Απαραίτητος μέχρι και το 2025 θα είναι ο λιγνίτης για την ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας, αλλά και δύο πετρελαϊκές μονάδες της Κρήτης μέχρι και το 2024 όταν θα λειτουργήσει η μεγάλη ηλεκτρική διασύνδεση με την Αττική.
Όπως αναφέρει η Καθημερινή, αυτό προκύπτει σαφώς από την υπουργική απόφαση που ανήρτησε στο «Διαύγεια» το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας η οποία, κάνοντας αποδεκτό σχετικό αίτημα της ΔΕΗ, παρατείνει τις ώρες λειτουργίας 7 λιγνιτικών μονάδων (Αγ. Δημήτριος 1, 2, 3, 4 και 5, Μελίτη και Μεγαλόπολη 4) και των πετρελαϊκών μονάδων του ΑΗΣ Αθερινόλακκου στην Κρήτη, βάζοντας ουσιαστικά στον πάγο το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης.
Τόσο το αίτημα της ΔΕΗ και το σκεπτικό που το συνοδεύει, όσο και η υιοθέτησή του από το ΥΠΕΝ συνιστούν έμμεση παραδοχή της μη ετοιμότητας της χώρας για τον εξοβελισμό του λιγνίτη από το μείγμα ηλεκτροπαραγωγής το 2023, κάτι που ανέδειξε και η τρέχουσα ενεργειακή κρίση, η οποία κατέστησε τον άνθρακα και το πετρέλαιο φθηνότερη πρώτη ύλη από το φυσικό αέριο.
Σύμφωνα μάλιστα με κάποιες πηγές, η εμπειρία και της ενεργειακής κρίσης υποχρεώνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ξαναδεί με πιο ρεαλιστική ματιά τη στρατηγική της ενεργειακής μετάβασης στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ). Η τρέχουσα ενεργειακή κρίση ανέδειξε όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά συνολικά για την Ευρώπη ότι ο σχεδιασμός της ενεργειακής μετάβασης δεν έλαβε σοβαρά υπόψη του την παράμετρο κόστους και ασφάλειας εφοδιασμού.
Σύμφωνα με τη ΔΕΗ, η παράταση των ωρών λειτουργίας κατά παρέκκλιση ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής οδηγίας σε σχέση με την έκλυση εκπομπών ρύπων, τόσο των λιγνιτικών μονάδων όσο και των δύο πετρελαϊκών, κρίνεται απαραίτητη για την ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας, ιδίως κατά τις χρονικές περιόδους ακραίων καιρικών φαινομένων λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Οι εν λόγω μονάδες λειτουργούν ήδη σε καθεστώς παρέκκλισης της ευρωπαϊκής οδηγίας, έχοντας περιορίσει σημαντικά τον επιτρεπόμενο χρόνο λειτουργίας τους που διασφάλισαν με προηγούμενες υπουργικές αποφάσεις.
Η στενότητα επάρκειας ισχύος καθιστά, όπως έκανε σαφές ο ΑΔΜΗΕ από τον Οκτώβριο στη ΔΕΗ, τη ΡΑΕ και το ΥΠΕΝ, απαραίτητη τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων για το κρίσιμο τρίμηνο Δεκεμβρίου – Φεβρουαρίου που λόγω καιρικών συνθηκών η ζήτηση ανεβαίνει κατακόρυφα. Στο πλαίσιο αυτό ζήτησε από τη ΔΕΗ να έχει σε πλήρη διαθεσιμότητα, τόσο από άποψη συντήρησης όσο και καυσίμου, όλες τις εν λειτουργία λιγνιτικές μονάδες. Η περιβαλλοντική προσαρμογή των μονάδων στο καθεστώς παρέκκλισης της λειτουργίας τους τέθηκε από τη ΔΕΗ ως προϋπόθεση για τη διαθεσιμότητά τους, και στο πλαίσιο αυτό υπέβαλε το σχετικό αίτημα στο ΥΠΕΝ το οποίο και υπέγραψε τη σχετική υπουργική απόφαση.
Σύμφωνα με αυτή, η λειτουργία του ΑΗΣ Μελίτης παρατείνεται για 11.000 ώρες συνολικά από 1η Αυγούστου 2021 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2023. Κατά 35.600 ώρες συνολικά από 1 Αυγούστου 2021 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2025 παρατείνεται η λειτουργία της μονάδας Μεγαλόπολη IV, κατά 1.500 ώρες ως ετήσιος κυλιόμενος μέσος όρος πενταετίας από 1/7/2020 έως 30/6/2025 η λειτουργία των μονάδων Ι και II του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου και κατά 13.600 ώρες συνολικά κάθε μία από τις μονάδες III και IV για το διάστημα από 1/8/2021 έως 31/12/2023. Oι ώρες λειτουργίας της μονάδας V του Αγ. Δημητρίου παρατείνονται κατά 35.600 συνολικά από 1/8/2021 έως 31/12/2025. Η λειτουργία, τέλος, των πετρελαϊκών μονάδων I και II του ΑΗΣ Αθερινόλακκου παρατείνεται κατά 18.600 ώρες συνολικά για κάθε μία από 1/8/2021 έως 31/12/2024 που θα τεθεί σε λειτουργία η μεγάλη διασύνδεση με την Αττική