Καθόμουν έξω στο πάρκο, που ήταν μόλις λίγα μέτρα από το σπίτι μου.
Είχε υπέροχο καιρό, ο Απρίλης είχε μόλις μπει, και είχε σκορπίσει όλα τα αρώματα του στον αέρα..
Τα δέντρα γύρω μου ζωντανά, χαμογελούσαν, σαν ξυπνούσαν πια από τον λήθαργο του χειμώνα.. Ένα περιστέρι ήρθε δίπλα μου. Έψαξα στην τσέπη για λίγα ψίχουλα ψωμιού. Πάντα κρατούσα μαζί μου όταν έβγαινα, λίγο ψωμί.
Μα σήμερα, το ‘χα ξεχάσει.. Το κοίταξα απολογητικά και του ζήτησα να με συγχωρήσει που δεν το σκέφτηκα. Είχα να σκεφτώ άλλα ..
Έπρεπε να ταξιδέψω άμεσα, έπρεπε να τον δω! -με χρειαζόταν- έτσι μου είπε σήμερα το πρωί στο τηλέφωνο. Η φωνή του ήταν ξέπνοη και ο ρυθμός της παραλυτικός. Ήταν πατέρας μου – είχα να τον δω χρόνια – από τότε που χώρισε με την Μάνα μου. Εκείνη, στα σίγουρα του κράτησε κακία γιατί με μεγάλωσε με μια προειδοποίηση αυστηρή: «Ποτέ δεν θέλω Φρόσω μου να δεις αυτόν τον άνθρωπο ποτέ! Δεν είναι πατέρας αυτός, ένα “τέρας” είναι, σα δε ντρέπεται με τα καμώματα του να αφήσει ένα μικρό παιδί και να φύγει.»
Για να μην την πικράνω δεν μιλούσα μπροστά της για εκείνον. Όμως εμένα μου έλειπε και ήξερα ότι με αγαπά.
Ήταν όμως σαν να τον έβλεπα καθημερινά και η αύρα της μορφής του, ήταν έντονη στην ζωή μου. Τώρα, ύστερα από τόσα χρόνια και αφού πέθανε η μητέρα μου, με ειδοποίησε να πάω κοντά του ..
Από ότι κατάλαβα από το τηλέφωνο, κάτι τον βασανίζει, καθώς επέμενε να είμαι εκεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα.
Τα τελευταία χρόνια ζούσε στην Ρώμη, είχε παντρευτεί ξανά, δεν είχε αποκτήσει αλλά παιδιά και ήταν συγγραφέας και μεταφραστής. Είχε γράψει αρκετά μυθιστορήματα (τα οποία τα χα διαβάσει όλα) και έκανε μεταφράσεις σε πολλά άλλα.
Το τελευταίο του έργο ήταν ένα δοκίμιο καθαρά υλιστικό που δεν διαχώριζε ψυχή και σώμα, τα προσδιόριζε με σαφήνεια και μελέτη χρόνων σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι, όπου όταν πεθαίνει το ένα, χάνεται μαζί του και το άλλο..
Είχε πολλές επικριτικές κριτικές μα είχε συνταράξει το πνευματικό κόσμο και όχι μόνο με αυτό του το δοκίμιο.
Η μάνα μου τον έλεγε “τρελοσυγγραφέα” και ίσως για να τον εκδικηθεί, δεν τον διάβαζε… Έτσι μου λέγε τουλάχιστον.. Γιατί πολλές βραδιές κλειδωνόταν μέσα στο δωμάτιο της, ενώ εγώ ήξερα ότι όλα τα βιβλία του τα είχε στο κομοδίνο, δίπλα της.
Γύρισα στο σπίτι και μάζεψα σε μια βαλίτσα, όλα όσα μου ήταν απαραίτητα για το ταξίδι. Έφυγα για το αεροδρόμιο. Έφτασα στο Φιουμιτσίνο της Ρώμης, αργά το βράδυ. Ο πατέρας, με περίμενε με μια ανθοδέσμη με λευκά τριαντάφυλλα, και μια τεράστια αγκαλιά :
«Καλώς όρισες Φρόσω μου!»
«Καλώς σε βρήκα πατέρα!»
«Ήταν ευχάριστο το ταξίδι σου;»
«Αν εξαιρέσω τον φόβο μου για τα αεροπλάνα, ναι ήταν ευχάριστο»
«Αγαπημένη μου! .Τα έβαλες με τους ίδιους τους φόβους σου για να έρθεις να με δεις! Πόσο τελικά μοιάζουμε εμείς οι δυο: Τους κοιτάμε κατάματα. Έλα τώρα πάμε σπίτι να ξεκουραστείς και αύριο είναι μια άλλη μέρα»
Ο πατέρας έμενε στο Τραστέβερε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες συνοικίες της Ρώμης. Το διαμέρισμα του βρισκόταν στην καρδιά της συνοικίας via Della lungara που οδηγούσε κατευθείαν στο Ναό του Αγίου Πέτρου. Έμενε σε μια παλιά διώροφη οικοδομή που χρονολογείται διακόσια χρόνια πριν .
Στην πόρτα με υποδέχτηκε η Αντονέλλα, η σύντροφος και σύζυγος του τα τελευταία είκοσι χρόνια, με ένα πλατύ χαμόγελο και μια ζεστή αγκαλιά που μου θύμισε την αγκαλιά της μάνας. Πήρε την βαλίτσα από το χέρι και με οδήγησε στο δωμάτιο μου. Με άψογα ελληνικά – κάτι που με εντυπωσίασε – μου συνέστησε να ξεκουραστώ και θα τα λέγαμε το πρωί.
Είχα ανάγκη να κάνω ένα μπάνιο και να κοιμηθώ. Ένιωθα ότι είχα να ρουφήξω πολλά από αυτό το ταξίδι και ήθελα να γεμίσω τις μπαταρίες μου.
Ξύπνησα από το φως του ηλίου που έμπαινε στο δωμάτιο και αντανακλούσε πάνω σε ένα σωρό κρύσταλλα. Το βράδυ δεν τα είχα προσέξει, μα το πρωί αυτές οι αντανακλάσεις μου προξένησαν τεράστια εντύπωση. Παντού υπήρχαν άρτια τοποθετημένα λευκά κρύσταλλα μουράνο, άλλα με σχήμα περιστεριού, αλλά είχαν το σχήμα κύκνου, υπήρχαν και κάποια γαλάζια πάνω στο τραπεζάκι με σχήμα καρδιάς.
Το μάτι μου έμενε να κοιτά αυτή την κρυσταλλική μαγεία και δεν κατάλαβα την πόρτα που χτυπούσε!
«Φρόσω ξύπνησες παιδί μου;»
«Πατέρα έλα! Πέρασε μέσα, σταμάτησε το μυαλό μου με τούτη την μαγεία.»
«Η δουλειά της Αντονέλλας είναι κόρη μου. Φτιάχνει κρύσταλλα.. Έχει πάθος με αυτά. Ελα να πάρουμε πρωινό και θα τα πούμε εκτενέστερα εκεί»
Στην τραπεζαρία ήταν όλα έτοιμα, η Αντονέλλα μπαινόβγαινε διαρκώς στην κουζίνα και έφερνε όλα τα καλά του κόσμου!
«Κυρία Αντονέλλα με κακομαθαίνετε… Ξέρετε στην Ελλάδα οι περισσότεροι δεν παίρνουμε πρωινό, έναν καφέ και είμαστε εντάξει.»
Μόλις τελειώσαμε η Αντονέλλα με πήγε στο εργαστήριο της πάνω στην σοφίτα του σπιτιού, δείχνοντας μου την δουλειά της.
«Τα κρύσταλλα μουράνο Φρόσω μου, πήραν το όνομα τους από ένα νησί στην λιμνοθάλλασα της Βενετίας το Μουράνο, από όπου κατάγομαι και εγώ η ίδια. Ηταν οικογενειακή μας παράδοση η υαλουργία. Κάθε κομμάτι έχει την δική του ιστορία και φτιάχνεται με κάποια ξεχωριστή τεχνική..Βλέπεις αυτό τον Κύκνο. Ήταν η πρώτη μου δημιουργία, κοριτσάκι ήμουν και με μάθαινε ο πατέρας. Νιώθω ότι κουβαλάει ακόμα την μυρωδιά του, το φως της ψυχής του, την αγάπη του προς εμένα που με είχε μοναχοπαίδι. Εκείνο το μπλε ποτήρι είναι φτιαγμένο από τα χέρια της μάνας μου που ήταν Ελληνίδα Φρόσω μου.»
«Ήμουν σίγουρη ότι είχατε κάποια σχέση με την Ελλάδα, και ότι δεν ήταν μόνο επειδή παντρευτήκατε τον πατέρα. Η προφορά σας, δεν θυμίζει Ιταλίδα.»
«Μα είμαι η μισή Ελληνίδα και η μάνα μου δεν μίλαγε ποτέ ιταλικά σπίτι, πήγα σε ελληνικό σχολείο, σε ορθόδοξη εκκλησία βαφτίστηκα .Ο πατέρας, αν και καθολικός δεν είχε πρόβλημα και κάθε Κυριακή ερχόταν στην εκκλησία, μαζί μας. Η μητέρα μου αρκετά θρησκόληπτη, ο πατέρας ήταν πιο υλιστικός άνθρωπος, μα δεν της χάλαγε χατίρι.»
«Και πως γνωριστήκατε με το πατέρα μου; Μήπως γίνομαι αδιάκριτη;»«Όχι καθόλου. Γνωριστήκαμε σε μια γκαλερί για καλλιτέχνες εδώ στην Ρώμη, πριν είκοσι χρόνια .Είχαν φέρει τα έργα του Ελ Γκρέκο. Στην ‘Καταιγίδα του Τολέδου’ – ένα υπέροχο έργο – είχαμε και οι δυο εκστασιαστεί και κάπως έτσι ξεκίνησε η γνωριμία μας.»
«Δεν ήξερα ότι ο πατέρας μου αγαπούσε την ζωγραφική.»
«Ο πατέρας σου αγαπούσε και αγαπά τον Γκρέκο! Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι -υποτιμά τους άλλους ζωγράφους – άλλωστε είναι λάτρης της τέχνης. Απλά ο Γκρέκο δίνει στην ψυχή του αυτό που θέλει να πάρει: Το φως που νικάει το σκοτάδι. Έτσι είναι και ο πατέρας σου ένα φως! .»
«Να και κάτι που δεν ήξερα λοιπόν. Σου είχε μιλήσει ποτέ Αντονέλλα για εμάς; Εννοώ για εμένα και την μητέρα.»
«Μου είχε πει από το πρώτο ραντεβού τα πάντα για την ζωή του και αυτό με έκανε να τον εκτιμήσω ακόμα πιο πολύ, και να δεχτώ σχεδόν αμέσως την πρόταση του να ζήσουμε μαζί. Ξέρεις, δεν έχουμε παντρευτεί, δεν είμαστε αυτού του θεσμού. Τον θεωρούμε ένα ‘κακώς κείμενο’ της κοινωνίας που αλυσοδένει την ελευθερία σου .Και εμείς θέλουμε να είμαστε ελεύθερο ,δεν υπάρχουν ιδιοκτησίες ανάμεσα μας, η μοναδική ιδιοκτησία είναι ο εαυτός μας, γγια αυτό ζούμε τόσο αρμονικά μαζί και σέβεται ο ένας τον χώρο του αλλού. Η αληθινή αγάπη δεν κατοχυρώνεται με συμβόλαια και ληξιαρχικές πράξεις. Αλλά, μην σε κουράζω άλλο, ο πατέρας σου σε περιμένει να πάτε βόλτα ,η μέρα είναι υπέροχη και είμαι σίγουρη ότι θα έχετε πολλά να πείτε. Σε αγαπάει πολύ είσαι η ζωή του !»
Κοίταζα αυτήν την γυναίκα, να κατευθύνετε στην τραπεζαρία και σκεφτόμουν πόσο διαφορετική ήταν από την μάνα μου. Η μάνα μου, μια παραδοσιακή γυναίκα που έβλεπε καθαρά, αλλά σε περιορισμένο χώρο. Δεν είχε εικαστικά, η καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα, όλα ήταν για εκείνην σταλμένα από το θεό, κι εμείς δεν είχαμε παρά να υπακούσουμε στις αόρατες εντολές Του. Πάνω από όλους και από όλα για εκείνη, βρισκόταν ο “κόσμος”… η “κοινωνία” … εκείνη καθόριζε την ζωή μας. Για αυτό και δεν έφτιαξε την ζωή της ποτέ. Θεωρούσε τον εαυτό της θύμα και μασούσε σαν καραμέλα όπου και αν πήγαινε, την ‘ κακία’ της μοίρα. Ποτέ δεν έκανε κάτι να την αλλάξει.
Ο πατέρας περίμενε στην πόρτα κρατώντας στο χέρι του ένα ντοσιέ, που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, καθώς είχε επάνω χαραγμένο ένα παράξενο σύμβολο, που δεν το χα ξαναδεί. Κατεβήκαμε τις σκάλες πιασμένοι χέρι χέρι και βγήκαμε έξω.
Μου πρότεινε να πιούμε τον καφέ μας στην πλατεία της γειτονιάς, στην πιάτσα Santa Maria .Ένα υπέροχο σιντριβάνι κοσμούσε το κέντρο της, μα το στολίδι ήταν η ομώνυμη εκκλησία από όπου πήρε το όνομα της η πλατεία. Μπυραρίες ,πιτσαρίες και καφέ, δεξιά και αριστερά μας. Καθίσαμε σε ένα καφέ παραγγείλαμε εσπρέσσο με κρέμα .Εσπρέσο είχα ξαναπιεί, αλλά με κρέμα και τέτοια γεύση ποτέ στην Ελλάδα. Καλά λένε ότι η πατρίδα του είναι η Ιταλία!.
Ο πατέρας ήταν φανερά ανήσυχος ,τον έβλεπα να κοιτάει αριστερά και δεξιά σαν να τον κυνηγούσε κάποιος.
«Είσαι καλά;» τον ρώτησα και μου έγνεψε –«ναι!» – δεν με καθησύχασε .
Άναψε ένα τσιγάρο, απόθεσε πάνω στο τραπέζι το ντοσιέ και με μάτια βουρκωμένα μου είπε:
« Κορίτσι μου ,να ξέρες πόσο μου έλειψες ,πόσο πόνεσα όλα αυτά τα χρόνια που δεν σε είχα δίπλα μου. Έκανα τα πάντα για να σε δω, μα η μάνα σου δεν με άφηνε . Ερχόμουν στην Ελλάδα κάθε μήνα ,και το μόνο που μπορούσα να κάνω, ήταν να έρχομαι στο σχολείο και να σε βλέπω από μακριά . Ξέρεις ήμουν πολύ νέος όταν γνωριστήκαμε.
Ξεκίνησα αυτό το γάμο με καλές προθέσεις μα στην πορεία όλα χάλασαν. Δεν μου συγχώρησε ποτέ –έτσι μου είπε αργότερα- τις ατελείωτες ώρες που χανόμουν στο γραφείο και έγραφα.. Ήθελε να με έχει εκείνη και όχι η πέννα μου. Την θεωρούσε σαν την μεγαλύτερο αντίζηλο που είχε ποτέ.. Ίσως τελικά να είχε και δίκιο.!»
«Αλλιώς τα ήξερα εγώ πατέρα.»
«Ναι.. ήμουν σίγουρος ότι τα ήξερες διαφορετικά ,όπως ήμουν σίγουρος ότι δεν έπαιρνες και τα γράμματα που σου έστελνα».
«Δεν τα έπαιρνα !Τα κρατούσε εκείνη. Οταν αργότερα πέθανε, τα βρήκα με σειρά χρονολογίας σ’ ένα ξύλινο μπαουλάκι ,προσεκτικά φυλαγμένα και με ένα τριαντάφυλλο κόκκινο αποξηραμένο επάνω τους»
«Το τριαντάφυλλο εκείνο, της το κρατούσα στην κλινική όταν σε έφερε στο κόσμο. Περίεργο που το κράτησε τόσα χρόνια.»
«Σε αγαπούσε τελικά η μητέρα αλλά με το δικό της τρόπο!»
«Όλοι τελικά Φρόσω μου, αγαπάμε με το δικό μας τρόπο. Μα ποιος μας ταιριάζει είναι το θέμα!»
..Παρέμενε ανήσυχος ,τα χέρια του είχαν ιδρώσει, σαν κάτι να τον έλιωνε και από διακριτικότητα δεν ήθελε να μου το πει. Δεν άντεχα να τον βλέπω έτσι και τον ρώτησα:
«Πατέρα έχεις κάτι να μου πεις πιο ουσιώδες; Νιώθω πως κάτι σε βασανίζει. Άλλωστε όταν με πήρες τηλέφωνο στην Ελλάδα η φωνή σου πρόδιδε μια κατάσταση ανησυχίας. Μήπως είσαι άρρωστος και δεν μου το λες;»
«Πάμε να φύγουμε από δω ,δεν νιώθω καλά σε αυτό το περιβάλλον»
Βγήκαμε έξω ,περπατήσαμε για λίγο στην πλατεία και φαίνεται ότι ο καθαρός αέρας του έκανε καλό .Το βλέμμα του καθάρισε και δεν χρειαζόταν να κοιτάει διαρκώς τριγύρω. Καθίσαμε σε ένα παγκάκι απέναντι από το ναό της Santa Maria, σιωπηλοί και οι δυο για αρκετή ώρα.
Ο πατέρας πήρε πρώτος το λόγο:
«Άκου κορίτσι μου.. όπως ξέρεις ,έγραψα αρκετά βιβλία, καθιερώθηκα ως συγγραφέας και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Όλα όσα προσπάθησα να πω ,μέσα από τον έργο μου, είναι η ζωή μου η ίδια .Τίποτε δεν μου χαρίστηκε , όλα αυτά γραφτήκαν με ματωμένη ψυχή και πολύ πόνο.. Ήθελα να περάσω στον κόσμο την καθαρή μάτια της ζωής. Δεν ξερώ αν το κατάφερα ,μα για ένα είμαι σίγουρος .Πως το πάλεψα ! Τα βιβλία , έσοδα δεν σου αποφέρουν ικανά για να ζήσεις .Ζούσα και ζω από τις μεταφράσεις. Δεν είμαι αχάριστος, είναι μια αρκετά καλοπληρωμένη δουλειά που όμως σου απομυζεί πολύ προσωπικό χρόνο. Έτσι, τα τελευταία χρόνια άφησα το μυθιστόρημα και αφιερώθηκα αποκλειστικά και μόνο στην γραφή ενός δοκιμίου, με θέμα: Ύλη και πνεύμα είναι Ένα . Όπως ξέρεις, είχε αρκετή απήχηση στον πνευματικό κόσμο μα και αρκετές αντιδράσεις από την Εκκλησία. . Στην σελίδα 50 με 62 αναφέρω πως οι θρησκείες όλου του κόσμου θα μας καταστρέψουν!. Είναι θεμελιωμένες πάνω στην φαντασία του ανθρώπινου νου. Πολεμούν την ελεύθερη σκέψη, και επιβάλλουν το σκοταδισμό. Πάρε παράδειγμα ,πόσο φόβος εγκαθίσταται στην ψυχή του ανθρώπου από τις διαστρεβλωμένες θεωρίες περί κόλασης και παραδείσου.. είναι ποτέ δυνατόν ο φόβος να αφήσει τον άνθρωπο να εξελιχθεί προς τον καλύτερο ; Οι θρησκείες προσπαθούν όμως με αυτό το τρόπο να ελέγξουν τις μάζες!! Ο φόβος κρατάει τον λαό κάτω ,σκυφτό, τον αποπροσανατολίζει από τον πραγματικό του δρόμο που δεν είναι άλλος από αυτόν της ανάπτυξης της νοημοσύνης. Σκορπούν τον φόβο του θανάτου και εκεί κρατούν τα σκήπτρα τους. Δέχομαι την ύπαρξη του Ιησού ως ένα ιδιαίτερο χαρισματικό και πολύ μορφωμένο Άνθρωπο-απλό-λιτό που έφερε καινούργιες ιδέες ..Πολεμήθηκε για αυτό.! Θέσπισε τον νόμο της Αγάπης και μόνο.. Δεν δέχομαι την ύπαρξη του Μαμωνά και το παραθέτω στο τελευταίο κεφαλαίο ..Η αγάπη γεννά Αγάπη !.Ο φόβος γεννάει το μίσος και τις κακές πράξεις.
Ποιος λοιπόν θα δεχτεί αυτή μου την άποψη ;.Ένας ορθολογιστής ,ένας επιστήμονας και οι άνθρωποι που διακατέχονται από το σύνδρομο της ελεύθερης σκέψης.. ναι! Μα ο κλήρος, όποιος και αν είναι αυτός, θα μου στήσει τοίχο, γιατί θίγω τα συμφέροντα Εδω στην Ρώμη, κινδυνεύει να μπει στα “ απαγορευμένα βιβλία” του Βατικανού και να γίνει προσάνναμα στο βωμό του συντηρητισμού. Τους έστειλα επιστολή και τους εξήγησα ότι: O κάθε συγγραφέας, έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί την πέννα του ,όπως και την γλώσσα του, με δική του καθαρά ευθύνη. Απάντηση δεν πήρα ,παίρνω όμως απειλητικά τηλεφωνήματα που αφορούν την ζωή μου και την ζωή της Αντονέλλας.. Είμαι σίγουρος, ότι, αν δεν αποσύρω από τους εκδοτικούς οίκους το δοκίμιο αυτό , κάτι κακό θα συμβεί! .Δεν με ενδιαφέρει όμως ο εαυτός μου, με ενδιαφέρεις εσύ και η σύντροφος μου .»
«Μα, πατέρα δεν γράφεις πράγματα που δεν έχουν ξαναειπωθεί από άλλους ανθρώπους του πνεύματος. Εντάξει, η άποψη σου είναι καθαρά υλιστική. Μα υπήρξαν πολλοί υλιστές ανά τον κόσμο, που έγραψαν και άλλαξαν κοινωνίες προς το καλύτερο Το αν θίγεις την πίστη του καθενός, αυτό είναι κάτι που το βλέπουν μόνο οι θρησκόληπτοι. Προσωπικά, διαβάζοντας το, -και σαν δασκάλα που είμαι ,δεν συνάντησα πουθενά κάτι που να θίγει θρησκείες, ανά τον κόσμο.. Απλά είδα μια λογικά τεκμηριωμένη άποψη ενός συγγραφέα που έχει μελετήσει βαθιά την ζωή . Εγώ αυτό που πιστεύω είναι ότι: Κανείς από εμάς δεν είναι χριστιανός όπως διδάσκουν τα ευαγγέλια. Αν ερχόταν ο Χριστός σήμερα ,πατέρα θα μας έλεγε : ‘Πάρετε το σταυρό σας και ακολουθήστε με’.. . Εκείνος δεν σταυρώθηκε για να λυτρωθούμε εμείς. Θεωρίες του κλήρου πατέρα είναι, για να διαιωνίζουν το είδος τους. Εκείνος σταυρώθηκε για να μας δώσει παράδειγμα, πως έτσι θα ναι και εμάς η ζωή μας: Σταύρωση-Ανάσταση.»
«Λογικά μιλάς κορίτσι μου, μα δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα του!.»
«Το φανταζόμουνα τελικά, πιο απλό το δοκίμιο! Ήξερα ότι έφερε αντιδράσεις ,μα δεν ζούμε πια στο μεσαίωνα ! Η εποχή μας προσφέρεται για όλες τις απόψεις. Εγώ πίστευα ότι, επειδή δεν διαχωρίζεις ψυχή με σώμα και το τεκμηριώνεις με επιστημονικές αποδείξεις αυτό ενόχλησε. Ποιος άνθρωπος θα δεχτεί ότι είμαστε μόνο η δραστηριότητα του άνθρακα .Ζούμε για λίγο και πεθαίνουμε. Πως η ψυχή δεν έχει βρεθεί ποτέ κάτω από ένα μικροσκόπιο ,ούτε σε περιδίνηση στο εργαστήριο σε κάποιο δοκιμαστικό σωλήνα. Ότι αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος στην ζωή ,είναι κάποιες παραστάσεις του μυαλού του.»
«Οι κβαντιστές Φρόσω αποδεικνύουν πως ψυχή υπάρχει, η θρησκεία το ίδιο, η επιστήμη μόνο το αμφισβητεί.. Βλέπεις αυτό το ντοσιέ που κρατώ στα χεριά μου;»
«Το έχω παρατηρήσει από το πρωί .Και μου κάνει εντύπωση που το κρατάς τόση ώρα και δεν λες κάτι για αυτό.»
«Είναι το πρωτοτυπο χειρογραφο του δοκιμιου . Πρέπει να το πάρεις ..αν κάτι μου συμβεί, μόνο σε εσένα το εμπιστεύομαι. Θα βρεις τρόπο να το χρησιμοποιήσεις κατάλληλα, ώστε να πάρει άλλη τροπή η ζωή σου. Θα δεις με πιο καθαρή καρδιά πως πρέπει να ζούμε σε αυτό εδώ τον κόσμο: Με αξιοπρέπεια ,αγάπη ,σεβασμό προς εαυτό μας, τους ανθρώπους τη φύση. . Καθένας από εμάς είναι ένας κόκκος άμμου στο συμπάν, μα αν εναρμονιστεί μαζί του, δουλεύουν όλα καλύτερα γύρω μας!»
«Και το σήμα πατέρα ;Τι σημαίνει;.»
«Το σήμα του τετράγωνου με την κεντρική τελεία στο κέντρο, σημαίνει την πορεία μας προς τον ήλιο. Την πορεία μας προς το φως!. Πάρτο είναι δικό σου. Μόνο αυτή την ζωή έχουμε…»
Πήρα το ντοσιέ και ένιωθα ότι κρατούσα το πολύτιμο μυστικό της ζωής ,το πολύτιμο μυστικό του Πατέρα. Έπρεπε να φύγω, να γυρίσω πίσω στην Ελλάδα ,δεν γινότανε να μείνω άλλο στην Ρώμη αν και το ήθελα πολύ.. Μπήκα σε βαθιά περισυλλογή: Θεωρούσα το έργο του άξιο να διδάσκεται ακόμα και στα σχολεία όχι να αποσυρθεί! Σκέφτηκα πόσο υπάρχουν ακόμα και σήμερα πολέμιοι της ελεύθερης σκέψης..
Γύρισα προβληματισμένη. Σαν δασκάλα που είμαι ,σκέφτηκα τι είναι σωστό τελικά να διδάσκουμε στα παιδιά; Τον ελεύθερο λόγο; η τον περιορισμένο; Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι δεν προτίθεμαι να μπω στο σύστημα κανενός.
Θα διδάξω με την δική μου λογική ..
Ο πατέρας απέσυρε από τους εκδοτικούς το δοκίμιο ,οι απειλές σταμάτησαν ,η ζωή του πήρε ένα άλλο, πιο ήσυχο ρυθμό. Ειμαι σίγουρη ότι αυτή του η απόφαση ,τον πλήγωσε πολύ. Σιγουρα σκέφτηκε εμένα και την Αντονέλλα .
Όμως έχω τον ντοσιέ με το πρωτότυπο χειρόγραφο του δοκιμιού..
Η απόφαση είναι στο χέρι μου!