Σήμερα συμπληρώνονται 60 χρόνια από τότε που οι Ελληνίδες απέκτησαν ίσα πολιτικά δικαιώματα με τους άντρες. Το 1953 ψηφίστηκε το νέο οικογενειακό δίκαιο, που άλλαξε ριζικά τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Ακολούθησαν μια σειρά νόμων για την κατάργηση των ανισοτήτων στους διάφορους τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής, οι οποίοι συνοδεύτηκαν από θετικές δράσεις με στόχο αφενός την αλλαγή της νοοτροπίας αφετέρου τη θωράκιση των γυναικών απέναντι σε μια βαθιά μέχρι τότε ανδροκρατούμενη κοινωνία.Η γυναίκα από αντικείμενο που ήταν μέχρι τότε, έγινε οντότητα και άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία σε όλους τους τομείς.
Ακολούθησε σειρά νόμων επί τρεις δεκαετίες, η εφαρμογή των οποίων βοήθησε όλη την οικογένεια. Το ευνοϊκό περιβάλλον για την ισότητα των δύο φύλων που αναπτύχθηκε παγκοσμίως στη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα μοιάζει σήμερα να συνθλίβεται πολλές φορές κάτω από την πίεση που ασκεί η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και η κρίση.
Η οποία ξεκίνησε πολύ νωρίτερα ως κρίση αξιών, αλλά την αντιληφθήκαμε όταν κατέληξε σε οικονομική κρίση.
Είχαμε όλοι εγκλωβιστεί στην πλαστή ευμάρεια υπερκαταναλώνοντας υλικά αγαθά.
Ο θεσμός της οικογένειας είχε χαλαρώσει. Η επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας είχε χαθεί με αποτέλεσμα η γέφυρα, αυτός ο δυνατός συνδετικός κρίκος μεταξύ των γενεών παππούς – γιαγιά, παιδιά – εγγόνια, να έχει καταρρεύσει.
Η κρίση, όμως, στην οικονομία με το νέο μοντέλο αναδιανομής του πλούτου, στο οποίο διαμορφώθηκε και επιβάλλεται από την ισχύ του κεφαλαίου σε βάρος της απασχόλησης με συνήθη θύματα τις γυναίκες, τους νέους, τα άτομα με αναπηρίες, τις μονογονεϊκές οικογένειες, παλιννοστούντες και μετανάστες.
Αλλά και η κοινωνική συνοχή είχε χαθεί. Ο καθένας είχε κλειστεί στον εαυτό του και δεν γνώριζε πια τον πλησίον του.
Η οικονομική κρίση, βέβαια, τώρα μας έκαμε αλληλέγγυους σε μέγιστο βαθμό. Και αν καταφέρουμε να βρούμε τις παλιές ηθικές αξίες και να ξαναγίνουμε «συνάνθρωποι», θα είναι ίσως το μόνο θετικό αποτέλεσμα της κρίσης.
Η ανεργία έχει σπάσει όλα τα ρεκόρ και υπάρχουν οικονομολόγοι που υποστηρίζουν ότι από 29% που είναι σήμερα, ενδεχομένως να φτάσει και το 36% τα επόμενα χρόνια, αν η κατάσταση συνεχίσει έτσι, όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα. Ο αριθμός των οικογενειών που δεν έχει κανέναν εργαζόμενο στους κόλπους τους συνεχώς αυξάνει.
Τα θεμελιώδη ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα υπονομεύονται συνεχώς.
Η σταδιακή αποδόμηση του κράτους πρόνοιας, ακρογωνιαίου λίθου της γυναικείας κοινωνικής χειραφέτησης, έχει μετατραπεί σε κράτος φιλανθρωπίας. (Αναφέρομαι κυρίως στα δημόσια κέντρα φύλαξης παιδιών και βρεφών, στα κέντρα ανοιχτής περίθαλψης ηλικιωμένων, στα επιδόματα σε άγαμες μητέρες και σε άτομα με ειδικές ανάγκες και στα επιδόματα πολυτέκνων οικογενειών).
Οι νέοι -γυναίκες και άνδρες- μη έχοντας καμία προοπτική σταθερής εργασίας και επομένως σταθερού εισοδήματος, δεν ονειρεύονται, δεν οραματίζονται και δεν τολμούν καν να σκεφτούν να δημιουργήσουν οικογένεια.
Ενας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός απ? αυτούς αποφασίζουν να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή στο εξωτερικό. Ενώ άλλοι διοχετεύουν τη δυναμικότητά τους σε παραβατικές συμπεριφορές ή βρίσκουν καταφύγιο σε τεχνητούς παραδείσους που προσφέρουν τα ναρκωτικά.
Η εμπορία γυναικών, το γνωστό ‘trafficking’, καθότι είμαστε και χώρα υποδοχής οικονομικών μεταναστών, ανθεί, αν και υπάρχουν νόμοι, έβγαλε παρακλάδια σαν άλλη Λερναία Υδρα.
Η ενδοοικογενειακή βία είναι πια σύνηθες φαινόμενο με θύματα παιδιά και γυναίκες που ανέχονται και δεν καταγγέλλουν γιατί δεν έχουν πού να πάνε. Ελάχιστη έως ανύπαρκτη η βοήθεια της Πολιτείας.
Τώρα, λοιπόν, βρισκόμαστε στο σημείο μηδέν. Το γυναικείο κίνημα πρέπει πάλι να σηκώσει τη ‘σημαία’ του ψηλά. Να πούμε όχι στο πισωγύρισμα. Αρνούμαστε να είμαστε εμείς τα παιδιά και τα εγγόνια τα μεγάλα θύματα στην κρίση.
Η λέξη κρίση σημαίνει τη διακοπή του αυτονόητου. Στην οικονομική και κοινωνική κρίση καταρρέει το αυτονόητο που είναι: 1) Μια αξιοπρεπείς επιβίωση με εξασφάλιση της εργασίας των πολιτών και της προστασίας των αδυνάτων από το κοινωνικό κράτος. 2) Η ραχοκοκαλιά της κοινωνίας, η μεσαία τάξη να στέκεται καλά στα πόδια της, να δημιουργεί και να παράγει και 3) Να συμμετέχουν όλοι οι πολίτες σ’ ένα μέλλον με κοινούς κώδικες αξιών.
Τα αίτια της κρίσης τα γνωρίζουμε όλοι και τις επιπτώσεις τις βιώνουμε όλοι μάλλον άλλος λίγο, άλλος πολύ. Τα αίτια της κρίσης στην Ελλάδα δεν οφείλονται μόνο στην παγκοσμιοποίηση. Τώρα που προσπαθούμε να βγάλουμε το κεφάλι μας από το νερό, συνειδητοποιούμε ότι φέρουμε και εμείς ένα μέρος της ευθύνης. Γιατί ή ανεχτήκαμε την κακοδιαχείριση, την γραφειοκρατία, την πολυνομία, το διαρκώς μεταμορφωμένο φορολογικό σύστημα, την ρεμούλα τη συναλλαγή, τις πελατειακές σχέσεις, το χαμηλό επίπεδο της πλειοψηφίας των πολιτικών μας και την αδιαφορία τους για το μέλλον της πατρίδας μας ή αν δεν γνωρίζαμε οφείλαμε να ήμαστε πληροφορημένοι πολίτες.
Φτάνει πια. Είμαστε το Γυναικείο κίνημα χωρίς κομματικές σκοπιμότητες. Γιατί η νέα γυναίκα, η ανάπηρη γυναίκα, η μάνα ανάπηρου παιδιού, η μετανάστρια, η άγαμη ή μονογονεϊκή γυναίκα, η αγρότισσα και γενικώς η ΓΥΝΑΙΚΑ είναι δυστυχώς πάντα ο « σάκος του μποξ» για όλους. Πρέπει να συσπειρωθούμε , να αγωνιστούμε όχι μόνο για επιβίωση αλλά και για αξίες που κατρακύλησαν και θεσμούς που γκρεμίστηκαν για να εξυγιανθούν. Για να απολαμβάνουν όλοι οι πολίτες ισότητα ευκαιριών. Και όλα τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα που περιλαμβάνει το δημοκρατικό μας πολίτευμα. Είναι στο χέρι μας όταν είμαστε πολλοί. Ως γυναικεία οργάνωση που παλεύουμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και ως πολίτες αυτής της χώρας, απευθύνουμε έκκληση προς την κυβέρνηση να εξασφαλίσει την κοινωνική συνοχή και την κοινωνική δικαιοσύνη σε μια κοινωνία που καταρρέει. Η πολιτεία οφείλει να παρέχει στους πολίτες ένα ελάχιστο εγγυημένο πλαίσιο αξιοπρεπούς διαβίωσης, ένα κοινωνικό δίχτυ προστασίας.
ΖΗΤΟΥΜΕ:
- Ένα ελάχιστα εγγυημένο εισόδημα για όλους τους πολίτες.
- Πάταξη της φοροδιαφυγής, φορολογική δικαιοσύνη. Να αποδοθούν ευθύνες σε όσους μας οδήγησαν εδώ.
- Δωρεάν υγεία και παιδεία για τους πολίτες.
- Υποχρεωτική σίτιση των μαθητών που φοιτούν στα δημόσια σχολεία, στις περιοχές που παρατηρούνται υψηλά επίπεδα ανεργίας,
- Διαφύλαξη των προνοιακών δομών
- Λήψη ενεργών πολιτικών απασχόλησης για την καταπολέμηση της ανεργίας.
- Λήψη μέτρων για την εγκληματικότητα και την καταπολέμηση της βίας (ενδοοικογενειακή & ενδοσχολική)
- Να υποστηριχθεί η φωνή των γυναικών που ζητούν άμεση μεταρρύθμιση του ισχύοντος παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος με έμφαση στην αρχή της ίσης μεταχείρισης και τα δικαιώματα των γυναικών ώστε να προωθήσουν νέα και δικαιότερη οικονομική δομή και διαχείριση.
Θα ήθελα εδώ να παραθέσω τις σκέψεις ενός σπουδαίου Λιβανέζου ποιητή του Χαλίλ Γκιμπράν. «Το έθνος να λυπάστε αν φορεί ένδυμα, που δεν ύφανε, ψωμί αν τρώει αλλά όχι από τη σοδειά του. Το έθνος να λυπάστε που έχει αλεπού για πολιτικό, απατεώνα για φιλόσοφο, μπαλώματα και απομιμήσεις να είναι η τέχνη του. Το έθνος να λυπάστε που έχει σοφούς από χρόνια βουβαμένους». Εμείς οι γυναίκες δεν θέλουμε ένα τέτοιο έθνος, μια τέτοια πατρίδα . Θέλουμε να ξανασηκώσουμε ψηλά τις αξίες και τους θεσμούς στην οικονομική κρίση. Εμείς οι γυναίκες τη βιώνουμε σε υπερθετικό βαθμό. Πάντα η φτώχεια και η ανεργία είναι γένους θηλυκού. Εμείς οι γυναίκες από χρόνια σηκώνουμε βάρη στους ώμους μας αλλά καταφέραμε πολλά ενωμένες. Η γυναίκα διαχρονικά έχει σωστικό ρόλο. Διαθέτει μεγάλη ικανότητα στη διευθέτηση προβλημάτων γιατί έχει και διανοητική ευελιξία, αλλά και μεγάλη ευαισθησία, που την εστιάζει στις ανάγκες των άλλων. Έχει καρδιά που της δίνει δύναμη να ανοίγει με αποφασιστικότητα δρόμους στο παρόν και στο μέλλον. Θα αναφερθώ εδώ σε μια φράση του Καζαντζάκη που αγαπούσε πολύ τις γυναίκες. «Πιο γρήγορο από το ελάφι της Γης πετάει το χελιδόνι στον ουρανό, πιο γρήγορα από το χελιδόνι ο νους του αντρός. Πιο γρήγορα από το νου του αντρός η καρδιά της γυναίκας». Μέσα από αυτή αγωνιστήκαμε για την άρση των αδικιών εις βάρος των γυναικών και των αδυνάτων. Αποκτήσαμε δημοκρατική συμπεριφορά. Το «εγώ» ενσωματώθηκε στο «εμείς». Γίναμε ενεργά μέλη της κοινωνίας. Αναπτύχθηκε ανάμεσά μας μια ισχυρή φιλία και αλληλεγγύη.
Δε χωράει σε λίγες σελίδες το κίνημά μας και οι επιτεύξεις του Πολλές από τις ιδέες μας έχουν διαποτίσει την κοινωνική συνείδηση, όμως καλύτερα πέρασαν στο συλλογικό ασυνείδητο και θέρμαναν και αναζωογόνησαν την κοινωνία, ώστε τώρα οι νεότερες γυναίκες να θεωρούν αυτονόητα αυτά για τα οποία αγωνιστήκαμε. Γι’ αυτό θέλουμε η οργάνωσή μας σήμερα να σηκωθεί ξανά. Είμαστε μπροστά σε μια ιστορική ανάγκη. Πρέπει να επικαιροποιήσουμε το ρόλο μας. Τώρα στο άμεσο μέλλον να δικτυωθούμε με άλλες οργανώσεις, σε γόνιμες συνεργασίες για περίθαλψη αναξιοπαθούντων. Για μια καλύτερη ζωή για μια πατρίδα όρθια. Σ’ αυτή την πατρίδα απευθυνόμαστε και λέμε: «Όλο πείνα και δόξα είσαι πατρίδα μας. Από τη φτέρνα ως την κορφή όλο ψυχή. Δεν πρέπει να χαθείς. Όχι δεν θα σε αφήσουμε εμείς να χαθείς». Σου τραγουδάμε και τους στίχους του Ελύτη: «Χρόνους μας ταξιδεύεις δεν βουλιάξαμε. Χίλιους καπεταναίους τους αλλάξαμε. Κατακλυσμούς ποτέ δεν λογαριάσαμε. Μπήκαμε μες τα όλα και περάσαμε. Και έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα, παντοτινό τον ήλιο, τον ηλιάτορα».
ΑΜΑΛΙΑ ΜΠΑΣΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ
Πρόεδρος Παραρτήματος Χανίων
Ένωσης Γυναικών Ελλάδος (Ε.Γ.Ε)