2 Ιουνίου 1941: Στο Κοντομαρί Χανίων διαπράχτηκε η πρώτη μαζική εκτέλεση αμάχων στην κατεχόμενη Ευρώπη.
Την επόμενη μέρα μετά την τελική επικράτηση των δυνάμεων του Άξονα στη Μάχη της Κρήτης, οι στρατιώτες της ναζιστικής Γερμανίας προχωρούν, για αντίποινα στην πρωτοφανή αντίσταση που αντιμετώπισαν από τις δυνάμεις Ελλήνων και Συμμάχων, στην εκτέλεση όλων των ανδρών του χωριού Κοντομαρί Χανίων.
Η Μάχη της Κρήτης υπήρξε ανελέητη και καταστροφική για τους Γερμανούς, οι οποίοι είχαν βαριές απώλειες, με σημαντικότερη συνέπεια την αχρήστευση ενός σημαντικού όπλου της ναζιστικής πολεμικής μηχανής τους αλεξιπτωτιστές, οι οποίοι αν και είχαν παίξει καθοριστικό ρόλο στην ναζιστική επιτυχία στην ευρωπαϊκή ήπειρο, στη μάχη της Κρήτης είχαν τέτοιες απώλειες που πλέον δεν ξαναχρησιμοποιήθηκε σε τέτοιο βαθμό μέχρι το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.
Οι Γερμανοί αποφάσισαν σκληρά αντίποινα στον τοπικό πληθυσμό και από την επομένη της λήξης της μάχης, επιδόθηκαν στην φρικιαστική εκδίκησή τους. Την επομένη της ήττας των Ελλήνων και Συμμάχων, μια μονάδα αλεξιπτωτιστών υπό τον υπολοχαγό Horst Trebes, ως αντίποινα κατά του λαού που πρόβαλε λυσσαλέα αντίσταση με αποτέλεσμα οι Γερμανοί αν και νικητές να έχουν περισσότερες απώλειες από τους ηττημένους, εισέβαλλαν στο χωριό Κοντομαρί.
Μετά το τέλος του πολέμου, ειπώθηκε πως την εντολή για τη σφαγή έδωσε ο στρατηγός Kurt Student ο οποίος αποκάλυψε στη δίκη της Νυρεμβέργης ότι διατάχθηκε από το ίδιο τον Kermann Göring, τον επικεφαλής της γερμανική αεροπορία. Οι ναζιστικές δυνάμεις συγκέντρωσαν όλους τους κατοίκους, συνέλαβαν 25 άνδρες, ηλικίας από 18 έως 50 ετών και τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ, αφήνοντας να ζήσουν μονάχα οι ηλικιωμένοι.
Την επόμενη μέρα, οι ναζιστικές δυνάμεις προχώρησαν σε ακόμα ένα έγκλημα πολέμου: το Ολοκαύτωμα της Καντάνου. Οι Γερμανοί εκτέλεσαν τους περίπου 180 κατοίκους του χωριού, έσφαξαν ακόμα και τα ζώα τους ενώ πυρπόλησαν όλα τα σπίτια. Το έγκλημα πολέμου στο Κοντομαρί κατέγραψε με το φωτογραφικό φακό του ο Γερμανός υπολοχαγός Franz – Peter Weider, ο οποίος υπηρετούσε ως ανταποκριτής προπαγάνδας για τη Wehrmacht – αργότερα το ίδιο έτος απομακρύνθηκε από τη θέση του για «πολιτικούς λόγους» και μάλιστα κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία, λόγω διαρροής των συγκεκριμένων φωτογραφιών.
Ο επικεφαλής της μονάδας των εκτελεστών – αλεξιπτωτιστών Hors Trebes τιμήθηκε με τον Σταυρό του Ιππότη του ναζιστικού καθεστώτος για την επιχείρηση στην Κρήτη. Σκοτώθηκε το 1944 σε πολεμική επιχείρηση στη Νορμανδία. Η Ελλάδα, μετά το τέλος του πολέμου ζήτησε από τη Βρετανία την έκδοση του στρατηγού Kurt Student, αλλά είσπραξε άρνηση.
Ο Student δικάστηκε από τους Βρετανούς για κακομεταχείριση κρατουμένων και δολοφονία αιχμαλώτων στην Κρήτη και κρίθηκε ένοχος για 3 από τις 8 κατηγορίες. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 5 ετών αλλά απελευθερώθηκε το 1948 για «ιατρικούς λόγους». Δεν δικάστηκε ποτέ για εγκλήματα κατά αμάχων.
Η ιστορία ενός λαού είναι οι ρίζες του. «Όταν οι ρίζες του δεν ποτίζονται» τότε το δέντρο αυτό ξεραίνεται ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ.
Εις αιωνίαν μνήμην των εις Κοντομαρί Κυδωνίας άναδρως δολοφονηθέντων υπό του βαρβάρου και αιμοβόρου κατακτητού κατά την 2 Ιουνίου 1941.
ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ
ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ
ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΗΛΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ
ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ
ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
ΓΕΩΡΓΙΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ ΗΛΙΑΣ ΣΤΕΛΙΟΥ
ΦΙΛΙΠΠΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
ΔΡΑΚΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΕΜΜΑΝΝΟΥΗΛ
ΦΡΑΤΖΕΣΚΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ
ΔΗΛΙΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΛΗ
ΒΛΑΖΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΒΛΑΖΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ
ΒΛΑΖΑΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ ΑΡΤΕΜΗΣ
ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΙΝΟΣ
ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΣΑΡΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΣΦΥΡΙΔΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
ΚΑΛΟΓΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΑΡ.ΓΕΡ.ΓΕΩΡΓΙΛΑΣ (Μια από τις οικογένειες που είχε ανθρώπινες απώλειες στη σφαγή του Κοντομαρίου και έδωσε το ΑΙΜΑ ΤΗΣ γι’ αυτή τη χώρα ήταν και η οικογένειά μου)
Πηγές:
1.Διαδίκτυο
2.Heinz A. Richter: Η μάχη της Κρήτης, Εκδ. Γκοβοστη