Του Δημήτρη Μηλάκα
Η απεικόνιση της Θέμιδας με τη ζυγαριά, τη ρομφαία και το μαντήλι στα μάτια περιγράφει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την πεμπτουσία της Δικαιοσύνης σε έναν ιδανικό, «τέλειο» κόσμο.
Στον πραγματικό κόσμο, ωστόσο, το «δίκαιο» δεν είναι τίποτε περισσότερο από τη συστηματική προσπάθεια συντήρησης του δεδομένου συσχετισμού των δυνάμεων που δρουν και συγκρούονται μέσα σε μια κοινωνία.
Βασικός πυλώνας για την εξασφάλιση της συντήρησης και διαιώνισης της δεδομένης «τάξης» είναι η δικαστική εξουσία, συνεπικουρούμενη από λοιπούς μηχανισμούς καταστολής.
Είναι προφανές, λοιπόν, ότι η δικαστική εξουσία δεν μπορεί να ταυτιστεί με την ιδανική έννοια της Δικαιοσύνης, όσο κι αν διαχέεται υποδόρια ότι λειτουργεί εξ ονόματός της.
Υπό αυτήν την έννοια, η δικαστική εξουσία δεν είναι τυφλή και δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητη.
Και δεν είναι ανεξάρτητη επειδή πρώτιστο καθήκον της είναι η συντήρηση των δεδομένων κοινωνικών συσχετισμών και όχι η αναζήτηση αποφάσεων με γνώμονα το Δίκαιο, υπό την ευρεία και «ιδανική» έννοια του όρου.
Έχει αποδειχτεί άπειρες φορές ότι η δικαστική εξουσία βλέπει πεντακάθαρα αυτόν που έχει απέναντί της και αποφασίζει ανάλογα και κατά περίπτωση.
Η πλαστογραφία ενός απολυτηρίου δημοτικού, για παράδειγμα, μπορεί να οδηγήσει σε ποινές μεγαλύτερες από μια αποδεδειγμένη δωροδοκία εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ ενός δημόσιου λειτουργού.
Ή, ένα άλλο παράδειγμα, η απάτη σε βάρος του Δημοσίου, ύψους εκατομμυρίων ευρώ, μπορεί να κρατήσει στη φυλακή κάποιον πολύ λιγότερο από κάποιους που έκαναν «κακές παρέες», έστω κι αν δεν αποδείχτηκε καμία παράνομη πράξη τους.
Επίσης, η δολοφονία ενός νέου άνδρα από μια «συμμορία» μεταναστών θα δώσει την ευκαιρία στη δικαστική εξουσία να εξαντλήσει τη «δίκαιη» αυστηρότητά της επιβάλλοντας ισόβια.
Από την άλλη πλευρά, η αναγνώριση των ελαφρυντικών του «πρότερου έντιμου βίου» για τον καταδικασμένο σε ισόβια αμετανόητο δολοφόνο του 16χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου και η άμεση απελευθέρωσή του μπορεί να μας βοηθήσει ίσως να διακρίνουμε την απόσταση που χωρίζει το «αλάνθαστο» κοινό περί δικαίου αίσθημα από κάποιες ιδιαίτερης σημασίας αποφάσεις της δικαστικής εξουσίας, που λαμβάνονται εξ ονόματος της Δικαιοσύνης.
topontiki.gr