«Η κυβέρνηση, εν μέσω έξαρσης της πανδημίας άνοιξε τα σχολεία όπως έκλεισαν, με τις γνωστές μάσκες και το παγουρίνο», σημειώνει, μεταξύ άλλων, ο Νίκος Φίλης σε συνέντευξή του στο iefimerida.gr
Ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ επιτίθεται στην ηγεσία του υπουργείου για τη στάση της απέναντι στις καταλήψεις υποστηρίζοντας ότι «όταν έχει προηγηθεί ένας Καλαμπόκας, δεν δημιουργείς τέτοιο κλίμα αντιπαράθεσης».
Παράλληλα, αναφέρεται στα ελληνοτουρκικά, τα εσωκομματικά της Κουμουνδούρου, ενώ απαντά και για ποιους λόγους η αξιωματική αντιπολίτευση δεν μπορεί να ανακάμψει δημοσκοπικά.
Ολόκληρη η συνέντευξη του Ν. Φίλη
Σε μια περίοδο όπου έτσι κι αλλιώς η λειτουργία των σχολείων είναι προβληματική, ο ΣΥΡΙΖΑ σπεύδει να αγκαλιάσει πάλι το κίνημα των καταλήψεων, υιοθετώντας τα αιτήματα των μαθητών και καταγγέλλοντας την κυβέρνηση. Μήπως πρόκειται, πάλι για την παλιά αντιπολιτευτική τακτική του κόμματος σας;
«Υιοθετώντας τα αιτήματα των μαθητών» -πού ακριβώς είναι ο ψόγος; Τα αιτήματα ταυτίζονται με τη γνώμη των ειδικών και τη φωνή τη λογικής. Όπως αποκαλύπτεται, η γνωστή επιτροπή ειδικών είχε θέσει από την Άνοιξη το ζήτημα της αραίωσης των τάξεων. Εμείς, ως ΣΥΡΙΖΑ, την ίδια περίοδο ζητούσαμε επίσης περισσότερες αίθουσες και εκπαιδευτικούς. Η κυβέρνηση, εν μέσω έξαρσης της πανδημίας άνοιξε τα σχολεία όπως έκλεισαν, με τις γνωστές μάσκες και το παγουρίνο… Κι ακόμα χειρότερα, ψήφισαν αύξηση του αριθμού των μαθητών δημοτικού ανά τάξη! Περίμεναν στα σοβαρά ότι δεν θα υπήρχαν αντιδράσεις; Αν ναι, πρόκειται για μεγάλη πολιτική αφέλεια.
Αν χαθούν ώρες, δεν θα είναι πρωτίστως λόγω των κινητοποιήσεων. Θα είναι από το αυξημένο υγειονομικό ρίσκο, από τα οργανικά κενά και από τις αχρείαστες απειλές κατά των μαθητών, που ρίχνουν λάδι στη φωτιά. Ανοιχτά τα θέλουμε τα σχολεία. Μια δεύτερη χρονιά με κλειστά σχολεία, φοβάμαι ότι θα έχει επιπτώσεις στα παιδιά. Για αυτό είναι μεγάλες οι ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου που δεν προσπάθησε.
Είδατε τον τρόπο που σκέφτονται. Για το μείζον ζήτημα της αραίωσης των τάξεων, η υπουργός είπε πρώτα το αμίμητο «ο μέσος όρος είναι 15 μαθητές», διαπίστωση που νομίζω έχει πλέον κερδίσει θέση στην ιστορία. Μετά ότι ήταν αδύνατο να βρεθούν αρκετές αίθουσες. Θαρρείς κι εμείς λέγαμε… να σπάσουν όλα τα τμήματα. Να ξεκινήσουν, είπαμε, από τα πυκνότερα, των 25 και πάνω μαθητών, και να δουν πόσα θα μπορέσουν να «σπάσουν» αξιοποιώντας διαθέσιμες αίθουσες, που υπάρχουν πολλές. Ας μην το κατάφερναν στο σύνολό τους, ας έσπαγαν τα μισά. Ας προγραμμάτιζαν εναλλασσόμενες βάρδιες, με μικρότερης διάρκειας ακαδημαϊκή ώρα.
Το θέμα είναι ότι δεν προσπάθησαν καθόλου. Δημόσιες σχέσεις έκαναν όλο το καλοκαίρι, μοιράζοντας εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ των φορολογούμενων. Και τώρα, με την απογείωση των κρουσμάτων κατάντησαν -κατάντια είναι- να λένε ότι μόλις… το 3% των τάξεων έχουν από 26-30 μαθητές! Μα δεν ντρέπονται; Τι είναι οι 45.000 μαθητές αυτών των τμημάτων, καμιά στατιστική ασημαντότητα; Κι εφόσον είναι μόνο το 3%, γιατί δεν μπόρεσαν να σπάσουν έστω αυτό το μικρό ποσοστό; Πόση ικανότητα χρειαζόταν; Και γιατί φέτος προσλήφθηκαν λιγότεροι αναπληρωτές από πέρσι, ενώ προφανώς χρειάζονται περισσότεροι;
Συνιστούν τα παραπάνω, όλα αυτά δηλαδή που δεν έγιναν, φθηνή αντιπολιτευτική τακτική; Ή ήταν κατά τεκμήριο τα καθήκοντα μιας υπεύθυνης κυβέρνησης; Η υπόθεση των τεστ, πού κατατάσσεται; Είναι δυνατό, τη στιγμή που μπαίνουμε στην εποχή των κοινών ιώσεων, να στέλνουμε το γονιό να πληρώσει πανάκριβα σε ιδιώτη για το τεστ του παιδιού του, ώστε να διακριβωθεί αν έχει κορονοϊό ή όχι; Καμιά πια μέριμνα; Όλοι γαλαζοαίματοι νομίζουν ότι είναι, που μπαινοβγαίνουν με τον οδηγό τους στις ιδιωτικές κλινικές;
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επί πέντε έτη, λαμβάνοντας υπόψη όσο το επέτρεπε οικονομικά η μέγγενη των μνημονίων τα αιτήματά μαθητών και εκπαιδευτικών, πέτυχε την ηρεμία στις αίθουσες και τη δημιουργική συνύπαρξη και συνεργασία όλων των παραγόντων που συνθέτουν τη σχολική ζωή. Αυτή είναι η εικόνα σήμερα;
Φίλης: Αποβολή σε όσους συμμετέχουν στις καταλήψεις δεν νοείται
Διαφωνείτε με την πρόταση της κ. Κεραμέως για αναπλήρωση των μαθημάτων σε σχολεία που είναι υπό κατάληψη. Δεν πρέπει, όμως, να καλυφθούν αυτές οι ώρες, ειδικά σε μια χρονιά που μπορεί πάλι να είναι λειψή;
Τα σχολεία όπως είπαμε πρέπει να λειτουργήσουν. Δεύτερη χρονιά με μάθημα κυρίως εξ αποστάσεως, θα συνιστά παιδαγωγική πανωλεθρία -τόσο σοβαρό είναι το διακύβευμα. Αλλά πώς αντιδράς όταν ξεσπούν κινητοποιήσεις που στηρίζονται σε δίκαια και αυτονόητα αιτήματα; Μήπως ξεκινάς έστω και τώρα, επειδή έχασες χρόνο, να τα αντιμετωπίσεις, «συνομιλώντας» με την ανησυχία γονέων, μαθητών και εκπαιδευτικών; ή στήνεις πόλεμο μαζί τους, παριστάνοντας τον επιλοχία και ρίχνοντας λάδι στη φωτιά;
Σύμφωνα με το νόμο, αποβολή μπορεί να επιβάλει ο σύλλογος των εκπαιδευτικών του σχολείου, με εξατομικευμένη κρίση. Δεν μπορεί να αποβληθεί ένα παιδί με υπουργική απόφαση και μάλιστα για λόγους πολιτικής εκδίκησης. Ομαδική αποβολή όσων συμμετέχουν σε μια κινητοποίηση, δηλ. συλλογική τιμωρία, δεν νοείται, είναι παράνομη. Αλλά κυρίως είναι ως μέτρο τελείως αντιπαιδαγωγικό. Θα φοβίσεις τα παιδιά έτσι ή θα τα εξοργίσεις; Κι αν ακόμα φοβίσεις κάποια, θα υπάρξει κοινωνικό κέρδος; Με ποιο μήνυμα; Ότι της κινητοποίησης έπεται τιμωρία;
Εσείς τι θα κάνατε δηλαδή;
Αν ήμουν υπουργός Παιδείας σήμερα, θα πήγαινα σε ένα σχολείο έστω και συμβολικά, με κίνδυνο ακόμα και να με γιουχάρουν. Θα συμβεί κι αυτό με τα παιδιά. Και θα μιλούσα για τα σφάλματα που έγιναν, τις ρεαλιστικές δυνατότητες, τα βήματα που μπορούν να γίνουν αύριο και αυτά που είναι αδύνατο να υλοποιηθούν σύντομα, γιατί χρειάζονται χρόνο. Και θα ζητούσα και μια συγγνώμη για την κατάσταση διαχρονικά της Παιδείας στην Ελλάδα, τις σκληρές πανελλήνιες, την παραπαιδεία, την αποστήθιση. Το έκανα αυτό εξάλλου στη θητεία μου. Μιλούσα με μαθητές και φοιτητές. Δεν πέρασε από το μυαλό μου να βγάλω… ΦΕΚ με διαταγές για αποβολές. Αυτά είναι ντροπιαστικά πράγματα που δεν τιμούν πρώτα από όλα την Ελληνική Δημοκρατία. Και πρέπει να σκέφτεσαι ότι όταν έχει προηγηθεί ένας Καλαμπόκας, δεν δημιουργείς κλίμα αντιπαράθεσης.
Η εξ αποστάσεως διδασκαλία δεν είναι, όμως, μία λύση;
Όσο για την εξ αποστάσεως, να θυμίσω ότι η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων έχει ξετινάξει το τρόπο με τον οποίο υλοποιήθηκε. Έχει επισημάνει τους κινδύνους για τα προσωπικά δεδομένα μαθητών και εκπαιδευτικών και τις παρανομίες που πρέπει να διορθωθούν μέσα σε τρεις μήνες. Αν είναι δυνατό, αξιοποιώντας μια μεθοδολογία εξ ανάγκης που όμως έχει τόσες νομικές τρύπες, να έρχεσαι μετά πάνω σ’ αυτήν να επιβάλεις τιμωρία!
Η ΟΛΜΕ καλεί τους καθηγητές να μην συμμετάσχουν στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση στα σχολεία με κατάληψη, προσπαθώντας να διαφυλάξει τη σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στους μαθητές και δασκάλους και να μη μετατρέψει τους τελευταίους σε τιμωρούς και καταδότες. Τι θα πράξει το υπουργείο; Θα κινηθεί πειθαρχικά εναντίον τους; Πέρσι, το 95% των καθηγητών, παρότι έδωσε τον καλύτερο εαυτό του για να υλοποιηθεί η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, αρνήθηκε την απευθείας μετάδοση του μαθήματος από την τάξη. Κανένα μήνυμα δεν έχει πάρει το υπουργείο;
Φίλης: Ποτέ δεν παραβιάσαμε την κόκκινη γραμμή στη εξωτερική πολιτική
Ασκείτε ως κόμμα δριμεία κριτική στους χειρισμούς της κυβέρνησης στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Πολλές φορές, μάλιστα, κι αυτό κάνει εντύπωση, η κριτική σας γίνεται από πιο σκληρές «πατριωτικές» θέσεις. Μήπως αυτού του είδους η αντιπολίτευση δεν βοηθά, όμως, στο να γίνουν οι απαραίτητοι συμβιβασμοί σε μια περίοδο που γίνεται μια προσπάθεια διαλόγου στα ελληνοτουρκικά ζητήματα;
Ποτέ στην κριτική του ΣΥΡΙΖΑ για τους κυβερνητικούς χειρισμούς στις ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν παραβιάστηκε η «κόκκινη γραμμή» που χωρίζει την πατριωτική πολιτική από τον εθνικισμό και την πατριδοκαπηλεία. Άλλοι έχουν κατοχυρώσει για πολλά χρόνια αυτούς τους τίτλους, όπως συνέβη με τη ΝΔ και τη Συμφωνία των Πρεσπών. Όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ, έχουμε συμφωνήσει ότι είναι κεντρικός στόχος για την Αριστερά, η αποφυγή του πολέμου και η ειρηνική διευθέτηση των διαφορών μας με την Τουρκία στη βάση του διεθνούς δικαίου, είτε μέσω διερευνητικών επαφών και διμερούς διαλόγου είτε, αν αυτές δεν αποδώσουν, με την παραπομπή των διαφορών μας στη Χάγη.
Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι, θα επιτρέψουμε τη μετατροπή της χώρας μας σε «απολύτως προβλέψιμο» και πολλές φορές δουλοπρεπή «στρατηγικό εταίρο» των ΗΠΑ και της πολιτικής Τραμπ στην περιοχή, δίπλα στο ηφαίστειο της Μέσης Ανατολής και το υπογάστριο της Ρωσίας. Κάτι τέτοιο απειλεί να ακυρώσει, σε συνδυασμό με πολλές παραβιάσεις εκ μέρους μας της διεθνούς νομιμότητας στο προσφυγικό (για τις οποίες έχουμε επικριθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης), την παραδοσιακή εικόνα της χώρας μας ως δύναμη ειρήνης και συνεργασίας στην περιοχή στη βάση μιας πολυδιάστατης και ισορροπημένης εξωτερικής πολιτικής, εγγεγραμμένης στην ευρωπαϊκή επιλογή μας.
Η Σύνοδος Κορυφής να γίνει κίνητρο για διάλογο
Πώς κρίνετε την προχθεσινη απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής;
Οι αποφάσεις αντανακλούν το συσχετισμό δύναμης που επικρατεί στην Ε.Ε. Προφανώς και εργαζόμαστε πάντοτε για να προωθούνται με τον αποτελεσματικότερο τρόπο οι ελληνικές θέσεις. Η σύνοδος ωστόσο επιβεβαιώνει τη σημασία που έχει για την Ελλάδα η αλληλεγγύη και η στήριξή της από την Ε.Ε., αλλά ταυτόχρονα και τα όρια αυτής της αλληλεγγύης. Οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι η απόφαση της Συνόδου μπορεί να λειτουργήσει ως ένα κίνητρο για ελληνοτουρκικό διάλογο προκειμένου να λυθούν τα προβλήματα και να μην μετατραπεί σε άλλοθι για την αποφυγή του.
Δεν υπήρξαν συγκεκριμένες κυρώσεις για την Τουρκία, επιτυγχάνεται ωστόσο η αποκλιμάκωση της έντασης, τουλάχιστον επί του παρόντος. Στην απόφαση όμως υπάρχει αναφορά στο «καρότο» της αναβάθμισης των ευρω-τουρκικών σχέσεων, που μπορεί να λειτουργήσει θετικά. Η κυβέρνηση πρέπει να εγκαταλείψει τον εξωραϊσμό και την κούφια θριαμβολογία για την πολιτικής της. Έχει καθήκον να διαμορφώνει τις προϋποθέσεις συνεννόησης και να μην πολιτεύεται με όρους μυστικής διπλωματίας, η οποία κατά κανόνα αποδυναμώνει τη διαπραγματευτική ισχύ της χώρας, καθώς της αποστερεί την αναγκαία λαϊκή στήριξη.
Είναι προφανές ότι η απαραίτητη αποκλιμάκωση και ο ελληνοτουρκικός διάλογος θα επηρεαστεί από την επίλυση του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και της διζωνικής – δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Μόνο έτσι θα αντιμετωπίσουμε τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς στην περιοχή μας, τους «άξονες» και «αντι-άξονες», την αποφυγή θερμών επεισοδίων καθώς την αποτροπή της αλόγιστης εξόρυξης υδρογονανθράκων σε μια εποχή κλιματικής κρίσης, αλλά και την ξέφρενη κούρσα εξοπλισμών. Όλα αυτά καταλήγουν σε βάρος της ευημερίας των λαών καθώς και στην περιβαλλοντική καταστροφή.
Φίλης: Στις δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνεται η κρίση εκπροσώπησης
Δημοσκοπικά η κυβέρνηση έχει μια φυσιολογική φθορά την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δείχνει να την εκμεταλλεύεται. Θεωρείτε ότι ο λόγος είναι η αδύναμη αντιπολίτευση ή το γεγονός ότι πληρώνετε ακόμα την κυβερνητική περίοδο;
Η φθορά της κυβέρνησης αρχίζει να γίνεται ορατή στις δημοσκοπήσεις και πιστεύω ότι θα επιταχυνθεί. Αν θα γίνει σύντομα ραγδαία ή θα εξακολουθήσει να μεγαλώνει σταδιακά, δεν το γνωρίζω. Εξαρτάται άλλωστε από την αποδυνάμωση της νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας διεθνώς και στη χώρα μας. Το μόνο που διαισθάνθηκα από την πρώτη μέρα και εξακολουθεί να ισχύει, είναι ότι ο αγώνας του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι επίμονος, μακρύς -αντοχής, όχι ταχύτητας- και με επιχειρήματα.
Στις δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνεται η κρίση εκπροσώπησης που, αν το δούμε βαθύτερα, αφορά όλα τα πολιτικά κόμματα. Είναι τυχαίο ότι σε όλες τις δημοσκοπήσεις καταγράφεται μια από τα δεξιά κριτική για τους χειρισμούς του προσφυγικού και της εξωτερικής πολιτικής; Ή από την άλλη, πού θα καταλήξουν οι υπόγειες διεργασίες στο χώρο της νεολαίας; Ποιες θα είναι οι πολιτικές επιπτώσεις από την οικονομική κρίση και την επίθεση στο λαϊκό εισόδημα; Ακόμη, ποια θα είναι η πολιτική συμπεριφορά περίπου 1,2 εκ. πολιτών οι οποίοι απέχουν σταθερά από τις εκλογές μετά το 2012; Είναι λοιπόν πρόωρο και επιπόλαιο η φωτογραφία της στιγμής που απεικονίζεται στις δημοσκοπήσεις να προβάλλεται στο μέλλον και να θεωρείται παγιωμένη.
Αναμφισβήτητα, ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται να επανασυστηθεί στην κοινωνία ως δύναμη της ριζοσπαστικής αριστεράς, να αξιοποιήσει τα θετικά της διακυβέρνησής του και να απομακρυνθεί από τους μνημονιακούς καταναγκασμούς, να συγκροτήσει ένα νέο πρόγραμμα στη βάση της νέας πραγματικότητας που διαμορφώνεται διεθνώς και στη χώρα μας με αφορμή την υγειονομική κρίση του κορονοϊού και τη συνακόλουθη οικονομική κρίση και να μπολιάσει την αντιπολιτευτική του τακτική με βαθιές προγραμματικές μεταρρυθμίσεις, αποφεύγοντας την εύκολη αντιπολίτευση του καταγγελτισμού.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, ραχοκοκαλιά μιας ευρύτερης συνεργασίας προοδευτικών δυνάμεων οφείλει να εμπνεύσει ξανά τα κινήματα σε στόχους κατά της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που απειλεί καθημερινά την εργασία, την εκπαίδευση, τις συντάξεις, το περιβάλλον και γενικότερα τα κοινά αγαθά.
«Η 7η Οκτωβρίου θα είναι ιστορική μέρα »
Είστε από τους πιο έμπειρους στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και έχετε ζήσει πολλές εσωκομματικές συγκρούσεις στο παρελθόν. Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί σήμερα την κατάσταση και το κόμμα σας δείχνει να μην μπορεί να βγει από τον κύκλο εσωστρέφειας;
Ένα κόμμα της Αριστεράς δεν αλλάζει πρόσωπα και ιδέες σαν τα πουκάμισα. Αλλά επίσης αν δεν αλλάζει ποτέ και καθόλου, κινδυνεύει από τη συντήρηση και τον κομφορμισμό. Αυτά που στην κυβερνητική του θητεία συχνά είχαν πάρει τη μορφή του κυβερνητισμού και της αλαζονίας, φαινόμενα για τα οποία υπάρχουν σοβαρές αναφορές στο κείμενο του Απολογισμού της Κεντρικής μας Επιτροπής, ενόψει του Συνεδρίου.
Από κει κι έπειτα, η εικόνα της καταστροφικής εσωστρέφειας που δίνεται από κάποια ΜΜΕ, είναι ανακριβής και συχνά υποβολιμαία. Υπάρχουν άλλες, δημοκρατικές παραδόσεις στην Αριστερά από τα δεξιά και κεντροδεξιά αρχηγικά κόμματα. Η Αριστερά συζητά, διαφωνεί, αντιπαραθέτει επιχειρήματα, μετράει απόψεις, παίρνει νέους δρόμους, κάνει συνθέσεις και προχωρά. Αυτή την περίοδο, μέσα στις συνθήκες κοινωνικής αποστασιοποίησης λόγω κορωνοϊού, φαίνεται να ενισχύονται πολιτικές συμπεριφορές μεταδημοκρατίας και ανάθεσης.
Στον αντίποδα αυτών των τάσεων, οι κινητοποιήσεις της νεολαίας κατά του αυταρχισμοί, οι μαθητικές διαδηλώσεις, η ιστορική, όπως όλα δείχνουν συγκέντρωση της επόμενης Τετάρτης 7 Οκτωβρίου στον Άρειο Πάγο ενόψει της απόφασης για την Χρυσή Αυγή, μπορούν να ανανεώσουν το ενδιαφέρον για την πολιτική και τους δεσμούς μας με τα κινήματα της νεολαίας, που τόσο έχουμε ανάγκη. Και να διαμορφώσουν τις προϋποθέσεις ώστε η κρίση εκπροσώπησης να προσλάβει αριστερή – δημοκρατική διέξοδο. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα στη χώρα μας και ολόκληρη την Ευρώπη. Και αυτή είναι και η υποχρέωσή μας προχωρώντας προς το Συνέδριό μας».