Πριν λίγες ημερες μέλη της Επιτροπής του Σχεδίου Δράσης, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, της Περιφέρειας Κρήτης μέσω της Αντιπεριφέρειας Λασιθίου και της δασικής υπηρεσίας περπάτησαν το μεγαλύτερο μέρος του νησιού της Χρυσής και σχημάτισαν μια ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στο κατά τα άλλα, προσταυτευόμενο νησάκι.
Όπως τα περιέγραψε με μία μόνο φράση η Συντονίστρια Μαρία Κοζυράκη:
“Ο οικότοπος, μετά λύπης μου, έχει πεθάνει! Η τεχνητή αναδάσωση είναι μονόδρομος”.
Το ζήτημα με την καταστροφή της νήσου Χρυσής δεν είναι καινούργιο. Και στην εφημεριδα εδώ και πολλά χρόνια αναδεικνυουμε το θέμα της περιβαλλοντικής του καταστροφής λόγω της ακραίας τουριστικοποίησής του.
Το 2016 γράφαμε για το μοναδικό δάσος από αυτοφυείς Κέδρους σπανιότατης ποικιλίας που πεθαίνει επειδή κάποιοι κάνουν αυτό που γουστάρουν και αδιαφορούν για τις συνέπειες των πράξεών τους.
Ήδη από το 2016, η δασική υπηρεσία είχε καταγράψει “καλπάζουσα ξήρανση” με ραγδαία νέκρωση κέδρων. Τότε, η νέκρωση είχε φτάσει το 50% των δέντρων στο δάσος της Αμμοθίνας και στην ολοκληρωτική σχεδόν νέκρωση του κεδροδάσους στο εσωτερικό του νησιού!
Κάθε χρόνο γράφαμε τα ίδια. Οι τουρίστες όμως συνέχισαν να συρρέουν, συνέχισαν να βγάζουν selfies από τον παράδεισο, να φτάνουν εκεί με καραβάκια, να στήνουν σκηνές.
Με 200.000 ανθρώπους να περνούν κάθε καλοκαίρι μέσα από το δάσος από κέδρους, οι ρίζες των κέδρων που βρίσκονται στην επιφάνεια, δεν αντέχουν. Τα δέντρα πεθαίνουν.
Το 2020, γράφαμε σε σχετικό δημοσίευμα ότι το 80% των υπεραιωνόβιων κέδρων έχει ξηρανθεί.
Έλεγε τότε ο δασολόγος κ. Φιλιππάκης οτι για να επιβιώσει το 20% των δέντρων που έχει απομείνει, πρέπει να απαγορευτεί κάθε ανθρώπινη παρουσία στη Χρυσή για τα επόμενα τουλάχιστον 20 χρόνια!
Ούτε τότε εισακούστηκαν οι επιστήμονες. Πάνω απ’ όλα να μη διακοπεί η δυνατότητα των τουριστών να επισκέπτονται το νησί. Και φτάσαμε στο σήμερα. Ο οικότοπος πέθανε.
Θα περίμενε κανεις ότι μετά από μια τέτοια καταστροφή ο Δήμος Ιεράπετρας καθώς και όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό στην περιοχή θα προχωρούσαν σε μια κάποια αυτοκριτική για την κατάσταση που δημιούργησαν με την ακραία εκμετάλλευση ενός ευαίσθητου οικοτοπου και την έλλειψη μέτρων προστασίας του. Θα περίμενε κανείς ότι έστω μετά τον θάνατο του οικότοπου θα βρισκόταν κάποιος να πει ότι κάναμε λάθος και τώρα πληρώνουμε τις συνέπειες της κακής μας διαχείρισης και της ασέβειας προς το περιβάλλον. Όμως ζούμε στην Ελλάδα.
"google ad"
Ο Δήμος Ιεράπετρας όχι μόνο δεν προχώρησε σε κάποια αυτοκριτική, ούτε παρουσίασε κάποιο σχέδιο για την επόμενη ημέρα αλλά έβαλε τη νομική υπηρεσία του δήμου να προσφύγει στο Συμβουλιο της Επικράτειας για να υποβάλλει αίτημα ακύρωσης της απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρητης που απαγορεύει την επισκεψιμότητα στη Νήσο Χρυσή.
Η Νήσος καταστράφηκε από τον υπερτουρισμό, αλλά ο δήμος Ιεράπετρας θέλει να συνεχίσουν να συρρέουν τσούρμα οι τουρίστες. Έστω και σε ένα νεκροταφείο κέδρων.
Σε μια πλήρη αντιστροφή της πραγματικότητα ο δήμος Ιεράπετρας αναφέρει:
“Δεν θέλουμε να διαφωνήσουμε με τους επιστήμονες αλλά σε καμία περίπτωση δε θα αποδεχτούμε την απόφασή που υπογράφεται από την κα. Κοζυράκη και γι’ αυτό προβήκαμε σε αίτηση ακύρωσής της μέσω της δικαστικής οδού. Με την απόφαση της Διοικήτριας θίγεται βίαια το τουριστικό μας προϊόν και βάλλεται όλη η τουριστική μας ανάπτυξη η οποία τα τελευταία χρόνια αυξάνεται συνεχώς και αξιοσημείωτα”.
Σύμφωνα λοιπον με τον Δήμο Ιεράπετρας η απόφαση για προστασία της Νησου πλήττει το τουριστικό προϊόν και βάλλει την τουριστική ανάπτυξη, τη στιγμή όπου στην πραγματικότητα η ακραία τουριστική ανάπτυξη χωρίς μέτρα και περιορισμούς έπληξε θανάσιμα τον μοναδικό και σπάνιας ομορφιάς οικότοπο της νήσου Χρύσης.
Για να το κάνουμε λιανά στον κ. δήμαρχο, πλήγμα στον τουρισμό έφερε η τουριστική υπερ-εκμετάλλευση της περιοχής που οδήγησε στην καταστροφή της, όχι η απαγόρευση που επιβλήθηκε για να σωθεί ότι μπορεί να σωθεί.
Βεβαίως, η κατάσταση στη Νήσος Χρυσή δεν αποτελεί εξαίρεση.
Και στα Χανιά περιοχές σπάνιας φυσικής ομορφιάς, ευαίσθητοι και μοναδικοί οικότοποι, αντιμετωπίζονται ως τουριστικές ντίσλεϊλαντ. Μπάλος, Ελαφονήσι, Κεδρόδασος κατακλύζονται από πολλές χιλιάδες τουρίστες καθημερινά τους μήνες της κορύφωσης της τουριστικής σαιζόν. Η καταστροφή στο περιβάλλον είναι αποτυπωμένη, ομως οι αρχές των περιοχών αδιαφορούν.
Η ίδια η Περιφέρεια ρίχνει όλο και παραπάνω βάρος στην περαιτέρω επέκταση του τουρισμού.
Ο περιφερειάρχης κ. Αρναουτάκης υπερηφανεύεται για την αύξηση του αριθμού των τουριστών. Λες και δεν είχαμε ποτέ πανδημία, επενδύουμε όλο και πιο βαριά σε μια τουριστική μονοκαλλιέργεια.
Το τουριστικό προϊόν επεκτείνεται με δημιουργία “εναλλακτικών μοντέλων”, νέων υποδομών. Επενδύουν στην προσελκυση ιατρικού τουρισμού, αθλητικού τουρισμού, ψηφιακών νομάδων. Προχωρούν στην ιδιωτικοποίηση της υγείας για να εξυπηρετήσουν τους πλούσιους ιατρικούς τουρίστες του βορρά. Δίνουν φορολογικά κίνητρα σε συντεξιούχους των χωρών της Δύσης για να ζουν μόνιμα στον τόπο μας. Και την ίδια στιγμή οι μόνιμοι κάτοικοι δε βρίσκουν στέγη σε προσιτές τιμες, βλέπουν τις υπηρεσίες υγείας να υποβαθμίζονται, τις περιοχές σπάνιας ομορφιάς τους να πεθαίνουν.
Γίνονται ξένοι στον τόπο τους, χωρίς λόγο στον αργό θάνατό του.
Στη Νήσο Χρυσή – προστατευόμενη περιοχή NATURA – νότια του Λασιθίου, συντελέστηκε ένα έγκλημα το οποίο ήταν εις γνώση όλων εδώ και χρόνια, όμως ουδείς δεν έλαβε τα μέτρα που θα έπρεπε να έχουν ληφθεί. Εις το όνομα της τουριστικής ανάπτυξης ο τόπος πέθανε. Και μετα το θάνατο οι αρχές ξανά μίλησαν για την τουριστική ανάπτυξη που πλήττεται από την αποφαση για την επαναφορά ζωής στον νεκρό οικότοπο. Ούτε εδώ – όπως και σε τοσα άλλα ζητήματα – φαίνεται ότι υπάρχει άλλη εναλλακτική.
Ας ελπίσουμε ότι η καταστροφή στη νήσος Χρυσή θα αποτελέσει ένα καμπανάκι όχι για τις αρχές – γιατί οι αρχές δίχως πολιτικό όραμα και εγκλωβισμένες σε σχέσεις εξάρτησης φαίνονται ανίκανες να προστατεύσουν τους πολίτες και να χαράξουν διαφορετικές διαδρομές – αλλά για τους πολίτες που οφείλουν να πάρουν στα χέρια τους την προστασία του τόπου τους από τα γεράκια της ακραίας τουριστικοποίησης.
Ο τουρισμός είναι αναγκαίος μόνο στο βαθμό που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των κατοίκων του νησιού και δεν καταστρέφει το περιβάλλον στο οποίο ζουν και όχι παραπάνω.
Έστω και τώρα, έστω και μετά από αυτό τον θάνατο, ας το καταλάβουμε.