Η Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος (World Asthma Day) θεσπίστηκε το 1998 από την “Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το Άσθμα” (GINA), με τη συνδρομή της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για να ενημερώσει την κοινή γνώμη για την ευρέως διαδεδομένη ασθένεια του αναπνευστικού συστήματος, που ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και να βελτιώσει τις μεθόδους θεραπείας του. Έκτοτε διεξάγεται κάθε χρόνο την πρώτη Τρίτη του Μαΐου (5 Μαΐου, το 2020).

“Το Άσθμα είναι μαζί με την ΧΑΠ οι πιο συχνές χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία (2019), 358 εκατ. άνθρωποι έπασχαν από άσθμα σε όλο τον κόσμο, ενώ σημειώθηκαν 397.100 θάνατοι κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η πάθηση έχει μελετηθεί από τα αρχαία χρόνια, πρώτα από τον Ιπποκράτη, στον οποίον οφείλεται και η ονομασία της (άσθμα=λαχάνιασμα).

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι 900000 άνθρωποι πάσχουν από άσθμα ενώ στην Κρήτη πάσχει περίπου το 10% του παιδικού πληθυσμού και το 7% των ενηλίκων.

Το Βρογχικό άσθμα προκαλεί παροδική στένωση των βρόγχων (βρογχόσπασμο), με αποτέλεσμα να εμφανίζεται δύσπνοια. Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εικόνα του ασθενούς και επιβεβαιώνεται με απλές εξετάσεις ελέγχου του αναπνευστικού που είναι η σπιρομέτρηση και η ροομέτρηση. Ανάλογα με το επίπεδο ελέγχου του άσθματος χορηγούνται οι κατάλληλοι φαρμακευτικοί συνδυασμοί ρυθμιστικών (φάρμακα που ελέγχουν την νόσο) και ανακουφιστικών φαρμάκων.

Νεότερα φάρμακα, βιολογικοί παράγοντες, που έχουν κυκλοφορήσει τα τελευταία χρόνια έχουν βοηθήσει στην βελτίωση του ελέγχου άσθματος ακόμα και στις σοβαρότερες μορφές της νόσου.   Επίσης, παράλληλα με την φαρμακευτική αγωγή πρέπει να επιχειρείται αποφυγή των παραγόντων που πυροδοτούν το άσθμα (αλλεργιογόνα, ιογενείς λοιμώξεις, έντονες μυρωδιές, υγρασία, έντονα συναισθήματα, φάρμακα και τροφές), στο μέτρο που αυτό είναι δυνατό.

Παρότι είναι δυνητικά επικίνδυνη ασθένεια, οι πάσχοντες από άσθμα μπορούν να εξασφαλίσουν μία φυσιολογική ζωή και να παραμείνουν δραστήρια άτομα, εάν μάθουν τι πρέπει να κάνουν για να ελέγχουν την πάθησή τους. Εκτός λοιπόν από τις απλές περιπτώσεις αλλεργικού άσθματος, ιδιαίτερο πρόβλημα αποτελεί η σοβαρή μη ελεγχόμενη μορφή της η οποία χρήζει εξειδικευμένης διαχείρισης και θεραπείας με βιολογικούς παράγοντες.

Η Πανεπιστημιακή πνευμονολογική κλινική από ετών λειτουργεί ειδικό ιατρείο βρογχικού άσθματος (κάθε Δευτέρα). Το ειδικό αυτό ιατρείο λειτουργεί ως κέντρο αναφοράς για όλη την Κρήτη για περιπτώσεις σοβαρής νόσου και έναρξη βιολογικών θεραπειών ή συμμετοχής ασθενών σε προωθημένες κλινικές μελέτες.  Παρακολουθούνται περίπου 500 ασθενείς ενώ υπάρχει συνεργασία με όλες τις υγειονομικές δομές του νησιού, τους ιδιώτες Πνευμονολόγους αλλά και την Ομάδα Άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας.

Φέτος η παγκόσμια ημέρα άσθματος είναι ιδιαίτερη καθότι συνέπεσε με την πανδημία του SARS-COVID19. Η νέα αυτή ιογενής πνευμονία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη σε ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά νοσήματα που δεν βρίσκονται υπό σωστή αγωγή. Το άσθμα δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου Covid-19, από τα μέχρι τώρα στοιχεία στη διεθνή βιβλιογραφία εφόσον ελέγχεται καλώς.
Για αυτό συμβουλεύουμε τους ασθενείς με άσθμα να κρατήσουν τη νόσο τους ελεγχόμενη, λαμβάνοντας πλήρως την φαρμακευτική τους αγωγή και να βρίσκονται σε επαφή με τον Πνευμονολόγο τους. Η εισπνεόμενη κορτιζόνη που είναι η βασική θεραπεία της νόσου δεν προκαλεί ανοσοκαταστολή άρα πρέπει να λαμβάνεται κανονικά.

Για τους ασθενείς με σοβαρό άσθμα δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι η χρήση των βιολογικών παραγόντων δεν είναι ασφαλής. Σε περίπτωση συμπτωμάτων λοίμωξης ή δύσπνοιας πρέπει να γίνετε άμεση επικοινωνία με το γιατρό πριν το νοσοκομείο. Το μήνυμα μας για την φετινή παγκόσμια ημέρας άσθματος είναι : ”Συμβουλεύσου το Πνευμονολόγο σου για τα νεότερα δεδομένα στη  διαχείριση της νόσου και ζήσε μια φυσιολογική ζωή”.