Αποχώρηση του Ερυθρού Σταυρού και των γιατρών μετά την εξέγερση μέχρι να βελτιωθούν οι συνθήκες – Πάνω από 1.000 εγκλωβισμένοι μετανάστες χωρίς πρόσβαση σε βασική φροντίδα
Σοβαρές διαστάσεις λαμβάνει η κατάσταση στο κέντρο προσωρινής φιλοξενίας μεταναστών στην Αγυιά Χανίων, μία εβδομάδα μετά την εξέγρση της Πέμπτης 11ης Σεπτεμβρίου. Η οργανωμένη αποχώρηση του Ερυθρού Σταυρού και των γιατρών του ΤΟΜΥ από τον χώρο, λόγω αδυναμίας διασφάλισης της ασφάλειάς τους και μέχρι να βελτιωθούν οι συνθήκες, αφήνει πλέον εκατοντάδες ανθρώπους χωρίς ουσιαστική ιατρική κάλυψη, εν μέσω ήδη επικίνδυνων υγειονομικών συνθηκών.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι ιατρικές ομάδες είχαν καταγράψει ραγδαία αύξηση δερματικών παθήσεων και λοιμώξεων, που σχετίζονται άμεσα με τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, την υπερσυγκέντρωση ατόμων, και το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται η έξοδος από το κτίριο, ούτε καν για λίγα λεπτά ανάσας στον εξωτερικό χώρο.
Απόσυρση γιατρών – Ανύπαρκτη πλέον φροντίδα
Η αποχώρηση των γιατρών –μετά την εξέγερση της προηγούμενης Πέμπτης– δεν ήταν απλώς συμβολική. Σήμανε την πλήρη αναστολή των προληπτικών και βασικών ιατρικών παρεμβάσεων, αφήνοντας στον χώρο μόνο ελάχιστη κάλυψη για έκτακτα και σοβαρά περιστατικά. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι:
Δεν ελέγχεται η εξάπλωση ενδοδερμικών και αναπνευστικών λοιμώξεων.
Δεν υπάρχουν διαθέσιμοι επαγγελματίες υγείας για καθημερινή παρακολούθηση της κατάστασης.
Η κατάσταση, όπως αναφέρουν πηγές με γνώση της λειτουργίας του χώρου, θυμίζει καραντίνα χωρίς γιατρούς – ένα σενάριο που προμηνύει υγειονομική βόμβα σε εξέλιξη.
Διοικητικό χάος και έλλειψη σχεδιασμού
Στο υγειονομικό πρόβλημα προστίθεται και το διοικητικό αδιέξοδο. Όπως αποδεικνύεται, μεγάλο λάθος ήταν η απόφαση να εισέλθουν νέοι μετανάστες στην Αγυιά πριν αποχωρήσουν όσοι βρίσκονταν ήδη επί πολλές βδομάδες στο χώρο, εγκλωβισμένοι σε αβεβαιότητα.
Το αποτέλεσμα είναι πάνω από 1.000 άτομα να βρίσκονται σήμερα στοιβαγμένα σε μια εγκατάσταση που έχει εδώ και εβδομάδες υπερβεί κάθε όριο αντοχής. Οι υποσχέσεις του υπουργείου Μετανάστευσης για «σταδιακή αποσυμφόρηση» δεν τηρούνται, ενώ όσοι έρχονται τώρα πληροφορούνται άμεσα από τους ήδη φιλοξενούμενους για την πραγματικότητα του χώρου – εντείνοντας το κλίμα απογοήτευσης, θυμού και αναστάτωσης.
Ένταση και επεισόδια για ένα πιάτο φαγητό
Η διαχείριση της διατροφής αναδεικνύεται πλέον σε ακόμη μία εστία έντασης. Σύμφωνα με μαρτυρίες, η παροχή φαγητού έχει καταστεί μη λειτουργική λόγω του πλήθους των εγκλωβισμένων, με αποτέλεσμα μετανάστες να μένουν καθημερινά χωρίς κάποιο γεύμα.
Χαρακτηριστικό είναι ότι καυγάς μεταξύ κρατούμενων μεταναστών την Τετάρτη αποδίδεται ευθέως στη στέρηση φαγητού, στοιχείο που αποτυπώνει τη βαθιά απορρύθμιση ακόμη και των πιο βασικών λειτουργιών του χώρου.
Η κατάσταση έχει ξεπεράσει το στάδιο της διαχείρισης και έχει περάσει στη φάση του συστημικού κινδύνου – για τους μετανάστες αλλά και για το προσωπικό που παραμένουν στο χώρο.
Περισσότεροι από 50 διακεκριμένοι Ισραηλινοί δημιουργοί ντοκιμαντέρ κοινοποίησαν ανοιχτή επιστολή στην οποία εκφράζουν «βαθιά ντροπή, πόνο, καθημερινή οδύνη και ανημποριά» μπροστά στην γενοκτονία που διαπράττει το Ισραήλ στη Γάζα και δηλώνουν την υποστήριξή τους στο μποϊκοτάζ των ισραηλινών πολιτιστικών ιδρυμάτων από τη διεθνή κινηματογραφική κοινότητα.
Η επιστολή των ντοκιμαντερίστων, με ημερομηνία 15 Σεπτεμβρίου 2025 αναφέρει ότι «υποστηρίζουν ολόψυχα το παγκόσμιο μποϊκοτάζ των κινηματογραφιστών εναντίον μας» και κατονομάζει ξεκάθαρα τη «μαζική δολοφονία» και τη «γενοκτονία» που διαπράττει το ισραηλινό κράτος στη Γάζα. Επίσης, καλούν τη διεθνή κοινότητα των ντοκιμαντεριστών «να αντισταθεί στη σιωπή και τη συνενοχή των ευρωπαϊκών και αμερικανικών κυβερνήσεων στη σφαγή στη Γάζα».
Η δήλωση των δημιουργών ντοκιμαντέρ έρχεται μετά την ανακοίνωση που υπέγραψαν περισσότεροι από 3.000 επαγγελματίες της διεθνούς κινηματογραφικής βιομηχανίας, σκηνοθέτες -ανάμεσά τους και ο Γιώργος Λάνθιμος- και ηθοποιοί στις αρχές Σεπτεμβρίου, με την οποία δεσμεύονται να μποϊκοτάρουν τα πολιτιστικά ιδρύματα που χρηματοδοτούνται από το κράτος του Ισραήλ μέχρι να τερματίσει την επίθεσή του στη Γάζα και την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών.
Οι σκηνοθέτες αναφέρουν αυτό που περιγράφουν ως τη συστηματική δολοφονία περίπου 64.000 Παλαιστινίων αμάχων, μεταξύ των οποίων 20.000 παιδιά. Παράλληλα καταδικάζουν τις ενέργειες της Χαμάς ως «αδικαιολόγητες», αλλά η επιστολή ξεκαθαρίζει ότι «δεν μπορούν να δικαιολογήσουν αυτόν τον βίαιο πόλεμο εκδίκησης, ο οποίος έχει ήδη ξεπεράσει κατά πολύ τις φρικαλεότητες της Χαμάς».
Αναλυτικά ολόκληρη η επιστολή των κινηματογραφιστών
«Ανοιχτή επιστολή
Εμείς, μια ομάδα δημιουργών ντοκιμαντέρ στο Ισραήλ, νιώθουμε βαθιά ντροπή, πόνο, καθημερινή οδύνη και ανημποριά μπροστά στους φρικτούς μαζικούς φόνους, την καταστροφή και τις εσωτερικές μετακινήσεις (προς το παρόν) και την πείνα που το κράτος του Ισραήλ επιβάλλει στο όνομά μας στη Γάζα.
Απορρίπτουμε με αηδία όλες τις προσπάθειες άρνησης, σιωπής και συγκάλυψης, με τη συστηματική χρήση ευφημισμών – προτιμώντας να μιλάμε για «πείνα» αντί για «απελπισία» και «πόλεμο» αντί για «γενοκτονία».
Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους: περίπου 64.000 άμαχοι στη Γάζα έχουν σκοτωθεί, συμπεριλαμβανομένων περίπου 20.000 βρεφών και παιδιών, και περισσότεροι από εκατό χιλιάδες έχουν τραυματιστεί. Σε αυτούς πρέπει να προσθέσουμε τους χιλιάδες αθώους Παλαιστινίους που έχουν απαχθεί από τη Γάζα και εξακολουθούν να κρατούνται ως διαπραγματευτικό χαρτί στην ισραηλινή αιχμαλωσία, καθώς και τις καθημερινές δολοφονίες, καταστροφές και κακοποιήσεις στη Δυτική Όχθη.
Δεν μπορούμε, ούτε επιθυμούμε, να απαλλαγούμε από την ευθύνη μας – ως μέλη της ισραηλινής συλλογικότητας– για τα εγκλήματα που διαπράττονται στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, μια ώρα μακριά από τα πολυσύχναστα καφέ του Τελ Αβίβ-Γιάφα. Τα φρικτά εγκλήματα που διέπραξε η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου δεν έχουν καμία δικαιολογία – ακόμη και στο πλαίσιο του νόμιμου αγώνα των Παλαιστινίων για εθνική ελευθερία και κατά της κατοχής. Ωστόσο, δεν μπορούν να δικαιολογήσουν αυτόν τον βίαιο πόλεμο εκδίκησης, ο οποίος έχει ήδη ξεπεράσει κατά πολύ τις φρικαλεότητες της Χαμάς. Το τρομερό τίμημα έχει πληρωθεί και συνεχίζει να πληρώνεται και από τις εκατοντάδες Ισραηλινούς που έχουν απαχθεί στη Γάζα, μερικοί από τους οποίους έχουν ήδη απελευθερωθεί ή έχουν πεθάνει, ενώ περίπου είκοσι παραμένουν εγκαταλελειμμένοι από την κυβέρνησή μας να μαραζώνουν στα τούνελ της Χαμάς.
Χωρίς να απαλλάσσουμε τη Χαμάς από την ευθύνη για αυτό το ειδεχθές έγκλημα πολέμου, υπό τις τρέχουσες συνθήκες, το αίμα των ομήρων βαρύνει όλους εκείνους που η δίψα για εκδίκηση και η επίδειξη βίας τους τυφλώνει, σκληραίνει τις καρδιές τους και τους οδηγεί να προτιμούν τον πόλεμο από τη ζωή των ομήρων.
Πιστεύουμε ότι η εκδίκηση δεν θα φέρει καμία λύση στον ισραηλινοπαλαιστινιακό конфликт, οι ρίζες του οποίου βρίσκονται σε έναν αιώνα πολιτικής εξουσίας. Πιστεύουμε ότι χωρίς μια δίκαιη πολιτική λύση – μια λύση που θα σέβεται τα εθνικά, πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα και των δύο λαών – δεν υπάρχει ελπίδα για τη χώρα μας.
Ως δημιουργοί ντοκιμαντέρ που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην καταγραφή διαφορετικών πτυχών της πραγματικότητας στη χώρα μας, και ορισμένοι από εμάς ειδικά στην καταγραφή της κατοχής, έχουμε πλήρη συνείδηση της σημασίας της αναγνώρισης της αλήθειας ως πρώτου βήματος προς την αλλαγή της πραγματικότητας. Για το λόγο αυτό, υποστηρίζουμε ανεπιφύλακτα το παγκόσμιο μποϊκοτάζ των κινηματογραφιστών εναντίον μας.
Θρηνούμε τις εκδηλώσεις άρνησης, αυτοθυματοποίησης, κρυφής και φανερής συνενοχής και αυτολογοκρισίας που έχουν εξαπλωθεί και στις δικές μας τάξεις. Για εμάς, δεν υπάρχει καμία παρηγοριά στις πολύπλοκες, ευαίσθητες και κριτικές ταινίες που έχουμε γυρίσει όλα αυτά τα χρόνια ως μέρος του ρόλου και της αποστολής μας. Δεν μας απαλλάσσουν από την ευθύνη για τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν στο όνομά μας.
Καλούμε τη διεθνή κοινότητα των ντοκιμαντέρ, το καλλιτεχνικό μας σπίτι, να τηρήσει τα ίδια πρότυπα και να επικεντρωθεί στον εγχώριο ρόλο της: να αντισταθεί στη σιωπή και τη συνενοχή των ευρωπαϊκών και αμερικανικών κυβερνήσεων στη σφαγή στη Γάζα. Η κυβέρνησή μας ευδοκιμεί και αποκτά θράσος χάρη στην υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επιδιώκει επίσης να εξουδετερώσει τις διαμαρτυρίες των ευρωπαίων ηγετών. Χωρίς αυτόν, αυτός ο καταραμένος πόλεμος δεν θα μπορούσε να διαρκέσει τόσο πολύ.
Ζούμε σε μια πραγματικότητα διαίρεσης. Η ισραηλινή δημοκρατία παραμένει ισχυρή, παρά όλες τις επιθέσεις εναντίον της, αλλά ποτέ δεν ήταν τόσο εύθραυστη όσο τώρα. Η υποκίνηση και το μίσος μεταξύ αριστεράς και δεξιάς στην κοινωνία μας δεν έχουν φτάσει ποτέ σε τέτοια άκρα. Οι προσπάθειες σιωπής και εκφοβισμού παίρνουν βίαιες διαστάσεις.
Ελπίζουμε ότι, παρά το δικαιολογημένο μποϊκοτάζ εναντίον μας, δεν θα ξεχάσετε την επόμενη μέρα, που είναι βέβαιο ότι θα έρθει, και ότι δεν θα κλείσετε το κεφάλαιο του θετικού δυναμικού της κοινωνίας μας. Λαχταρούμε τις μέρες που θα μπορέσουμε να συνεργαστούμε ξανά σε μια γόνιμη δημιουργία.
Ada Ushpiz
Yulie Cohen
Gil Sima
Sinai Abt
Dina Zvi Riklis
Arik Bernstein
Dani Verete
Pini Schatz
Naomi Levari
Yalon Gurewitz
Ron Cahlili
Liran Atzmor
Judy Herbstein
Zohar Behrendt
Sa’ar Yogev
Anat Zeltser
Udi Ben Seadia
Chana Cakderon
Nili Fisher
Oshra Reim Shwartz
Gila Tandler Iram
Amos Tandler
Linda Brayer
Rachel Shapira
Aya Minster
Amir Ben David
Moria Ben Avot
Mazal Moyal Cohen
Shira Arad
Edna Kovarski
Natasha Dudinski
Michael Kleiner
Yoram Ron
Michael Kaminer
Revital Ray-v Elkayam
Ayala Ben Gad
Talila Frank
Eran Torbiner
Hadara Oren
Lizka Asa
Dalia Migdal
Tal Shefi
Talia Finkel
Alon Marom
Lior Kariel
Avi Mograbi
Irit Gal
Dani Rosenberg
Eran Hadad
Doron Galezer
Anat Even
Berry Frydlender
Lena Turel
Roee Etinger
Tali Weisman
Barak Heyman
Amir Ronen».
Οι ζωοκλοπές στην Κρήτη είναι και σήμερα μια πραγματικότητα, ένα έγκλημα που μετεξελίχθηκε σε χασισοκαλλιέργεια και εμπόριο κοκαϊνης με τη στήριξη ενός διεφθαρμένου συστήματος.
«Παλιά η ζωοκλοπή γινόταν σχεδόν από ανάγκη. Δηλαδή, κλέβανε ένα-δυο κατσίκια, έτσι για να τα φάνε. Τώρα όμως έχει εντελώς διαφορετική μορφή. Τώρα είναι επιχειρηματικότητα. Γίνεται η ζωοκλοπή για επιχείρηση, για να τα πάρουν, να τα πουλήσουν ή να τα καταναλώσουν σε γάμους, βαφτίσεις κτλ. (σ.σ. συνήθως απαιτούνται ένα με δυο τόνοι κρέατος). Γίνονται πολλές κλοπές. Υπάρχει όμως η ομερτά. Από τις κλοπές που γίνονται ούτε μία στις δέκα δεν φτάνει στην αστυνομία. Δεν μιλάνε, δεν καταγγέλλουν. Προσπαθούν από μόνοι τους… Το χειρότερο όμως είναι να γίνει η ζωοκλοπή για εκδίκηση. Να σου σκοτώσουν τα ζώα για λόγους εκδίκησης. Είναι το χειρότερο, το πιο σκληρό, το πιο άνανδρο», λέει στην DW για την έρευνα της Μαρίας Ρηγούτσου.o Ν.
Ο Ν. είναι μεγάλος σε ηλικία και γνωρίζει καλά πώς και γιατί γίνονται οι ζωοκλοπές. Για ευνόητους λόγους στο ρεπορτάζ δεν αναφέρονται ονόματα και περιοχές. Βρισκόμαστε πάντως σε ένα μικρό χωριό κάπου στο κέντρο της Κρήτης.
Τα ζώα σύμφωνα με τον Ν. τα κλέβουν όταν έχει φεγγάρι και τα φορτώνουν σε κλεμμένα αυτοκίνητα. Οι κινήσεις του κτηνοτρόφου παρακολουθούνται για μέρες και ο «δότης», κάποιος που γνωρίζει καλά το θύμα και την περιοχή, δίνει πληροφορίες και οδηγίες προς τα πού θα κατευθυνθούν με το αυτοκίνητο ή από ποια μονοπάτια θα περάσουν οι κλέφτες με τα ζώα. Είναι αδύνατον να γίνει ζωοκλοπή χωρίς τη συνεργασία ντόπιου που να ξέρει καλά τα κατατόπια.
Μονοπάτι που ακολούθησαν ζωοκλέφτες μαζί με δεκάδες με πρόβατα που είχαν κλέψει (Maria Rigoutsou/DW)
Η δύναμη του όρκου
Κάποια χιλιόμετρα βορειότερα σε ένα άλλο χωριό συναντάμε τον X. θύμα ζωοκλοπής, δυο φορές. Είναι από αυτούς που επέλεξαν να μην απευθυνθούν στην αστυνομία και να λύσει τη διένεξη μόνος του. «Όταν πάμε στην αστυνομία οι κλέφτες εξαγριώνονται και παίρνουν άλλα μέτρα διαφορετικά και σφίγγει ο κλοιός και αναγκάζονται κι αυτοί να χειριστούν το θέμα αλλιώς. Στην αστυνομία δεν πήγα γιατί είχα κάποιους συντέκνους, κουμπάρους από εκείνη τη μεριά (σ.σ. των ζωοκλεφτών), οι οποίοι όμως με εμπαίξανε».
Στην Κρήτη παλιά ήταν ζήτημα τιμής οι σύντεκνοι να μην σου πουν ποτέ ψέματα, να μην σου αποκρύψουν την αλήθεια. Αν τους ρώταγες και ήξεραν, έπρεπε να σου πουν ποιοι είχαν κλέψει τα ζώα και πού βρίσκονταν. Οι σύντεκνοι του Χ. όμως δεν του είπαν την αλήθεια όταν εκείνος είχε υποψίες και τους ρώτησε. Κάποια στιγμή όμως έμαθε τι συνέβη όταν ένας άλλος σύντεκνος, φίλος των ζωοκλεφτών, πήρε τον Χ. και τον οδήγησε στην εκκλησία. Εκεί τον όρκισε πως θα του έλεγε τα ονόματα αλλά δεν έπρεπε ποτέ να τον προδώσει, αναφέρει το Deutsche Welle.
Ο όρκος είναι ιερός σε αυτούς τους κύκλους και ίσως το μόνο που σέβονται. Ο Χ. κράτησε το λόγο του, δεν τον πρόδωσε αλλά πήρε το νόμο στα χέρια του. Ένα βράδυ είδε τους ζωοκλέφτες μέσα στο αμάξι τους και τους πυροβόλησε. Είχαν και αυτοί όπλα. «Ήταν πολύ ζόρικα», όπως λέει. Στο τέλος, μετά από δυο χρόνια, μπήκαν στη μέση οι «μεσιτάδες» (άνθρωποι που χαίρουν εκτίμησης και από τις δυο πλευρές) και κάνανε «σασμό». Του επέστρεψαν σχεδόν τα μισά ζώα αλλά η οικονομική ζημιά ήταν μεγάλη. Συνήθως κυμαίνεται σε μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ζωοκλέφτες καλούν τα θύματά τους σε γάμους ή βαφτίσεις να φάνε τα δικά τους ζώα και για να αποφύγουν αντεκδικήσεις τους ζητούν να γίνουν κουμπάροι. Εκείνοι φοβούμενοι αντίποινα πολύ συχνά δέχονται.
Ο Χ. εκτός από ζώα διατηρεί και κρεοπωλείο και όπως μας λέει επεδίωξε από την αρχή να κάνει συντέκνους ζωοκλέφτες για να έχει μεγαλύτερη προστασία: «Είχαμε μάθει σε αυτό το σύστημα, σε αυτό το μοντέλο, ότι δεν θα σε πειράξουμε, ας πούμε, στα σύνορα, στα βοσκοτόπια μας… Όταν έχω εσένα σύντεκνο που είσαι εδώ στην περιοχή βαρόνος, να το πω έτσι – λες, ‘Ξέρεις κάτι; Θα έχω και μια ιδιαίτερη μεταχείριση’».
Η φυλακή σαν ένα είδος μεταπτυχιακού…
Στην Κρήτη η ευρύτερη οικογένεια συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο και για αυτό το λόγο επιδιώκονται οι «συντεκνιές». Όσο πιο μεγάλη είναι η οικογένεια τόσο πιο μεγάλη η επιρροή της. Η οικογένεια οφείλει να συμπαρίσταται, ανεξάρτητα εάν ένα μέλος της διέπραξε κάποιο αδίκημα.
Η ζωοκλοπή και η φυλακή ακόμα και σήμερα σε ορισμένες περιοχές θεωρούνται τιμή. Ξεκίνησε στα ορεινά, την εποχή της Τουρκοκρατίας όταν οι άνθρωποι ήταν πολύ φτωχοί και έκλεβαν από ανάγκη. Όποιος τότε έκλεβε, ήταν ένας άξιος και ικανός προστάτης της οικογένειάς του και καλός γαμπρός. Αν τύχαινε μάλιστα να μπει φυλακή για το κατόρθωμά του, ήταν μεγάλη τιμή και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας φρόντιζαν τα παιδιά του και μεριμνούσαν για τις ανάγκες του σπιτιού. Αυτό συμβαίνει ακόμα και σήμερα. Όταν οι οικογένειες συμφωνούν ποιο από τα μέλη θα αναλάβει την ευθύνη της ζωοκλοπής ώστε εάν συλληφθεί και ενδεχομένως καταδικαστεί, οι υπόλοιποι αναλαμβάνουν τις δικές του οικονομικές και άλλες υποχρεώσεις.
Ο Χ. επαναλαμβάνει πάντως πως τα περισσότερα θύματα δεν θέλουν την ανάμειξη της αστυνομίας και αναφέρει το παράδειγμα ενός άλλου συντέκνου του, επίσης θύματος ζωοκλοπής. Αυτός δεν τα βρήκε με τους «μεσιτάδες». Κάποια στιγμή «θόλωσε το μυαλό του» που του πήραν τα ζώα και είπε στη γυναίκα του να μπει στο αμάξι. Εκείνη οδηγούσε και εκείνος πυροβολούσε μέσα από το αυτοκίνητο τα σπίτια των ζωοκλεφτών. Παραδόθηκε τελικά στις αρχές και αποφυλακίστηκε πριν από μερικούς μήνες. «Ο συγκεκριμένος τώρα έχει φτάσει στο τοπ, έχει φτάσει στο τέρμα της σταδιοδρομίας του. Δηλαδή τώρα έχει πάρει όλα τα «διπλώματα». Πώς να σας το πω; Του έκανε καλό η φυλακή. Ανέβηκε στην ιεραρχία, είναι τώρα στην κλίκα τη δική του ο πιο σεβάσμιος, ο πιο μεγάλος, ο πιο δυνατός», λέει ο Χ.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Παπακωσταντή, Διδάκτορα Κοινωνικής Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και πρώην ανώτερο στέλεχος της Ελληνικής Αστυνομίας (ανάμεσα σε πολλά άλλα και πρώην σύμβουλος-εμπειρογνώμονας στη μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στην Ε.Ε.), το έγκλημα της ζωοκλοπής φθίνει, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν στατιστικά στοιχεία μια και δεν υπάρχουν αντίστοιχες μελέτες αλλά και γιατί το έγκλημα συνήθως δεν καταγγέλλεται. Και σήμερα πάντως γίνονται πολλές ζωοκλοπές. Kλέβονται δεκάδες ή και εκατοντάδες ζώα, κυρίως πρόβατα με σημαντική οικονομική ζημία.
Γιώργος Παπακωσταντής, Διδάκτορας Κοινωνικής Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και πρώην ανώτερο στέλεχος της Ελληνικής Αστυνομίας (Maria Rigoutsou/DW)
Η μετεξέλιξη της ζωοκλοπής και η στήριξη του συστήματος
Η ζωοκλοπή με την πάροδο των χρόνων μετεξελίχθηκε. Πολλοί από τους ζωοκλέφτες στράφηκαν στη χασισοκαλλιέργεια. Κι ενώ μπορεί στην αρχή, η ενασχόληση να μην ήταν και τόσο αποδεκτή από την τοπική κοινωνία, στη συνέχεια όταν ο περίγυρος έβλεπε πως ήταν προσοδοφόρα και οι χασισοκαλλιεργητές πολύ εύκολα μπορούσαν να αποκτήσουν πανάκριβα αυτοκίνητα και σπίτια, πείστηκαν.
Μάλιστα όπως αναφέρει ο κ. Παπακωσταντής στην DW, σε κάποια ορεινά χωριά έχουν ακόμα και επίχρυσα πόμολα: «Μιλάμε για τέτοιες αντιλήψεις και γενικά μια άγρια, εντελώς αλλοτριωμένη κατανάλωση, με σκοπό κυρίως την επίδειξη και την ικανοποίηση ενός κόμπλεξ που έχει προκύψει από παλιά με την απόλυτη φτώχεια που έχουν ζήσει πολλοί από αυτούς. Οι πιο έξυπνοι – λίγοι όμως – κάποια χρήματα που έβγαλαν μαζικά μέσα από τις παράνομες δραστηριότητες, τα επένδυσαν σε νόμιμες δραστηριότητες. Και όχι μόνο αυτό, αλλά με την επιρροή που απέκτησαν έγιναν επώνυμοι επιχειρηματίες και κάποιοι απέκτησαν και πολιτική επιρροή. Δηλαδή ασχολήθηκαν και με την πολιτική. Όταν έχεις απεριόριστα χρήματα – δηλαδή εάν βγάζεις από ναρκωτικά, από επιδοτήσεις κτλ. γύρω στις 500.000 ευρώ το χρόνο – μιλάω για ένα ποσό το οποίο είναι πολύ σύνηθες γι’ αυτούς – προφανώς μετά από 10 χρόνια θα βρεθείς με πέντε και έξι τουριστικές βίλες, θα βρεθείς με πολυτελή αυτοκίνητα και διαμερίσματα στο Ηράκλειο, στο Ρέθυμνο με επιχειρήσεις… θα είσαι κύριος…».
Αργότερα οι χασισοκαλλιεργητές ασχολήθηκαν και με το εμπόριο κοκαΐνης: «Οι ίδιοι αυτοί χονδρέμποροι που συνήθως ήταν πιο έξυπνοι από τους μπρουτάλ καλλιεργητές, την έφεραν μετά ως ανταμοιβή κατά κάποιο τρόπο και άρχισαν σιγά-σιγά να βάζουν την κόκα στα στέκια των καλλιεργητών, λέγοντας ότι είναι πιο δυνατή από το χασίς, ότι αυτή σε ‘φτιάχνει’ και μάλιστα λόγω της νοοτροπίας, της κρητικής λεβεντιάς, της ανδρείας, της δύναμης και της ζωτικότητας, η κόκα πέρασε εύκολα, ενώ η ηρωίνη δεν πέρασε», επισημαίνει ο κ. Παπακωσταντής.
Συγκεκριμένοι αριθμοί και στατιστικές δεν υπάρχουν ούτε σε αυτή την περίπτωση, η αύξηση των κατασχέσεων όμως από τις αστυνομικές αρχές μαρτυρά μια σημαντική άνοδο.
Το συμπέρασμα πάντως που προκύπτει μέσα από τις πάμπολλες συζητήσεις που κάναμε, είναι ότι διαχρονικά όλα αυτά τα κυκλώματα συντηρούνται από μια μερίδα πολιτικών όλων σχεδόν των κομμάτων, οι οποίοι εξαργυρώνουν τη στήριξη τους με ψήφους. Όσοι πολιτικοί προσπάθησαν να εξυγιάνουν το σύστημα, απλά, όπως μας τόνισαν, δεν επανεξελέγησαν. Και όπως εύστοχα τονίζει ο κ. Παπακωσταντής: «Πάντα το οργανωμένο έγκλημα χρησιμοποιεί κρατικούς υπαλλήλους. Πάντα θα υπάρχουν κάποιοι διεφθαρμένοι κρατικοί υπάλληλοι, πολιτικοί, δικηγόροι».
Το θέμα ωστόσο είναι το εάν θα υπάρξει κάποτε πολιτική βούληση ουσιαστικής και πολύπλευρης αντιμετώπισης της εγκληματικότητας στην Κρήτη (και όχι μόνο). Πότε θα αποδίδεται εν τέλει δικαιοσύνη έτσι ώστε τελικά το τίμημα να μην το πληρώνουν μόνο οι πιο αδύναμοι, αλλά αδιακρίτως, όλοι όσοι συμμετέχουν στο οργανωμένο έγκλημα, άρα και οι εγκληματίες με τα «λευκά κολλάρα».
Σε μια σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε με φόντο την κλιμακούμενη κρίση στη δομή προσωρινής φιλοξενίας μεταναστών της Αγυιάς, ο Αντιπεριφερειάρχης Χανίων Νίκος Καλογερής προανήγγειλε το οριστικό τέλος της λειτουργίας του χώρου, εκφράζοντας παράλληλα την έντονη δυσαρέσκειά του για τις εκκωφαντικές απουσίες από τη συνάντηση.
Χωρίς να την κατονομάσει, ο Αντιπεριφερειάρχης αναφέρθηκε εμμέσως πλην σαφώς στην απουσία της Υφυπουργού Μετανάστευσης και Βουλευτού Χανίων Σέβης Βολουδάκη, σημειώνοντας με νόημα:
«Ο χώρος αυτός τελειώνει. Μπορεί οι καθ’ ύλην αρμόδιοι να μην είναι εδώ, αλλά είναι εδώ οι άνθρωποι που έχουν βαρυθεί με όλη αυτή την ιστορία και κάνουν τη βρώμικη και την επικίνδυνη δουλειά.»
«Ξεγελαστήκαμε»: Μια δομή που μετατράπηκε σε αδιέξοδο
Ο κ. Καλογερής έκανε λόγο για έλλειψη συντονισμού μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων, καταγγέλλοντας ότι η Περιφέρεια και οι τοπικοί φορείς υφίστανται τις συνέπειες χωρίς καμία ουσιαστική δυνατότητα παρέμβασης.
«Ο συγχρωτισμός τόσων ανθρώπων, κάποιων από τους οποίους βρίσκονται στη δομή πάνω από ένα μήνα, έχει οδηγήσει σε εκρηκτικές συνθήκες. Ξεγελαστήκαμε. Δεν γίνεται να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση. Οι αρμόδιοι πρέπει να παρέμβουν, να πάρουν σοβαρά το ζήτημα και να δώσουν λύση», τόνισε.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η Αγυιά δεν πληροί καμία προδιαγραφή για φιλοξενία ανθρώπων, αφού πρόκειται για χώρο εργασίας για περίπου 120 υπαλλήλους του ΟΑΚ και χώρο εξυπηρέτησης πολιτών και αγροτών.
«Μην πετάμε το μπαλάκι»: Αιχμές για ολιγωρία και καθυστερήσεις
Ο Αντιπεριφερειάρχης κατηγόρησε ανοιχτά την κυβέρνηση για αδράνεια και μετακύλιση ευθυνών, σημειώνοντας ότι ενώ υπάρχει ανάγκη για δημιουργία νέας δομής, δεν έχουν καν οριστεί κατάλληλες τοποθεσίες.
«Ο Γενικός Γραμματέας μάς είπε χθες πως δεν έχουν υποδειχθεί περιοχές για να φτιαχτούν δομές. Δηλαδή, πετάνε το μπαλάκι στην εξέδρα. Αν είναι σοβαροί, ας έρθουν να συζητήσουμε, να βρούμε 1-2 κατάλληλους χώρους και να προχωρήσουμε με προσωρινές ανοιχτές ή και κλειστές δομές», δήλωσε με έμφαση.
Η πρόταση της Περιφέρειας, όπως εξήγησε, παραμένει σαφής: ανοιχτές προσωρινές δομές, με την υποχρέωση το κράτος να φροντίζει για την άμεση μετακίνηση των καταγεγραμμένων μεταναστών σε κεντρικές δομές της Αθήνας μέσα σε 3–4 ημέρες.
Η Αγυιά δεν είναι λύση: Ζητούνται εναλλακτικές με σοβαρότητα
Ο κ. Καλογερής υπενθύμισε ότι η δομή στην Αγυιά εγκαταστάθηκε προσωρινά σε χώρο του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης (ΟΑΚ), που εξυπηρετεί καθημερινά αγρότες, πελάτες και εργαζόμενους. Όπως είπε:
«Πώς είναι δυνατόν να λειτουργεί εδώ μια δομή φιλοξενίας μεταναστών; Οι εργαζόμενοι του ΟΑΚ αδυνατούν να πάνε στις δουλειές τους, οι υπηρεσίες δεν λειτουργούν κανονικά και οι πολίτες δυσκολεύονται να εξυπηρετηθούν. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί.»
Όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις του Αντιπεριφερειάρχη, το πολιτικό μήνυμα είναι ξεκάθαρο: «Η Κρήτη δεν είναι αποθήκη ψυχών» και οι τοπικές κοινωνίες δεν θα συνεχίσουν να σηκώνουν μόνες τους το βάρος ενός προβλήματος που απαιτεί εθνική και ευρωπαϊκή διαχείριση.
Σημειώνουμε ότι πέραν της απουσίας της Σέβης Βολουδάκη, το παρών δεν έδωσαν ούτε οι βουλευτές της ΝΔ Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης και Ντόρα Μπακογιάννη ενώ την απουσία του είχε προαναγγείλει και ο Παύλος Πολάκης με ανακοίνωσή του χαρακτηρίζοντας τη σύσκεψη διεκπεραιωτική.
Στο επίκεντρο της συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα μεταξύ της Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, και του Περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρου Αρναουτάκη, βρέθηκαν δύο σημαντικά έργα για την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κρήτης: Η αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός της πύλης εισόδου του Μινωικού Ανακτόρου της Κνωσού και η αποκατάσταση του επιθαλάσσιου προμαχώνα Mocenigo, στην Παλιά Πόλη των Χανίων.
Η παρέμβαση για την Κνωσό, προϋπολογισμού 3,5 εκατ. ευρώ, εντάχθηκε στο Περιφερειακό Πρόγραμμα «Κρήτη 2021-2027» και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Αποτελεί την Α’ Φάση ενός ευρύτερου σχεδίου ανάπλασης και θα υλοποιηθεί από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου.
Στο ίδιο Πρόγραμμα εντάχθηκε και η πράξη «Στερέωση, αποκατάσταση και προστασία από τον κυματισμό του επιθαλάσσιου προμαχώνα Mocenigo», με συνολικό προϋπολογισμό 1.413.000 ευρώ, επίσης, με συγχρηματοδότηση από το ΕΤΠΑ.
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η Κνωσός και τα Ενετικά Τείχη των Χανίων δεν είναι απλώς μνημεία· είναι ζωντανά τεκμήρια της διαχρονικής ιστορίας και του πολιτισμού της Κρήτης. Με την πρόσφατη ένταξη των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, η Ελλάδα αναλαμβάνει μεγάλη ευθύνη αλλά και μια σπουδαία ευκαιρία. Η νέα σύγχρονη είσοδος της Κνωσού δεν αποτελεί απλώς κατασκευαστική παρέμβαση· είναι πράξη πολιτιστικής ευθύνης και επένδυση στο μέλλον. Θέλουμε να προσφέρουμε στους εκατομμύρια επισκέπτες μια εμπειρία αντάξια της διαχρονικής αξίας της μινωικής κληρονομιάς.
Παράλληλα, με τη στερέωση και αποκατάσταση του προμαχώνα Mocenigo στα Χανιά, προστατεύουμε ένα σπουδαίο δείγμα της ενετικής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής. Διασφαλίζουμε ότι θα συνεχίσει να στέκει ακέραιος, απέναντι στον χρόνο και τη θάλασσα, παραμένοντας επισκέψιμος και ασφαλής για το κοινό. Το Υπουργείο Πολιτισμού, σε στενή συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και τις αρμόδιες Υπηρεσίες, υλοποιεί έργα που ενώνουν το μινωικό, το βυζαντινό και το ενετικό παρελθόν με το παρόν, εξασφαλίζοντας ότι η Κρήτη θα παραμείνει παγκόσμιος φάρος πολιτισμού».
Από την πλευρά του, ο Περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, τόνισε: «Ως Περιφέρεια Κρήτης, εντάσσουμε στο πρόγραμμά μας δύο εμβληματικά έργα συνολικού ύψους 5 εκ. ευρώ, που ενισχύουν την πολιτιστική μας κληρονομιά, σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού. Στην Κνωσό, μετά την ιστορική ένταξη στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αναβαθμίζουμε την πύλη εισόδου, δημιουργώντας μια υποδοχή αντάξια της παγκόσμιας αξίας του μνημείου. Παράλληλα, στα Χανιά, προχωρούμε στη στερέωση και αποκατάσταση του επιθαλάσσιου προμαχώνα Mocenigo θωρακίζοντάς τον από τη διάβρωση και καθιστώντας τον ασφαλή και προσβάσιμο. Οι παρεμβάσεις αυτές επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή μας να επενδύουμε στον πολιτισμό, τον ακρογωνιαίο λίθο της ταυτότητας και της ανάπτυξης του τόπου μας».
Το έργο της Κνωσού
Το έργο αποσκοπεί στην ολοκληρωμένη αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση των υποδομών υποδοχής του παγκοσμίου φήμης αρχαιολογικού χώρου της Κνωσού. Η παρέμβαση περιλαμβάνει την κατασκευή νέου Κεντρικού Στεγάστρου Υποδοχής, που θα στεγάζει εκδοτήρια εισιτηρίων, γραφεία, σύγχρονους χώρους υγιεινής, ιατρείο και χώρους αναμονής, με αρχιτεκτονικό σχεδιασμό εμπνευσμένο από τη μινωική παράδοση.
Παράλληλα, η κεντρική Πλατεία Εισόδου θα αναδιαμορφωθεί με νέες λιθοστρώσεις και δενδροφυτεύσεις, ώστε να δημιουργηθεί ένας φιλόξενος και λειτουργικός δημόσιος χώρος, ενώ το παρακείμενο πεζοδρόμιο θα διευρυνθεί για να διευκολύνει την ασφαλή ροή των επισκεπτών. Όλες οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν υπό συστηματική αρχαιολογική επίβλεψη, ώστε να διασφαλιστεί η προστασία τυχόν νέων ευρημάτων.
Ο Προμαχώνας Mocenigo
Ο προμαχώνας Mocenigo βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα των οχυρώσεων, στην περιοχή του Κουμ Καπί, και βρέχεται από τη θάλασσα σε τρεις πλευρές του, δεχόμενος συνεχή κυματική δράση. Το έργο στοχεύει στην αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων διάβρωσης και φθοράς.
Οι εργασίες περιλαμβάνουν τη στερέωση, την αποκατάσταση της λιθοδομής και την προστασία του μνημείου, και θα εκτελεστούν από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Μνημείων.
Παράλληλα, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων θα αναλάβει τις απαραίτητες αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή της επέμβασης.Με την ολοκλήρωσή του, ο προμαχώνας θα είναι πλήρως στερεωμένος, αποκατεστημένος και προστατευμένος, διασφαλίζοντας τη διατήρηση ενός μνημείου μεγάλης ιστορικής σημασίας και καθιστώντας τον ασφαλώς επισκέψιμο στο κοινό.
Έξω από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Σούδας συγκεντρώνονται την Πέμπτη στις 12 το μεσημέρι τα στελέχη του Λιμενικού Σώματος – Κορυφώνεται η αγανάκτηση για τις συνθήκες στην προσωρινή δομή φιλοξενίας μεταναστών στην Αγυιά Χανίων
Με το ηχηρό σύνθημα «Δεν πάει άλλο», η Ένωση Προσωπικού Λιμενικού Σώματος Δυτικής Κρήτης καλεί σε παράσταση διαμαρτυρίας την Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου, στις 12:00 το μεσημέρι, έξω από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Σούδας, με φόντο τα εκρηκτικά επεισόδια που σημειώθηκαν το βράδυ της Τρίτης στην προσωρινή δομή μεταναστών της Αγυιάς.
Η ένταση που ξέσπασε εκεί –σύμφωνα με πληροφορίες– είχε σοβαρές διαστάσεις και επιβεβαίωσε, όπως καταγγέλλουν οι λιμενικοί, ότι η παρούσα κατάσταση δεν είναι πλέον διαχειρίσιμη ούτε ασφαλής, τόσο για τους ίδιους όσο και για τους φιλοξενούμενους της δομής.
Η Ένωση εκφράζει την κάθετη αντίθεσή της στον τρόπο με τον οποίο η Πολιτεία έχει επιλέξει να χειρίζεται την παρουσία του Λιμενικού Σώματος στη δομή της Αγυιάς. Όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά, οι λιμενικοί έχουν επιστρατευτεί σε ρόλους που δεν τους αναλογούν, καλούμενοι να διαχειριστούν ένα μεταναστευτικό πρόβλημα με όρους επιτήρησης και καταστολής, χωρίς την απαραίτητη υλικοτεχνική υποστήριξη, χωρίς επαρκές προσωπικό και χωρίς καμία θεσμική προστασία.
Η δομή στην Αγυιά και οι σκιές της κυβερνητικής διαχείρισης
Η προσωρινή δομή φιλοξενίας στην Αγυιά Χανίων έχει βρεθεί πολλές φορές στο στόχαστρο καταγγελιών για ανθρωπιστικά και υγειονομικά ζητήματα, με τις συνθήκες να περιγράφονται ως ασφυκτικές. Πάνω από 1.000 άτομα φιλοξενούνται σε υποδομές που δεν προορίζονταν για τέτοιο όγκο, χωρίς επαρκή ιατροφαρμακευτική κάλυψη, χώρους υγιεινής, ή μέτρα ασφαλείας.
Η απόδοση της φύλαξης σχεδόν εξ ολοκλήρου στο Λιμενικό, με μόλις πέντε άνδρες σε βάρδιες, έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό και αντιδράσεις όχι μόνο από τα στελέχη του Σώματος, αλλά και από τοπικές αρχές και πολιτικά πρόσωπα, όπως ο βουλευτής Χανίων Παύλος Πολάκης, που έκανε λόγο για «αποθήκη ψυχών που γκρεμίζει κάθε κυβερνητικό αφήγημα».
Αύξηση περίπου 5% στις αφίξεις τουριστών καταγράφεται φέτος στην Κρήτη, ωστόσο τα οικονομικά οφέλη δεν είναι αντίστοιχα με τον όγκο των επισκεπτών. Το παράδοξο αυτό φαινόμενο, που έχει αρχίσει να γίνεται εμφανές τα τελευταία χρόνια, απασχολεί έντονα τους επαγγελματίες του τουρισμού στο νησί.
Ο Μιχάλης Βλατάκης, πρόεδρος της Ένωσης Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κρήτης, σε δηλώσεις του στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ Κρήτης 92,1, τόνισε ότι παρά την αύξηση των αφίξεων, τα έσοδα παραμένουν καθηλωμένα: «Έχουμε περισσότερους τουρίστες αλλά λιγότερα χρήματα. Ο επισκέπτης ξοδεύει πιο συντηρητικά, ενώ και οι τιμές σε πολλές αγορές, όπως η Πορτογαλία, παραμένουν πιο ανταγωνιστικές. Δεν αρκεί να μετράμε κεφάλια, πρέπει να δούμε πώς θα αυξήσουμε την τουριστική δαπάνη».
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ταξιδιώτες μένουν λιγότερες ημέρες και ξοδεύουν μικρότερα ποσά, γεγονός που οδηγεί σε χαμηλότερα κέρδη για τα ξενοδοχεία και τις επιχειρήσεις. «Το ζητούμενο δεν είναι να γεμίσουμε απλώς τα δωμάτια, αλλά να καταφέρουμε να πάρουμε περισσότερη αξία από κάθε επισκέπτη. Να αγοράσει, να δοκιμάσει, να ζήσει εμπειρίες», υπογράμμισε.
Ο πρόεδρος των τουριστικών πρακτόρων έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου και για τη φθινοπωρινή περίοδο, επισημαίνοντας ότι ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος ίσως κλείσουν με μικρότερες πληρότητες σε σχέση με το 2023. «Αν θέλουμε να διατηρήσουμε την Κρήτη στην κορυφή του τουριστικού χάρτη, πρέπει να επενδύσουμε στην ποιότητα, όχι μόνο στην ποσότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η συζήτηση για την «ποιότητα έναντι ποσότητας» στον τουρισμό ανοίγει ξανά δυναμικά στην Κρήτη, με τους φορείς να ζητούν στρατηγική κατεύθυνση που θα δώσει λύσεις σε ένα πρόβλημα που αφορά ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Σε εξέλιξη είναι αυτή την ώρα η συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ) υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, σε μία περίοδο με έντονο γεωπολιτικό και εσωτερικό ενδιαφέρον.
Τρία είναι τα βασικά θέματα της ατζέντας: τα νέα εξοπλιστικά προγράμματα για το Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία, η αποτίμηση της μεταναστευτικής πίεσης με τις αυξημένες ροές των τελευταίων ημερών, καθώς και η ανάλυση των εξελίξεων σε κρίσιμα γεωπολιτικά μέτωπα. Παράλληλα, αναμένεται να γίνει και αποτίμηση της αντιπυρικής περιόδου του τελευταίου εξαμήνου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η προγραμματισμένη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με τον ομόλογό του της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, δύο ώρες μετά τη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, σε μια χρονική συγκυρία που το μεταναστευτικό ζήτημα συνδέεται άμεσα με τις εξελίξεις στη Λιβύη.
Σφοδρή επιστολή διαμαρτυρίας προς το Υπουργείο Παιδείας και την Πρυτανεία του ΕΛΜΕΠΑ – «Δεν μας φτάνει που είμαστε φτωχοί, πρέπει και να απολογηθούμε γι’ αυτό»
Αναβρασμός επικρατεί στις φοιτητικές εστίες του ΕΛΜΕΠΑ στο Ηράκλειο Κρήτης, με τους εστιακούς φοιτητές να καταγγέλλουν ανοιχτά τη διοίκηση του Ιδρύματος αλλά και το Υπουργείο Παιδείας για την επιβολή «εκβιαστικής» εγγύησης ύψους 120 ευρώ ως προϋπόθεση για την παραμονή τους στα δωμάτια. Η είδηση, που ήδη προκαλεί έντονες αντιδράσεις στους φοιτητικούς κύκλους, έρχεται σε μια περίοδο αυξημένης οικονομικής πίεσης, όπου οι φοιτητές ζητούν να μην πληρώνουν «ούτε ευρώ για το αυτονόητο δικαίωμα στη στέγαση».
«Δικαιούχοι δωρεάν στέγασης, αλλά μας ζητούν και αποδείξεις φτώχειας»
Με επιστολή που απεστάλη τόσο στο Υπουργείο Παιδείας όσο και στην Πρυτανεία του ΕΛΜΕΠΑ, οι φοιτητές αναφέρουν ότι τέλη Ιουλίου τους κοινοποιήθηκε, μέσω email, απόφαση που επιβάλλει καταβολή εγγύησης 120 ευρώ για την ανανέωση της διαμονής τους στις εστίες από τον Σεπτέμβριο. Το ποσό, όπως καταγγέλλεται, ζητήθηκε εντός της εξεταστικής περιόδου (1–20 Σεπτεμβρίου), με τρόπο που χαρακτηρίζεται «εκβιαστικός» και «ψυχοφθόρος».
«Δεν τους αρκεί να αιτηθούμε ότι δεν μπορούμε, αλλά πρέπει να μπούμε στη διαδικασία να απολογηθούμε που δεν έχουμε χρήματα, ενώ είμαστε δικαιούχοι της δωρεάν στέγασης!», αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Η επιστολή περιγράφει με ενάργεια την πίεση που ασκείται στους φοιτητές, καθώς τους ζητείται να τεκμηριώσουν την αδυναμία πληρωμής με επίσημα έγγραφα από δημόσιους φορείς, δημιουργώντας ένα πρόσθετο γραφειοκρατικό βάρος σε μια ήδη κρίσιμη ακαδημαϊκή περίοδο.
Καθυστερήσεις, ανασφάλεια και ακατάλληλες συνθήκες
Η απόφαση, σύμφωνα με τους φοιτητές, δεν επιφέρει μόνο οικονομική επιβάρυνση, αλλά καθυστερεί και την παράδοση των δωματίων, προκαλώντας ντόμινο προβλημάτων και σε νέους δικαιούχους που περιμένουν να μετακομίσουν. Έτσι, η εξεταστική του Σεπτεμβρίου, που θα έπρεπε να είναι αφιερωμένη στη μελέτη και την προετοιμασία, μετατρέπεται σε αγώνα επιβίωσης.
«Προσπαθούμε να βρούμε πού θα μείνουμε ή πού θα βρούμε τα χρήματα», γράφουν χαρακτηριστικά.
Η επιστολή δεν περιορίζεται στο θέμα της εγγύησης, αλλά σκιαγραφεί μια γενικότερη εικόνα εγκατάλειψης των εστιών: έλλειψη πλυντηρίων, απουσία κλιματισμού, προβλήματα στη θέρμανση, είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που αναφέρονται. Και όλα αυτά, όπως σημειώνουν, τη στιγμή που οι περισσότεροι φοιτητές εργάστηκαν σκληρά το καλοκαίρι για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν τον χειμώνα.
«Μας ζητούν να πληρώσουμε για το σπίτι που δικαιούμαστε δωρεάν»
Το κεντρικό αίτημα των φοιτητών είναι σαφές: να καταργηθεί άμεσα η πληρωμή εγγύησης και να μπορέσουν όλοι οι δικαιούχοι να μπουν στα δωμάτιά τους χωρίς οικονομικά εμπόδια. Παράλληλα, ζητούν βελτίωση των υποδομών και σεβασμό στον θεσμό της φοιτητικής μέριμνας, όπως αυτός έχει οριστεί από το ίδιο το κράτος.
«Έχουμε φτάσει στο σημείο, στις εστίες να μην υπάρχει ούτε ένα πλυντήριο ρούχων […] και αντί να μας λύσουν αυτά τα προβλήματα, μας ζητάνε και να πληρώσουμε για να μπούμε στο σπίτι μας που δικαιούμαστε δωρεάν», τονίζουν.
Ένα ακόμα σύμπτωμα της κρίσης στη φοιτητική μέριμνα
Το συγκεκριμένο περιστατικό φέρνει για ακόμη μία φορά στο προσκήνιο τη διάχυτη υποβάθμιση της φοιτητικής στέγασης στην Ελλάδα, και ιδίως στην Κρήτη, όπου οι πιέσεις για φθηνή κατοικία είναι εντονότερες λόγω του τουριστικού χαρακτήρα της περιοχής. Η επιβολή χρηματικής εγγύησης σε φοιτητές που ήδη έχουν πιστοποιηθεί ως οικονομικά αδύναμοι γεννά ερωτήματα για την κατεύθυνση που παίρνει η δημόσια εκπαίδευση, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται η πολιτεία τη φοιτητική φτώχεια.
Τι ζητούν οι φοιτητές
Οι εστιακοί φοιτητές του ΕΛΜΕΠΑ, μέσα από τη δημόσια καταγγελία τους, καλούν το Υπουργείο Παιδείας και τη Διοίκηση του Πανεπιστημίου να ανακαλέσουν άμεσα την απαίτηση πληρωμής εγγύησης και να μεριμνήσουν για:
Άμεση είσοδο όλων των φοιτητών στα δωμάτια χωρίς καταβολή 120 ευρώ
Αναβάθμιση των υποδομών στις εστίες (πλυντήρια, θέρμανση, κλιματισμός)
Σεβασμό στα δικαιώματα των φοιτητών που καλούνται να επιβιώσουν με ελάχιστους πόρους
«Ζητάμε το αυτονόητο», καταλήγουν. «Να μπούμε στο δωμάτιό μας χωρίς να πρέπει να αποδείξουμε ότι είμαστε φτωχοί, και χωρίς να πληρώσουμε για κάτι που δικαιούμαστε δωρεάν».
«Ούτε βήμα πίσω» δηλώνουν οι εκπαιδευτικοί των Χανίων ενόψει της επετείου της δολοφονίας Φύσσα – Σφοδρή κριτική σε κυβέρνηση και δικαστικό σύστημα
Δώδεκα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα στο Κερατσίνι από το τάγμα εφόδου της Χρυσής Αυγής. Η μνήμη του παραμένει άσβεστη στους δρόμους και τις πλατείες της χώρας, με το αντιφασιστικό κίνημα να ανανεώνει το κάλεσμά του για μαζική, οργανωμένη και ανυποχώρητη δράση. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΛΜΕ Χανίων εξέδωσε μια ιδιαίτερα αιχμηρή ανακοίνωση, καταδικάζοντας με σφοδρότητα την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Λαμίας για την αποφυλάκιση του Νίκου Μιχαλολιάκου και καλώντας σε αντιφασιστική συγκέντρωση στην Πλατεία Δημοτικής Αγοράς.
«Μνημείο προκλητικότητας» η αποφυλάκιση Μιχαλολιάκου
Όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή της η ΕΛΜΕ Χανίων, η απόφαση για αποφυλάκιση του ηγετικού στελέχους της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής «για λόγους υγείας» αποτελεί «μνημείο προκλητικότητας απέναντι στο λαϊκό κίνημα που αντιπάλεψε τον εγκληματικό χαρακτήρα της οργάνωσης».
Η συνδικαλιστική ένωση των καθηγητών υπογραμμίζει ότι η αποφυλάκιση αυτή δεν είναι η πρώτη και υπενθυμίζει την προηγούμενη απόφαση τον Μάιο του 2024, που επίσης επικαλούνταν προβλήματα υγείας, αλλά ανετράπη έναν μήνα αργότερα από το Συμβούλιο Εφετών Λαμίας. «Το σκεπτικό τότε ήταν ότι ακόμη και εντός φυλακής εξακολουθούσε να είναι επικίνδυνος», τονίζει η ΕΛΜΕ.
Η χρονική σύμπτωση της νέας αποφυλάκισης με τη δολοφονική επίθεση μελών της Χρυσής Αυγής κατά μεταλλεργατών στο Πέραμα, αλλά και η εγγύτητα της ημερομηνίας με την επέτειο της δολοφονίας Φύσσα, «δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαία», σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Δικαιοσύνη επιλεκτική – Κυβέρνηση τιμωρητική
Η ανακοίνωση δεν περιορίζεται στη συγκεκριμένη δικαστική απόφαση, αλλά επεκτείνει τη συλλογική κριτική σε βάθος χρόνου, κατηγορώντας την ελληνική Δικαιοσύνη για επαναλαμβανόμενη ανοχή απέναντι στους φασίστες. Από τις επιεικείς ποινές σε μέλη της Χρυσής Αυγής μέχρι την υποβίβαση επιθέσεων σε πλημμελήματα, η ΕΛΜΕ σημειώνει ότι η δικαστική εξουσία λειτουργεί διαχρονικά ενάντια στο λαϊκό αίσθημα, ενώ ταυτόχρονα επιτίθεται με σφοδρότητα στο συνδικαλιστικό κίνημα, κηρύσσοντας παράνομες απεργίες και ενισχύοντας το νέο Πειθαρχικό Δίκαιο που προβλέπει εξοντωτικές ποινές και απειλές απολύσεων.
Ο φασισμός δεν είναι παρελθόν – Γεννιέται καθημερινά
Με σαφή αναφορά στην ευθύνη του συστήματος, η ΕΛΜΕ Χανίων υπογραμμίζει ότι μόνο ο οργανωμένος εργαζόμενος λαός, με τα σωματεία του και την αγωνιστική του δράση, μπορεί να αντιπαλέψει τον φασισμό. «Σε κάθε χώρο δουλειάς, σε κάθε γειτονιά, οπουδήποτε επιδιώκει να επανεμφανιστεί», τονίζει.
Ειδικό βάρος δίνεται στον ρόλο της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και της αντιφασιστικής εγρήγορσης:
«Τα εκπαιδευτικά σωματεία και οι μαχόμενοι εκπαιδευτικοί της τάξης, ήδη από την προηγούμενη δεκαετία, με τη διδασκαλία τους και το παράδειγμά τους, αλλά και με πλήθος θεατρικών παραστάσεων, εκδηλώσεων, συναυλιών και κινητοποιήσεων έχουν δώσει πλούσια δείγματα γραφής αντιφασιστικής εκπαίδευσης, προβληματισμού και δράσης».
Στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας βρίσκονται τα παιδιά ενός λαού που έχει ματώσει πολεμώντας τον φασισμό, αλλά και τα παιδιά των μεταναστών και των προσφύγων που γνωρίζουν από πρώτο χέρι τι σημαίνουν βία, φτώχεια και ξεριζωμός. Όπως τονίζεται: «Να πιάσουμε ξανά το νήμα και να σηκώσουμε το γάντι!».
Κάλεσμα στην Πλατεία Δημοτικής Αγοράς
Η ΕΛΜΕ Χανίων στηρίζει ενεργά τις κινητοποιήσεις για τη συμπλήρωση δώδεκα χρόνων από τη δολοφονία του αντιφασίστα μουσικού Παύλου Φύσσα και απευθύνει κάλεσμα συμμετοχής στην αντιφασιστική συγκέντρωση που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2025, στις 19:00, στην Πλατεία Δημοτικής Αγοράς στα Χανιά.
«Ούτε βήμα πίσω!», καταλήγει με έμφαση η ανακοίνωση, καλώντας σε ενότητα, δράση και αδιάκοπο αγώνα απέναντι στο φασιστικό δηλητήριο που επιμένει να απειλεί τις ελευθερίες και τη δημοκρατία.
