και Πρόληψης Ενδημικών Νόσων στη Γιουνάν της Κίνας ανακάλυψαν δύο νέους ιούς των νυχτερίδων οι οποίοι είναι «στενοί συγγενείς» των φονικών ιών Νίπα και Χέντρα που προκαλούν σοβαρή εγκεφαλική φλεγμονή και αναπνευστική νόσο στους ανθρώπους. Αυτό αναφέρουν στο επιστημονικό περιοδικό ανοιχτής πρόσβασης «PLOS Pathogens» – στη δημοσίευσή τους παρουσιάζουν επίσης και άλλους νέους ιούς, βακτήρια αλλά και παράσιτα που εντοπίστηκαν στους νεφρούς νυχτερίδων και θα μπορούσαν να αποτελέσουν μεταδοτικές απειλές.

Ελλειψη πλήρους «μικροβιακής» καταγραφής

Οι νυχτερίδες αποτελούν φυσικά ρεζερβουάρ ενός μεγάλου εύρους μικροοργανισμών, συμπεριλαμβανομένων «διάσημων» παθογόνων που έχουν προκαλέσει επιδημίες σε ανθρώπους (αποτέλεσαν άλλωστε την «πηγή» της πανδημίας του κορωνοϊού SARS-CoV-2). Ωστόσο μέχρι σήμερα δεν είχε γίνει μια ολοκληρωμένη καταγραφή της «βεντάλιας» των ιών, των μυκήτων, των βακτηρίων και των παρασίτων που μολύνουν τις νυχτερίδες – οι περισσότερες μελέτες είχαν επικεντρωθεί στα κόπρανα των νυχτερίδων προκειμένου να κάνουν αναλύσεις της μικροβιακής σύστασής τους παρά στα ίδια τα όργανα των ιπτάμενων αυτών θηλαστικών.

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης οι ερευνητές εξέτασαν τους νεφρούς 142 νυχτερίδων που ανήκαν σε 10 διαφορετικά είδη – τα ζώα συνελέγησαν σε μια περίοδο τεσσάρων ετών από πέντε περιοχές της κινεζικής επαρχίας Γιουνάν. Με χρήση προηγμένων μεθόδων γενετικής αλληλούχισης οι επιστήμονες ανακάλυψαν 22 ιούς – 20 εξ αυτών δεν ήταν γνωστοί ως σήμερα.

Φόβοι για μολυσμένα φρούτα

Δύο από τους ιούς που προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία ήταν νέοι ιοί Henipa – πρόκειται για το ίδιο γένος με εκείνο των ιών Νίπα και Χέντρα που είναι γνωστό ότι συνδέονται με υψηλά ποσοστά θνητότητας στους ανθρώπους. Οι νέοι ιοί Henipa εντοπίστηκαν σε φρουτοφάγες νυχτερίδες (fruit bats) που ζούσαν κοντά σε οπωρώνες δίπλα σε χωριά. Με δεδομένο ότι αυτό το είδος των ιών εξαπλώνεται μέσω των ούρων, η νέα μελέτη γεννά φόβους σχετικά με επιμολυσμένα από ούρα φρούτα τα οποία μπορούν να καταναλωθούν από ζώα ή ανθρώπους και να εξαπλωθούν.

Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης ένα νέο παράσιτο που ονομάστηκε Klossiella yunnanensis καθώς και δύο είδη βακτηρίων που βρέθηκαν σε αφθονία – το ένα εξ αυτών αποτελεί μάλιστα νεοανακαλυφθέν είδος (ονομάστηκε Flavobacterium yunnanensis).

Ανησυχία για τη δυναμική των ιών να μεταπηδήσουν σε ανθρώπους και ζώα

«Τα ευρήματα αυτά ενισχύουν τη γνώση μας σχετικά με τα παθογόνα που εντοπίζονται στους νεφρούς των νυχτερίδων και μπορεί να είναι μεταδοτικά, υπογραμμίζουν την ύπαρξη σημαντικών απειλών που συνδέονται με ζωονόσους και επισημαίνουν την ανάγκη λεπτομερών μικροβιακών αναλύσεων σε υπομελετημένα όργανα προκειμένου να προσδιοριστεί καλύτερα ο κίνδυνος μετάδοσης παθογόνων από τους πληθυσμούς των νυχτερίδων» γράφουν οι ερευνητές και προσθέτουν ότι η ανάλυση των μικροοργανισμών στους νεφρούς νυχτερίδων οι οποίες συνελέγησαν κοντά σε οπωρώνες χωριών και σε σπηλιές της Γιουνάν τούς βοήθησε να αποκαλύψουν τη μεγάλη γκάμα μικροβίων που «φιλοξενούν» εντός τους οι νυχτερίδες αλλά και να αναλύσουν το γονιδίωμα νέων ιών Henipa που συνδέονται στενά με τους ιούς Νίπα και Χέντρα. «Τα ευρήματα εγείρουν μεγάλη ανησυχία σχετικά με τη δυναμική αυτών των ιών να μεταπηδήσουν σε ανθρώπους ή εκτρεφόμενα ζώα».