Ήταν 12 Νοέμβρη του ’44 και ο Γερμανός Διοικητής αυτού που ονόμασαν “φρούριο Κρήτης” ξεκίνησε ολομέτωπη επίθεση εναντίον του 14ου συντάγματος του ΕΛΑΣ με σκοπό να το διαλύσει, όπως έλεγε.
Η μάχη της Παναγιάς, έγινε από τις 12 ως τις 14 Νοεμβρίου 1944 ήταν μια από τις μεγαλύτερες μάχες που έδωσαν οργανωμένες ομάδες Εθνικής Αντίστασης στην Κρήτη.
Η νίκη του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) στη μάχη της Παναγιάς, απέδειξε περίτρανα ότι οι γερμανικές δυνάμεις που είχαν παραμείνει στην περιφέρεια Χανίων μπορούσαν να συντριβούν ολοκληρωτικά και έτσι να απελευθερωθεί όλη η Κρήτη.
Όμως η μάχη της Παναγιάς ήταν σημαντική για έναν επιπλέον λόγο. Επειδή ήταν η μεγαλύτερη από όλες τις μάχες και συγκρούσεις του στρατού. Παράλληλα ήταν σημαντική και για την ένοπλη δραστηριότητα του ΕΛΑΣ στον νομό Χανίων. Ο ΕΛΑΣ την περίοδο της κατοχής έδωσε 17 μάχες και ένοπλες συγκρούσεις με τους κατακτητές, τα προδοτικά τάγματα ασφαλείας όμως αυτή η μάχη ήταν από τις μεγαλύτερες σε διάρκεια αλλά και σε δυσκολία λόγω του εξοπλισμού του κατακτητή, με θωρακισμένα αυτοκίνητα και τανκς, υποβοηθούμενοι από μεγάλη δύναμη πυροβολικού. Κι όμως, παρότι είχαν όλα τα μέσα, τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό της εποχής εκείνης και υπέρτατες μαχητικές μονάδες, οι Γερμανοί ναζί σε εκείνη τη μάχη υπέστησαν βαριά ήττα.
Και ήταν ακόμα πιο βαριά αυτή η ήττα γιατί έγινε από μαχητές με παλιά και σκουριασμένα τουφέκια, αλλά που εμπνεόταν από ανώτερα ιδανικά και πιστεύω, πέραν της μεγάλης εθνικής ψυχής που αναφέρει η ημερήσια διαταγή του 14ου συντάγματος του ΕΛΑΣ, στις 16 -11- 44.
Στη μάχη της Παναγιάς πήραν μέρος 600 περίπου Ελασίτες κι ένα τμήμα ανταρτών της ΕΟΚ. Σκοτώθηκαν 9 Ελασίτες και τραυματίστηκαν 20. Ο αριθμός των Γερμανών που πήραν μέρος στην επιχείρηση όσο κι ο αριθμός των νεκρών είναι άγνωστος.
Μαζί με τη μάχη της Κρήτης της οποίας αποτελεί συνέχεια, με την αντιστασιακή δραστηριότητα όλων των πατριωτικών οργανώσεων, τα ολοκαυτώματα και τις εκτελέσεις, συνθέτουν το κεφάλαιο της Αντίστασης της Κρήτης, που παίρνει ιδιαίτερη θέση στην πολυτάραχη ιστορία του νησιού μας.
Τα γεγονότα στους Κάμπους και στη Μάχη της Παναγιάς
Ο Μιχάλης Κατσανεβάκης, έχει γράψει άρθο στο οποίο καταγράφεται αναλυτικά το ιστορικό της Μάχης. Υποστηρίζει ότι κακώς έχει αποτυπωθεί ως Μάχη της Παναγιάς αφού έλαβε μέρος σε όλη την περιοχή των Κεραμιών. Τα στοιχεία που παραθέτει έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον:
Βρισκόμαστε στην 12η Οκτωβρίου του 1944. Ο γερμανικός στρατός αποχωρεί από την Αθήνα και μένουν τμήματα αυτού αποκομμένα πλέον στην Κρήτη, στην περιοχή των Χανίων.
Την ίδια περίοδο η V μεραρχία του ΕΛΑΣ έδρευε στην περιοχή των Κεραμειών από Κατοχώρι μέχρι Παναγιά.
Οι Γερμανοί είναι πλέον αποκομμένοι και ουσιαστικά όμηροι των Άγγλων αφού έχουν χάσει τον πόλεμο.
Ξαφνικά στις 12-11-1944 ο γερμανικός στρατός εξορμά σε μια άριστα σχεδιασμένη και συντονισμένη στρατιωτική επιχείρηση για την εξουδετέρωση του ΕΛΑΣ.
Σίγουρα ο βαριά εξοπλισμένος γερμανικός στρατός δεν κινδυνεύει από τον ΕΛΑΣ. Οι Γερμανοί διαθέτουν βαρύ πυροβολικό -επάκτια, τανκς, όλμους κ.λπ., ενώ ο ΕΛΑΣ είναι ελαφριά οπλισμένος.
Ο ΕΛΑΣ που θα αποτελέσει το μόνο εμπόδιο στα μελλοντικά σχέδια των Άγγλων, για την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου
Το επιτελικό σχέδιο θα πρέπει να είχε ονομαστεί “τανάλια”, καθόσον από βραδίς οι Γερμανοί είχαν τοποθετήσει από Δυτικά και Ανατολικά δυνάμεις (Θέρισο-Στύλο-Σαμωνά-Κάμπους) για να κυκλώσουν πρώτα την V Μεραρχία και το πρωί της 12-11-1944 η κύρια δύναμή τους με τα τανκς θα χτυπούσε από Μαλάξα και όλες οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ θα συντρίβονταν. Έτσι και έγινε με τη διαφορά ότι η ηρωική αντίσταση στο “Κλεφτοπέραμα” δυτικά και στους Κάμπους ανατολικά τους χάλασε τα σχέδια.
Περιληπτικά θα αναφερθώ στα γεγονότα στους Κάμπους.
Πρωί – πρωί, στις 12-11-1944, στις κορυφές ανατολικά των Κάμπων παρουσιάζονται οι γερμανικές δυνάμεις, προερχόμενες από Στύλο-Σαμωνά.
Οι κάτοικοι του χωριού (όσοι δεν ήταν στην V μεραρχία του ΕΛΑΣ) πιάνουν τους γύρω λόφους και αρχίζει η μάχη.
Οι Καμπιανοί με τα λιανοτούφεκα κατορθώνουν να κρατήσουν τις σαφώς ανώτερες γερμανικές δυνάμεις, περ. 400 Γερμανών, με βαριά πολυβόλα, όλμους και υποστηριζόμενους από τα πολυβόλα της Μαλάξας και του Κόκκινου Χωριού του επάκτια στην περιοχή των Κάμπων και έτσι δεν κατάφεραν να κυκλώσουν την V μεραρχία του ΕΑΣ που μαχόταν σε χαμηλότερο υψόμετρο (Σκορδυλιανά-Γέρο Λάκκος-Παναγιά) να κρατήσει όλη μέρα η μάχη, μέχρι το βράδυ που αποτραβήχτηκε ο εχθρός.
Σίγουρα χωρίς τη μάχη στους Κάμπους τα πράγματα θα ήσαν διαφορετικά και η μάχη θα είχε άλλη έκβαση.
Εν τω μεταξύ οι Κάμποι είχαν μεταβληθεί σε κόλαση: σκοτώνονταν Γερμανοί – Καμπιανοί και το χωριό καιγόταν αφού από την πίεση των όλμων των πολυβόλων και των πολυβόλων οι άνδρες του χωριού είχαν αποτραβηχτεί στους γύρω λόφους και οι Γερμανοί είχαν μπει στο χωριό.
Ενας μόνο δεν είχε κουνήσει από το σπίτι του. Ο γέρο Ξηραμιχάλης. 72 ετών παλιός τουρκομάχος και πρωτοπαλίκαρο στα νιάτα του, του Καπετάν Γιάννη Καλογερή. Με μόνο 20 φυσίγγια στην τσέπη του κράτησε τους Γερμανούς όλη μέρα, σκότωσε 3 και τραυμάτισε άλλους.
Ο σκοπός των Καμπιανών πέτυχε, κράτησαν τους Γερμανούς και δεν κύκλωσαν την V Μεραρχία του ΕΛΑΣ.
Και είπε ο λαϊκός ποιητής:
…Στους Κάμπους μέσα στο χωριό,
χωρίς να είναι ψέμα
πρώτη φορά πληρώσανε
οι Γερμανοί με αίμα.
Οι Καμπιανοί βρεθήκανε
απάνω στα καλά τους
των Γερμανών που παίξανε
χύθηκαν τα μυαλά τους.
Τους Γερμανούς που σκότωσαν
δεν είχαν πλέον μέρες
στη κεφαλή τους βρήκανε
των Καμπιανών οι σφαίρες…
Αυτό είναι κυριολεξία, διότι από μαρτυρία του Ξηράκη Σαράντου του Γεωργίου, που συμμετείχε στην μάχη, μου είπε επί λέξη:
«Κατά τη διάρκεια της μάχης που τους βάλαμε από το “Μαχή”, στρατηγικό σημείο, στη θέση “Τζουγκαρίνα”, είδα ένα οπλοπολυβόλο που κάπνιζε, όταν μας έβαζε πάνω σ’ ένα τοίχο, και καλυμμένο μέσα σε μια αγριαμυγδαλιά. Το είπα στους υπόλοιπους και βάλαμε όλοι μαζί εκεί. Την άλλη μέρα που πήγαμε στο συγκεκριμένο σημείο, ήταν τα αίματα στον τοίχο, το καπέλο κάτω, τρύπιο από τη σφαίρα και μέσα τα μυαλά του Γερμανού. (Τον νεκρό τον είχαν πάρει). Έσερνε ο μπάρμπα σου ο Παυλάκης ο Μανούσος από τον Σαμωνά, ένα κουλούκι που έφαε τα μυαλά του Γερμανού. Το καπέλο το είχα χρόνια στο σπίτι μέχρι που χάθηκε». Λίγο πιο πέρα είχαμε σκοτώσει και δεύτερο Γερμανό.
Η μάχη αυτή η σημαντικότερη της Εθνικής Αντίστασης στην Κρήτη πρέπει να ονομάζεται μάχη των Κεραμειών, καθ’ όσον έλαβε χώρα σε όλη την περιοχή των Κεραμειών, από το “Κλεφτοπέραμα” μέχρι τους Κάμπους και όχι τοπικά, περιορισμένα, της “Παναγιάς”, γιατί και λάθος είναι ιστορικά και υποβαθμίζεται η σημασία της.
Σαφέστατα και αναμφίβολα αν οι Γερμανοί περνούσαν του Κάμπους, σίγουρα η έκβαση της Μάχης θα ήταν αρνητική και οι νεκροί μας πολλοί.
Στρατηγικά τα σημεία που κρατούσε η V Μεραρχία του ΕΛΑΣ είναι χαμηλότερα των Κάμπων και οι μαχητές κυκλωμένοι και κάτω από τα γερμανικά πυρά θα υποχωρούσαν.
Ούτε στα “Σκορδυλιανά” θα μπορούσε να αντέξει το “ηρωικό Αλώνι”, ούτε καμία άλλη θέση.
Όλα τα παραπάνω ας μην τα λησμονούμε κι ας πάρουν όλοι μας οι πρόγονοί μας τη δόξα που τους αναλογεί δίκαια.
Για λεπτομέρειες και μαρτυρίες της εποχής στο βιβλίο “ΚΑΜΠΟΙ Η ΡΙΖΑ”.
Σχεδόν 70 χρόνια έχουν περάσει από τη Γερμανική Κατοχή και επειδή με το ψέμα και την υποκρισία ιστορία δεν γράφεται και αν γραφτεί ξεφτεί, πρέπει επιτέλους να πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, την αλήθεια όσο πικρή κι αν είναι, όσο κι αν πληγώνει για ορισμένους δοσίλογους, ταγματασφαλίτες, συνεργάτες, μαυραγορίτες και χαμαιλέοντες, που ανάλογα το που φυσούσε ο άνεμος άλαζαν χρώμα.
Το βαρύ τίμημα πλήρωσαν οι αγνοί και τίμιοι πατριώτες ο απλός και φτωχός λαός που με πάθος στερήσεις και μύρια όσα εστήριξε τους «συμμάχους» Αγγλους με αποτέλεσμα να υποστεί τα βαριά αντίποινα των Γερμανών και ειδικά η αριστερά. Αλλωστε ο λαϊκός ποιητής είπε:
…ο πόλεμος εγίνηκε για ιδεολογία, και η ανθρωπότης έγινε απέραντα σφαγεία.
Ενα σκοπό έχουμε μπροστά
και είναι φιλοσοφία
να σβήσει ο κομμουνισμός
μαζί και η Ρωσία…
(φυλακές Αγυιάς 5ος, 1944).
Στη συνέχεια όμως η ίδιοι «οι σύμμαχοί μας» για να πετύχουν την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου, χωρίς βεβαίως να ξεχνούμε και τους Ελληνες συνεργάτες τους, οι περισσότεροι των οποίων ήταν και συνεργάτες των Γερμανών και χωρίς να απαλλάξουμε και την Αριστερά από τις ευθύνες και τα λάθη τους, μέλη της οποίας στο Λίβανο και στη Καζέρτα ξεπούλησαν το Λαϊκό κίνημα, όλοι μαζί κατάφεραν να ρέει άφθονο ελληνικό αίμα και να χαθεί κάθε έννοια και ίχνος πολιτισμού στην Ελλάδα μέχρι και το 1960 περίπου.
Τελειώνοντας για τη Γερμανική κατοχή δεν μπορώ να μην δανειστώ για θλιβερό λόγου και τίμιου Χανιώτη αγωνιστή, επιστήμονα, δημοκράτη, Βενιζελικού, που έζησε τα γεγονότα όσο κανείς άλλος από πρώτο χέρι, χωρίς παρωπίδες δεξιές ή αριστερές.
Είχε άμεσες επαφές και πριν τη Μάχη της Κρήτης με το Βασιλιά Γεώργιο, με τον πρωθυπουργό Τσουδερό, με τον Αγγλο στρατιωτικό διοικητή Κρήτης Φράιμπεργκ, και μετά την κατάληψη με τον Γερμανό Στρατηγό Αντρέ, τους Αγγλους κατασκόπους, την αντίσταση στην Κρήτη, ιδρυτικό μέλος της ΑΕΑΚ.
Ακόμη δε μετά το Φλεβάρη του ’43 στην Αίγυπτο με τους Αγγλους και τις εκεί διορισμένες Ελληνικές κυβερνήσεις. Ηταν και στην Αθήνα κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών.
Το όνομά του θα το ακούσετε στο τέλος.
Γράφει επί λέξει:
«Μετά την απελευθέρωση… τα πράγματα μετατράπησαν κατά τοιούτον τρόπον… ώστε οι μεν προδόται να γίνουν πατριώτες και οι πραγματικοί πατριώτες να γίνουν προδότες. Τους προδότες που οι Αγγλοι μας επίεζαν να εκτελέσομε, τους ανέβασαν στα ύψιστα αξιώματα και εμάς τους συμπολεμιστάς και ευεργέτας των, όχι μόνο ελησμόνησαν αλλά και κατεδίωξαν.
Εδωσαν πιστοποιητικά στους διάφορους προδότες, ότι τάχα εκείνοι τους είχαν τοποθετήσει στις Γερμανικές υπηρεσίες. Ετσι ξέφυγαν πάσης τιμωρίας εκείνοι που έπρεπε να τιμωρηθούν αυστηρώς, και να δικαστούν απλοί άνθρωποι που είχαν υποπέσει σε μικρότερα αδικήματα. Υπάρχουν προδότες συνεργάτες του εχθρού και λοιποί που έπρεπε να τουφεκιστούν και απηλάγησαν δια βουλεύματος ή αθωώθηκαν υπό των δικαστηρίων.
Τώρα διερωτώμαι; Ποια συμπεράσματα θα βγάλουν οι νεώτεροι; Να είναι πατριώτες ή προδότες».
Ιωάννης Παΐζης, ιατρός
Τα παραπάνω τ’ αφιερώνω στους Ελληνες πολιτικούς (γιατί ο λαός δικαιολογείται) καθ’ όσον χειραγωγείται και εξαπατάται για να μην ξεχνούν οι πολιτικοί μας ότι αυτοί οι αγωνιστές (και πολλοί άλλοι) γυμνοί ξυπόλυτοι, πεινασμένοι και διψασμένοι, «και με τις ψείρες να παλεύουν, με τα σκουλίκια στις πληγές τους», όπως γράφει ο Μακρυγιάννης, πολέμησαν, αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για να ζούμε εμείς ελεύθεροι.
Το ποίημα του γερο Βιδάκη
Το συγκεκριμένο ποίημα απήγγειλε ο 82χρονος τότε γέρο Βιδάκης τον Ιούνιο του 2011 σε παρέα επισκεπτών από τα Ιωάννινα. Είναι μία σπάνια καταγραφή στη λαϊκή μνήμη της ιστορικής Μάχης των Κεραμιών, της τριήμερης μάχης ανάμεσα στους αντάρτες του ΕΛΑΣ και του Χιτλερικούς. Ο Θρασύβουλος Βιδάκης ήταν αντάρτης και κτηνοτρόφος.
“ Το θλιβερότερο σκοπό που χω τραγουδισμένα
θα τραγουδήσω αδέλφια μου με μάτια δακρυσμένα.
Και σίντερο ναν η καρδιά βαμμένη με τ΄ ατσάλι
και κείνη θα συγκινηθεί και θα πονέσει πάλι
Θα κλάψει κείνους τσοι γονείς που έβλεπαν τα παιδιά τους
να τους τουφεκίζουνε δίπλα στη μια μεριά τους
Να ναι πατέρας και παιδί να το σφιχταγκαλιάζει
και να τσοι τουφεκίζουνε ποιός δεν αναστενάζει
Αδέρφια δυο και τέσσερα η στη γραμμή στεμμένα
να τα σκοτώνουν Γερμανοί να πέφτουν μαζεμένα
Μανάδες η στη μια μεριά να τζαγκρουνομαδιούνται
και τα παιδιά απέναντι με σφαίρες να χτυπιούνται
Μες του θανάτου τη στιγμή να διπλοχαιρετιούνται
τ’ αδέρφια ν’ αγκαλιάζουνται και να γλυκοφιλιούνται
Όποιος περάσει από σας από τσ Αγυάς τα μέρη
να το διηγάται πάντοτε σε εκείνο που δεν ξέρει
Θα δει το χώμα κόκκινο τα χόρτα ματωμένα
και λάκκους να χουνε κορμιά χιλιάδες κουκλωμένα
Θα δει ένα λάκκο τρομερό, κόκκινο αχνό να βγάζει
το αίμα των παλικαριώ(ν) να αχνίζει και να βράζει
π’ όποιος περάσει και το δει κλαίει κι αναστενάζει
Όποιος περάσει και το δει τότε στο νούν του βάνει
να πάρει το τουφέκι ντου σαν ήρωας να πεθάνει
Στη Θέρισο συνάξανε πολλές ψυχές ελλήνων
όσοι είχαν βρει κληρονομιά των παλαιών εκείνων
και δείξανε των γερμανώ(ν) που ο νούς τους δεν το βάνει
πως είμαστε απόγονοι του Δάσκαλου του Γιάννη
Εις τα σαράντα τέσσερα δώδεκα Νοεμβρίου
αντιβοούσαν τα λαγκά σα χαλασμός Κυρίου
Χιλιάδες δεκατέσσερεις τω γερμανώ τ’ ασκέρι
εβγήκα(ν) να ρημάξουνε στα Κεραμειά τα μέρη
Στον Αϊ Γιώργη στο χωριό σ’ ένα στενό σοκάκι
θωρεί τη μπροστοφυλακή ο Κώστας ο Νταμπάκης
Τους ρίχνει μπούκα και φωθιά τρεις γερμανούς σκοτώνει
συνέχεια πυροβολά σαν το σκυλί ουρλιάζει
κι όσο μπορεί πιο δυνατά στα όπλα αυτός φωνάζει
Φεύγουν τα γυναικόπαιδα πάνω για να σωθούνε
κι όσοι γλιτώσαν την ζωή στον Κώστα το χρωστούνε
Εγλίτωσ’ ούλο το χωριό ξυπνά τη μεραρχία
κι άγαλμα να του στέσουνε θα ‘χει μεγάλη αξία
γιατί ήταν πρωταγωνιστής σ’ αυτή την ιστορία
Στο πόδι ούλο το σύνταγμα στέκουν ταμπουρομένοι
και περιμέναν τον εχθρό πολύ ξαγκριγεμένοι
Κι άρχιξε με το χάραμα η δοξασμένη μάχη
που όποιον αγαπά ο Θεός καλλιά να μην του λάχει
Την Κυριακή πρωί – πρωί μέχρι τις οχτώ η ώρα
τρακόσιοι σκύλοι γερμανοί μπαίνουν στη νεκροφόρα
αέρα τους φωνάζαμε “ελάτε βρε χαμένοι
να πέσουμε σαν ήρωες κι όχι παραδομένοι”
“Έτσι είναι ο θάνατος γλυκής και τον επροτιμούμε
σήμερα την αξία σας στα Κεραμειά θα δούμε.”
Σ’ όσα χωριά προλάβανε οι σκύλοι και πατούσαν
γερόντους και μωρά παιδιά εις την φωθιά πετούσαν
τι άσπλαχνο μαρτύριο οι δυστυχείς τραβούσαν
Θεέ μου Μεγαλοδύναμε με τον Μιχελογιάννη
πολέμησε με τς άντρες του θαύματα που τα κάνει.
Εστάθηκαν απέναντι σε τανκς και σε κανόνια
που ο Χάροντας τσοι θαύμασε και τους χαρίζει χρόνια.
Χτυπούσανε οι γερμανοί με όλμους και κανόνια
μα κάμαμε τζοι μα το Θεό να το θυμούνται χρόνια
εμείς με το τουφέκι μας και με τσοι λίγες σφαίρες
αλληλοβοηθούμεθα στσοι κρίσημες ημέρες.
Στ’ Αλετρουβάρι στο χωριό δίπλα σ’ ένα κορφάλι
είπε ο χάρος την ψυχή του Μήτσου να την πάρει
του Μήτσο του Ρουκουτακιού του αποκωρονιότη
χάρε δεν την λυπήθηκες την έμορφή ντου νιότη.
Εκεί στο Κλεφτοπέραμα ένα Μανουσελάκη
κατάγουνται από τα Σφακιά με ένα Μανουσακάκη
εκεί στσοι πέτρες βρίσκεται το αίμα τους βαμμένο
και τ’ όμορφό τους το κορμί στο Θέρισο θαμμένο.
Λίγο πιο πέρα βρήκαμε το Λάμπη τον Κουτρούλη
που τονε λυπηθήκανε και τον εκλάψαν ούλοι.
Από τσοι Λάκκους ήτανε που ΄χουνε ιστορία
να πολεμάνε πάντοτε για την ελευθερία.
Εις το χωριό τση Παναγιάς σ’ ένα υψωματάκι
δυό ετραυματιστήκανε Τζουγκάρης και Βιδάκης
κι ένας στον τόπο έμεινε, ο Σπύρος ο Περράκης
του Μάρκο ήταν αδερφός που ‘χε μεγάλη αξία
και πολεμούσε ηρωικά για την ελευθερία.
Θυμούμε στην κατάληψη που ότι νάχε μιλήσει
γυναίκα να τον άκουγε ήθελα πολεμήσει.
Ο Μάρκος με το θάρρος του και με τα σχέδιά ντου
Εξώντοσε τσοι γερμανούς στην περιφέρειά ντου
Γερμανοφά τον βγάλανε, κι έτσι γροικάτε ακόμα
ενοματάρχης ήτανε και τίμησε το σώμα.
Του Μάρκου τα κατορθώματα για να τα συνεχίσω
Ένα βιβλίο χωριστό θα πρέπει να γεμίσω
Τη μάχη εις τα Κεραμειά πάλι θα συνεχίσω.
Από το κλεφτοπέραμα η γης ανατινάσει
μέχρι τα καμπιανά βουνά και καίγουνται τα δάση.
Οι γερμανοί κυκλώσανε των καμπιανών τα μέρη
Οι κάμποι ήταν αφρούρητοι κι άθρωπος δεν το ξέρει .
Είχανε μείνει στο χωριό τριάντα αρματωμένοι
γιατί οι άλλοι βρίσκουνται στα ξένα ξορισμένοι.
“Στα όπλα φώναξε ο Ξηρής όσοι κρατάτε ακόμα
να πέσουμε ηρωικά στο καμπιανό μας χώμα”
Σαν είδε πως εμπήκανε οι σκύλοι στο χωριό ντου
άρπαξε το τουφέκι ντου και κάνει τον σταυρό ντου
το όπλο ντου εγέμισε και στο μυαλό ντου βάνει
πως είναι δόξα και τιμή στο σπίτι ν’ αποθάνει
σαν το λιοντάρι ο Ξηρής στην πόρτα ντου καθίζει
είναι πολλοί οι γερμανοί μα δεν τονε φοβίζει
Ετρέχανε οι βάρβαροι στο σπίτι ντου να μπούνε
Να τ’ αφαιρέσουν την ζωή να τον τυραννούνε.
Από την πόρτα ο Ξηρής στον πρώτο που ξαμώνει
επέτυχε εις την καρδιά και χάμω τον ξαπλώνει
τότε με λύσσα οι γερμανοί το σπίτι ντου κυκλώνουν
χειροβομβίδες του πετούν μα δεν τόνε σκοτώνουν
τα κεραμίδια σπάσανε στα πόδια ντου χτυπούνε
μα δεν τονε σκοτώνουνε, άγιοι βοηθούνε
πάλι με τρόπο ο Ξηρής στην πόρτα θέσει πιάνει
σκοτώνει και το δεύτερο το θάρρος του δε χάνει.
Φοβήθηκαν οι γερμανοί και απομακρυνθήκαν
τραυματισμένο τον Ξηρή στη χέρα τον αφήκαν
μια κοπελιά εστείλανε και του Ξηρή μημούνε
να παραδώσει τ’ όπλο του να τονε σεβαστούνε
υπόσχεση του δίνουνε πως θα του κάνουν χάρη
και δεν θα τον σκοτώσουνε γιατί είναι παλικάρι.
Κι όμως αυτός των απαντά με ύφος αντρειωμένο
“ας έρθουν να το πάρουνε μα εγώ τσοι περιμένω”.
Και ξαναδίνουνε φωθιά, ούλο το σπίτι πιάνει
μα το Μιχάλη ο Θεός δε θέλει να πεθάνει
και ξαναρίχνει ο Ξηρής του τρίτου στο κεφάλι
ωσάν το βόδι εμούγκρισε μιλιά δεν έβγαλε άλλη.
Τρεις έριξε στην πόρτα ντου το τίμιο παλικάρι
χαράς εκείνη τη γενιά χάρος να μην την πάρει.
Πολέμησε ως πολεμούν τα άγρια θηρία
Ήταν εξήντα οχτώ χρονώ κι έγραψε ιστορία
Την Τρίτη το απόγευμα τσοι πήραμε κυνήγι
Αφήνανε τα όπλα τους μπαλάσκες με τσοι σφαίρες
Ζόρε μεγάλο είδανε αυτές τσοι τρείς ημέρες
Ψηστήκανε ως ψήνεται η πέτρα στο καμίνι
Μα η Ελλάδα έζησε θα ζει ποτέ δεν σβήνει.
Αχνίζουνε τα χώματα μυρίζουν τα χωρτάρια
Γιατί εποτιστήκανε αίμα από παλικάρια
Αυτό το αίμα το αγνό αχνίζει και μυρίζει
Και το αμάραντο δενδρό τση λευτεριάς ποτίζει.
Η μυρωδιά τση λευτεριάς χαρά σ’ αυτούς που μένει
είναι το πιο πολύτιμο δώρο στην οικουμένη.
Η μάχη εις την Παναγιά ήταν εποποιία
για τσοι πατρίδας την τιμή και την ελευθερία.
Ηταν ένα παράδειγμα που αιώνια θα μείνει
Πάντα το φως τση λευτεριάς στους Έλληνες θα δίνει.
Το άρθρο του κ. Κατσανεβάκη το βρήκαμε εδώ.