Πνευματικό Ημερολόγιο (Σημειώσεις για τον 21ο αιώνα): MΠΕΤΟΒΕΝ – ΒΑΓΚΝΕΡ

Επιμέλεια – Κείμενα: Στρατής Παπαμανουσάκης

ΜΠΕΤΟΒΕΝ – LUDWIG VAN BEETHOVEN
(Βόννη 1770 – Βιέννη 1827)

Κορυφαίος γερμανός συνθέτης, βελγικής καταγωγής, από μουσική οικογένεια, έδωσε την πρώτη του συναυλία σε ηλικία 8 ετών, δεξιοτέχνης οργανίστας της Αυλής της Βόννης, περιόδευσε στη Γερμανία και παρά την καταδυνάστευσή του από την κώφωση, καταξιώθηκε ως συνθέτης. Οπαδός των ιδεών της Γαλλικής Επανάστασης, ερμηνεύοντας τη μουσική όχι ως αριστοκρατική ψυχαγωγία, αλλά ως πανανθρώπινη απόλαυση, κληρονόμος του Μότσαρτ και του βιεννέζικου κλασικισμού, αλλά και πρόδρομος του ρομαντισμού με τις εξακόσιες πενήντα συνθέσεις του (17 κουαρτέτα εγχόρδων, 32 σονάτες για πιάνο, κοντσέρτα για πιάνο, 9 συμφωνίες, ορατόρια, λειτουργίες, όπερα). Στην πρώτη περίοδο της δημιουργίας του πλησιάζει τον Χάυδν και τον Μότσαρτ, στη δεύτερη προχωρεί σε αναζητήσεις στα όργανα και στην ορχήστρα και στην τρίτη ξεδιπλώνει την ελεύθερη μορφή της δημιουργίας του. Ο Μπετόβεν ανυψώνει με τη μουσική του την ανθρώπινη ψυχή από την γήινη πραγματικότητα στις ουράνιες σφαίρες της τέχνης του απείρου και του απολύτου.

Έργα: Φωνητική μουσική (Λήντερ (1792-1826), Καντάτες, Η ένδοξη στιγμή (1814), Ορατόρια, Ο Χριστός στο όρος των ελεών (1803), Λειτουργία, Μίσσα Σολέμνις (1823)), Ενόργανη μουσική (Πιάνο, Σονάτες, Παθητική (1798), Υπό το Σεληνόφως (1801), Απασιονάτα (1804), Μουσική δωματίου, Συμφωνική μουσική, 5 κοντσέρτα για πιάνο (1792-1809), Κονσέρτο για βιολί (1806), 9 Συμφωνίες (1799), (1802), Ηρωϊκή (1804), (1806), (1807), Ποιμενική (1808), (1811), (1812), Ενάτη (1822-1824), Χορωδιακή μουσική (1823)), Δραματικά έργα (Τα πλάσματα του Προμηθέως (1801), Φιντέλιο (1805, 1806, 1814), Εισαγωγές.

Βιβλιογραφία: [Έκδ. Beethoven – Haus Bonn, Digital archives, op. 1-138 und 250 WoO, G. Henle Verlag, Munich, Gesammtausgaube Ludwig von Beethoven], Σ. ντε Λεντς, Ο Μπετόβεν και οι τρεις τεχνοτροπίες των Βρυξελλών, 1854, R.H. Schauffler, Beethoven, The man who freed music, 1947, H.C.R. Landon, Beethoven, A documentary study, 1970, Georg Kinsky, Das werk Beethovens, 1979, R.S. Hatten, Musical meaning in Beethoven, 1994, Peter Clive, Beethoven and his world, 2001, Edmund Morris, Beethoven, The universal composer, 2005, Barry Cooper, Beethoven, 2008, Βικιπαίδεια.

Εικονογραφία: Προσωπογραφία, Αυγ. Κλεμπέρ, 1818, Προσωπογραφία, J. Karl Stieler, 1820, Beethoven – Haus, Βόννη, Προσωπογραφία, Φερ. Βαλντμύλλερ, 1823.

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ: «Δύναμις είναι η ηθική του ανθρώπου, ο οποίος θέλει να υπερέχη των άλλων και αυτή είναι και η ιδική μου ηθική» (Μπετόβεν).

ΚΕΙΜΕΝΑ: ΑΣΜΑ ΤΟΥ ΡΟΛΑΝΔΟΥ (Ι-ΧLIX)