Τώρα που οι κυβερνήσεις Δεξιάς και… Αριστεράς δίνουν γη και ύδωρ στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ, καλό είναι να θυμηθούμε έναν από τους πολλούς νεκρούς του Πολυτεχνείου. Τον φοιτητή την Σχολής Καλών Τεχνών Γιάννη Καΐλη.
Ο φοιτητής της Σχολης Καλών Τεχνών Γιάννης Καϊλης ήταν αυτός που με το πινέλο του έγραψε στις πύλες του Πολυτεχνείου τα συνθήματα ΕΞΩ ΑΙ ΗΠΑ και ΕΞΩ ΤΟ ΝΑΤΟ. Μετά την καταστολή της εξέγερσης βρέθηκε στην παρανομία. Λίγους μήνες μετά, τον Φεβρουάριο του 1974, βρέθηκε το άψυχο σώμα του πεταμένο σ’ έναν σωρό αμμοχάλικο μιας οικοδομής, στην οδό Βαλτετσίου, στα Εξάρχεια, δολοφονημένος από τις μυστικές υπηρεσίες της χούντας – αφού πρώτα βασανίστηκε βάναυσα.
Ο Γιάννης Καΐλης γεννήθηκε στο Δίστομο Βοιωτίας στις 12-02-1950- ορφανός από πάτερα από πολύ μικρός. Τελείωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στο Δίστομο το 1969, συνέχεια εργαζόμενος. Στην Αθήνα παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στον Β.Βλαχόπουλο, 1969-1970. Έκανε την στρατιωτική του θητεία 1970-1971. Το 1971 μπήκε στην Σχολή Καλών Τεχνών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Πήρε ενεργά μέρος στον αγώνα κατά της Δικτατορίας. Πρωτοστάτησε στην εξέγερση του Νοέμβρη το 1973 και μάλιστα από το πινέλο του γράφτηκαν τα συνθήματα ΕΞΩ ΑΙ ΗΠΑ και ΕΞΩ ΤΟ ΝΑΤΟ στις κολόνες της πύλης του Πολυτεχνείου, πρωτομάστορας στα σχέδια και στα πανό που είχαν αναρτηθεί στα κάγκελα του Πολυτεχνείου με τα συνθήματα «’Έξω οι Αμερικάνοι’» όπως και σε πολλά από τα αντιχουντικά σκίτσα που κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι μέσα από τα κάγκελα του Πολυτεχνείου.
Μετά την εισβολή του τανκ κρύφτηκε για καιρό όπου μπόρεσε. Τον Φεβρουάριο του 1974 βρέθηκε το άψυχο σώμα του πεταμένο σ’ έναν σωρό αμμοχάλικο μιας οικοδομής, στην οδό Βαλτετσίου, στα Εξάρχεια, δολοφονημένος από τις μυστικές υπηρεσίες της χούντας του Ιωαννίδη- αφού πρώτα βασανίστηκε βάναυσα.
Κηδεύτηκε στο Δίστομο Καθαρή Δευτέρα 22 του Φλεβάρη του 1974.Οι ασφαλίτες προσπάθησαν να επιβάλλουν στους συγγενείς του νεκρού να μη θρηνήσουν. Οι φασίστες της χούντας είπαν ότι αυτοκτόνησε. “Έπεσε από οικοδομή!!”. Και ήταν ταλιαρισμένα τα δάχτυλα του, τα πόδια του. Το κεφάλι του πίσω ανοιχτό. Βγάλανε εφημερίδες απ’ το κεφάλι πίσω.
Και έλεγαν τρεις μέρες ύστερα στις εφημερίδες, τις λογοκριμένες “αυτοκτόνησε”.
Χρειάστηκε, ένα χρόνο μετά το θάνατο του Γιάννη Καΐλη, να γίνει εκταφή της σωρού του, με πρωτοβουλία της αγωνίστριας Δικηγόρου κυρίας Φιλάνθης Ψυρρή, που έκανε σκληρό αγώνα, με πίστη και πεποίθηση, ότι ο Γιάννης είχε δολοφονηθεί και είχε βασανιστεί – έχοντας κάνει μηνύσεις για 36 περιπτώσεις νέων που ο θάνατος εμφανίστηκε από το χουντικό καθεστώς ως “αυτοκτονία».
Βάσει των στοιχείων που παρέθεσε η κ. Ψυρρή, ο χουντικός αξιωματικός , Κ. Καραπαναγιώτης Αστυνόμος Α΄, Προϊστάμενος »του Σπουδαστικού» της Γενικής Ασφάλειας, έγραφε στο από 17-12-73 ενημερωτικό του σημείωμα- δυο μήνες πριν την δολοφονία του Γ. Καΐλη :«Μεταξύ των συμμετασχόντων εις τα έκτροπα του Πολυτεχνείου ήταν και ο φοιτητής Γιάννης Καϊλης του Ν. και της Βασ. Γεν. το 1950 εις το Δίστομο, κάτοικος οδούς Ευδήλου 7, όστις παρέμεινες καθ ΄όλην την διάρκεια των επεισοδίων ΕΠΡΩΤΟΣΤΑΤΗΣΕΝ εις την αναγραφήν συνθημάτων και εσχεδίασε το πανώ ΕΞΩ ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ».
Ο Εισαγγελέας άσκησε δίωξη για τον θάνατό του. Η δικηγόρος κ. Φ. Ψυρρή σε ομιλία της στο Δίστομο τόνισε ότι «ο Γιάννης δολοφονήθηκε και ευτυχώς δικαιώθηκα από την δικαιοσύνη». Ο Γιάννης Καΐλης, ο συγκροτημένος και ολοκληρωμένος άνθρωπος η μεγάλη καλλιτεχνική φυσιογνωμία – αν ζούσε – κατά την άποψη του καθηγητή κ. Καλαμάρα, «δολοφονήθηκε όπως δεκάδες φοιτητές και στρατιώτες κατά τον ίδιο ή παρόμοιο τρόπο». Ο Γιάννης Καΐλης έχει αναγνωριστεί από την Πολιτεία ως θύμα της δικτατορίας των συνταγματαρχών και χορηγήθηκε σύνταξη στην μητέρα του. Για τα έργα του φοιτητή τους έχουν γράψει κολακευτικά, εκτός από τον Καλαμάρα και οι Καθηγητές του Γιάννης Μόραλης, Θύμιος Πανουργιάς κ.α.
Ο Σύλλογος Σπουδαστών Α.Σ.Κ.Τ. και το Κέντρο Εικαστικών Τεχνώνοργάνωσε έκθεση έργων του στην Αθήνα από τις 4-19 του Μάρτη το 1975, ένα χρόνο ύστερα από τον θάνατο του, ενω τα επόμενα χρόνια έχουν γίνει εκθέσεις έργων του στην Αθήνα και στο Δίστομο. Έργα του υπάρχουν στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Δήμο Διστόμου Αράχωβας Αντίκυρας και σε συλλογές συγγενών και φίλων του.
Στο Δίστομο έχει δοθεί το όνομά του στον δρόμο που οδηγεί στο Μαυσωλείο των Θυμάτων της Σφαγής της 10ης Ιουνίου 1944.