«Εύλογη» χαρακτηρίζει την ελληνική διεκδίκηση των αποζημιώσεων και του αναγκαστικού κατοχικού δανείου Γερμανός δικαστής του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου. Την είδηση μεταδίδει το γερμανικό περιοδικό Spiegel σε δημοσίευμα του που επιγράφεται «Δίκαιες απαιτήσεις».
Μιλώντας στο γερμανικό περιοδικό ο δικαστής Ντίτερ Ντάιζεροτ δηλώνει πως «αρκετά στοιχεία συνηγορούν υπέρ του ότι πρόκειται για δάνειο», και χαρακτηρίζει εύλογη την ελληνική απαίτηση για την αποπληρωμή του. Ο Ντίτερ Ντάιζεροτ πάει κι ένα βήμα παραπέρα ανοίγοντας τον δρόμο και για τις αποζημιώσεις μεμονωμένων θυμάτων της ναζιστικής Κατοχής, λέγοντας πως οι αξιώσεις τους θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν.
Όπως τονίζει ο Γερμανός δικαστής «η Ελλάδα δεν παραιτήθηκε από τις απαιτήσεις της», καθώς όπως τονίζει δεν εκφράστηκε κάτι τέτοιο γραπτώς και «δεν υπάρχει παραίτηση μέσω της σιωπής».
Ως δίκαια διέξοδο στο ζήτημα ο Ντάιζεροτ προτείνει την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, για το οποίο όμως απαιτείται συμφωνία του Βερολίνου, ή εναλλακτικά στο Δικαστήριο Συμβιβασμού και Διαιτησίας του ΟΑΣΕ.
Όταν οι αποζημιώσεις του Διστόμου απασχόλησαν την Χάγη
Το 1995 επιζώντες αλλά και συγγενείς των 218 θυμάτων της σφαγής του Διστόμου καταθέτουν ομαδική αγωγή κατά του γερμανικού δημοσίου, ζητώντας αποζημίωση για ψυχική οδύνη αλλά και για τις καταστροφές που προκάλεσαν τα ναζιστικά στρατεύματα πυρπολώντας και λεηλατώντας τα σπίτια του χωριού, στις 10 Ιουνίου του 1944. Δύο χρόνια αργότερα, το 1997, με την υπ’ αριθ 137/97 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, επιδικάζει αποζημίωση για ψυχική οδύνη στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας του Διστόμου.
Η απόφαση προκαλεί την άμεση αντίδραση της γερμανικής πλευράς με εκπροσώπους του γερμανικού Δημοσίου να προσφεύγουν στο Εφετείο Αθηνών. Το Εφετείο κρίνει σωστή την απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, με αποτέλεσμα η Γερμανία να προσφύγει στον Άρειο Πάγο κατά της απόφασης του Εφετείου, με το επιχείρημα της ετεροδικίας, δηλαδή υποστηρίζοντας ότι δεν είναι δυνατόν να δικάζεται σε ξένη χώρα για τα εγκλήματα που διέπραξε στο παρελθόν. Το αίτημα αναίρεσης της απόφασης εκδικάζεται το 2000 ενώπιον του Αρείου Πάγου, ο οποίος με την υπ΄ αριθ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του, και με 16 υπέρ 4 κατά, απέρριψε την προσφυγή των Γερμανών.
Η Γερμανία αρνείται εκ νέου την καταβολή, το ελληνικό υπουργείο Δικαιοσύνης δεν προχωρά σε αναγκαστική δήμευση γερμανικής περιουσίας επί ελληνικού εδάφους και το δικαστικό μέτωπο μεταφέρεται στην Φλωρεντία που το 2008 κηρύσσει εκτελεστή την απόφαση της Λιβαδειάς στην Ιταλία. Η Γερμανία αφού έρθει αντιμέτωπη και με τον ιταλικό Άρειο Πάγο προσφεύγει το 2009 στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, το οποίο τάσσεται κατά των θετικών αποφάσεων των ιταλικών δικαστηρίων με βασικό νομικό επιχείρημα το δικαίωμα στην ετεροδικία.
«Δυστυχώς μετά την έκδοση της απόφασης της Χάγης επικράτησε η άποψη ότι η υπόθεση του Διστόμου χάθηκε, πράγμα που είναι απολύτως ανακριβές», σχολίαζε πριν λίγο καιρό στο tvxs.gr η Χριστίνα Σταμούλη, που κρατά το νομικό φάκελο της υπόθεσης Δίστομο και είναι και η ίδια μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα.
Όπως είχε εξηγήσει: «Καταρχήν στη Χάγη η Ελλάδα παρενέβη ως μη διάδικος. Αυτό σημαίνει ότι η απόφαση της Χάγης δε δεσμεύει την Ελλάδα. Και δεύτερο και πιο σημαντικό ίσως για την ουσία της υποθέσεως είναι ότι η απόφαση της Χάγης έκρινε τρία θετικά σημεία κι ένα αρνητικό». «Τα τρία θετικά είναι ότι αναγνώρισε την πολιτειακή συνέχεια της σημερινής ενωμένης Γερμανίας, ότι οι πράξεις που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1940-1941 είναι εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τρίτον -που από εδώ πηγάζει και η παρεξήγηση ότι η υπόθεση χάθηκε- ότι αυτού του είδους οι αποζημιώσεις τις οποίες αναγνώρισε ότι οφείλει η Γερμανία δεν κρίνονται ενώπιον δικαστηρίων αλλά πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο διακρατικών διαπραγματεύσεων και συμφωνιών. Έτσι λοιπόν ουσιαστικά η Χάγη πήγε να κλείσει την πόρτα των δικαστικών διεκδικήσεων». «Μόνο όμως ενώπιον των ιταλικών δικαστηρίων τα οποία δεσμεύσει η απόφαση», είχε τονίσει.