Γράφει ο Βαγγέλης Πάλλας
Κάθε άνθρωπος εκφράζει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του με πολλαπλούς τρόπους και σε διαφορετικά επίπεδα, σε διαφορετικές συνθήκες. Ο βαθμός με τον οποίο προσαρμόζεται σε αυτά τα επίπεδα και κατανοεί τις συνθήκες της έκφρασής του είναι και ο δείκτης της “επικοινωνιακής του υγείας”, ενίοτε δε και της ψυχικής του. Στο πρώτο επίπεδο καθένας από εμάς συνομιλεί με τον εαυτό του αναπτύσσοντας έναν εσωτερικό μονόλογο όπου μπορεί πραγματικά να λέει ό,τι θέλει, όσο θέλει, να φάσκει, να αντιφάσκει, να ανασκευάζει και να ανασυνθέτει τις σκέψεις του οι οποίες μπορεί να είναι ολοκληρωμένες ή και αποσπασματικές. Σε αυτό το επίπεδο απολαμβάνει, δυνητικά, την απόλυτη επικοινωνιακή ελευθερία.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο επικοινωνούμε με τον στενό μας κύκλο, τον/την σύντροφο, τους γονείς, τα παιδιά, τους κολλητούς φίλους. Εδώ ανακύπτει η στοιχειώδης ανάγκη της συγκρότησης αν και όχι με τα αυστηρότερα κριτήρια αφού, υποθέτουμε, υπάρχει από όλους μια βαθύτερη γνώση των κινήτρων αλλά και των χαρακτηριστικών μας μέσα από την λίγο ή πολύ μακρόχρονη σχέση μας με τους άλλους. Η ελευθερία μας περιορίζεται από κάποιους κανόνες, παραμένει όμως μεγάλη αφού δεν χρειάζεται να εξηγούμε πράγματα τα οποία οι άλλοι ήδη γνωρίζουν για εμάς και για το πλαίσιο των αρχών μας ή τον τρόπο της σκέψης μας. Ακόμη και εάν παρεξηγηθούμε είναι πολύ εύκολο να αποκαταστήσουμε αυτή την παρεξήγηση.
Το τρίτο επίπεδο είναι αυτό του δημόσιου λόγου, της δημόσιας επικοινωνίας ενώπιον κοινού με το οποίο έχουμε περισσότερη ή, συνηθέστερα, λιγότερη εξοικείωση. Κι επειδή όλα τα παραπάνω είναι αρκετά θεωρητικά ας τα πούμε απλά: Αλλιώς είναι να μιλάς μέσα στο σπίτι σου, αλλιώς με την αντροπαρέα των παλιών συμμαθητών, αλλιώς στο καφενείο και αλλιώς στην τηλεόραση. Είναι διαφορετικός ο τρόπος που λες κάτι με τους συναδέλφους σου στη δουλειά κι άλλος όταν μιλάς στη συνέλευση της πολυκατοικίας σου. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πεις άλλα πράγματα στους μεν και άλλα στους δε; Ούτε ότι θα πεις την αλήθεια σε κάποιους και ψέμματα σε κάποιους άλλους.
…Μπορεί να άλλαξε λίγο το λεξιλόγιο, αλλά η νοοτροπία μας δεν διαφέρει από αυτή των χωρικών της παλιάς εποχής, που υποκλίνονταν με τα μούτρα τους στο χώμα και την αίσθηση πως είναι ανάξιοι και ταπεινοί μπροστά στον όποιο νάρκισσο αυτοανακηρύχθηκε κύριος και αφέντης τους.
…Καταδικάζουμε και αποκαλούμε ακραίους και περιθωριακούς όσους προσπαθούν να μας δείξουν τις αλυσίδες που φοράνε.
…Επειδή δεν θέλουμε να είμαστε ελεύθεροι. Δεν θέλουμε να είμαστε καν άνθρωποι. Η υπευθυνότητα και η πραγματικότητα, είναι πράγματα που μας τρομάζουν και έτσι γαντζωνόμαστε στην ίδια μας την υποδούλωση, εξαπολύοντας άγρια επίθεση σε όποιον προσπαθεί να μας ελευθερώσει.
…Με την ίδια λογική μιλάμε με ευλάβεια για τους επιβολείς του νόμου. Αυτούς που επιβάλλουν δια της βίας σε όλους μας, τα καπρίτσια των πολιτικών. Όταν η πολιτεία χρησιμοποιεί βία τη θεωρούμε αυτοδίκαιη και αν κάποιος αντισταθεί, είναι άξιος περιφρόνησης στα μάτια μας.
…Θεωρούμε, παράνομους, τρομοκράτες, εγκληματίες, όσους βοήθησαν τους σκλάβους να αποδράσουν από τις φυτείες. Αυτούς που βοήθησαν τους Εβραίους να αποφύγουν την φονική μηχανή του γ’ Ράιχ. Αυτούς που καταπατήθηκαν και σκοτώθηκαν κάτω από τανκς στην πλατεία Τιεν Αμμεν.
…Όπου και να κοιτάξεις, στην πολιτεία ή στην εκκλησία, στα ΜΜΕ ή στα σχολεία, διδασκόμαστε ένα πράγμα πάνω απ’όλα. Την αρετή να υποδουλωνόμαστε σε θνητούς που ισχυρίζονται ότι έχουν το δικαίωμα να μας κυβερνούν.
…Αυτοπροσδιοριζόμαστε ως Χριστιανοί, Εβραίοι ή άλλης θρησκείας, αλλά η αλήθεια είναι ότι όποια θρησκεία μας είναι μια άδεια βιτρίνα. Αυτό που πραγματικά λατρεύουμε και υποκλινόμαστε, είναι το κράτος. Ου κλέψεις, ου φονεύσεις, εκτός αν το κάνουμε με κρατικούς τρόπους. Τότε είναι εντάξει. Αν το πείτε φορολογία και πόλεμο, παύει να είναι αμαρτία, σωστά;
…Μας έμαθαν, να μην επιθυμούμε τα αγαθά του άλλου, αλλά αυτή η επιθυμία είναι η ζωτική δύναμη της πολιτείας. Το σύστημα ζει μόνο από την διαδικασία υφαρπαγής του πλούτου των άλλων.
…Η διαφορά μας που έχουμε από έναν κοινό κλέφτη, είναι ότι ο κλέφτης έχει την εντιμότητα να διαπράξει ο ίδιος το αδίκημα ενώ εμείς περιμένουμε την κυβέρνηση να κλέψει για μας.
…Στηρίζουμε την κλοπή, την παρενόχληση, την επίθεση, ακόμα και για φόνο, αλλά δεν αναλαμβάνουμε την ευθύνη για αυτό που ανεχόμαστε.
…Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι έμποροι ναρκωτικών είναι πιο ενάρετοι από οποιονδήποτε κρατικό κοινωνικό λειτουργό. Οι έμποροι ναρκωτικών δίνουν το εμπόρευμα τους σε πελάτες που τους το ζητάνε, σε μία κοινωνία που εμείς επιτρέψαμε να υπάρχουν άνθρωποι που βρίσκουν μόνο σε αυτά.
…Ο έμπορος ναρκωτικών πάει φυλακή σχεδόν ισόβια ενώ ένας παιδεραστής την γλυτώνει με μερικά χρόνια, στην κοινωνία μας υπάρχουν πελάτες για τα ναρκωτικά αλλά ποτέ κανένα παιδί δεν ζήτησε να το βιάσουν.
…Φοράμε τον χρόνο σαν στολή κατάδικου που μας προσφέρει σεβασμό έναντι στους άλλους κατάδικους της φυλακής που εμείς μέσα στο χρόνο αφήσαμε να χτιστεί.
…Η φράση ″Πήρε το νόμο στα χέρια του″ εκφράζει τέλεια την ιεροσυλία που θεωρούμε πως είναι να πάρει ένας απλός άνθρωπος την ευθύνη να κάνει το σωστό από το λάθος και να δράσει ανάλογα, αντί να κάνει αυτό που κάναμε εμείς.
…Το δικό μας σύστημα πεποιθήσεων είναι εντελώς σχιζοφρενικό και αυτοαναιρούμενο. Από την μια διδάσκουμε στους νέους ότι η βία δεν είναι ποτέ η λύση. Από την άλλη όμως υποστηρίζουμε πως οι πάντες και τα πάντα πρέπει να ελέγχονται, να παρακολουθούνται, να φορολογούνται και να ρυθμίζονται μέσω της βίας της εξουσίας.
…Καταδικάζουμε το φασισμό και τον σοσιαλισμό, στηλιτεύοντας τις αδικίες των χιτλερικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων, από την άλλη όμως υποστηρίζουμε ότι υποστήριζαν αυτοί. Τη συλλογική λατρεία, την υποταγή κάθε ατόμου στην παράνοια που φοράει την απατηλή ταμπέλα ″Το κοινό καλό″.
…Φοράμε διαφορετικά ρούχα, κάνουμε διαφορετικά χτενίσματα και νομίζουμε πως αυτό μας κάνει διαφορετικούς. Όμως τα μυαλά μας είναι υποδουλωμένα στην ίδια λέσχη των επικυρίαρχων που μας ελέγχουν.
…Λέμε στον εαυτό μας πως αν ζούσαμε σε άλλες χώρες, σε άλλες εποχές, θα ήμασταν με αυτούς αντιτάχθηκαν στην καταπίεση και υπερασπίστηκαν τους αδικημένους. Αλλά αυτά είναι ψέμα. Θα ήμασταν εκεί με το υπόλοιπο κοπάδι φωνάζοντας απαιτητικά να μαστιγωθούν οι σκλάβοι, να καούν οι μάγισσες και να εξοντωθούν οι μη συμμορφούμενοι.
…Οι εμπειρίες που ουσιαστικά έχουμε και μας κάνουν ανθρώπους προς σεβασμό είναι οι στιγμές που δεν μιλήσαμε, δεν αντισταθήκαμε, τις στιγμές που βολευτήκαμε, που δεχτήκαμε την ανισότητα. Η κοινωνία απαιτεί σεβασμό, επειδή μόνο και μόνο ήμασταν δούλοι, που καταφέραμε να επιβιώσουμε συμφωνώντας με τα εγκλήματα που διεπράχθησαν για να επιβιώσουμε.
…Πιστεύουμε πως είμαστε διαλλακτικοί και φιλάνθρωποι, ενώ δεν είμαστε ακόμα κι οι ναζί είχαν καλούς τρόπους και ευγενική συμπεριφορά όταν δεν σκότωναν κόσμο. Νομίζουμε πως είμαστε καλοί άνθρωποι επειδή λέμε ″Παρακαλώ″ και ″Ευχαριστώ″. Νομίζουμε πως είμαστε ευγενείς και ηθικοί επειδή πάμε στην εκκλησία την Κυριακή.
…Όλοι μας ψηφίζουμε κάποιους απατεώνες που υπόσχονται να κλέψουν άλλους, ώστε να πληρώσουν για αυτό που θέλουμε. Απαιτούμε να σύρονται στην φυλακή άτομα που δεν εγκρίνουμε την συμπεριφορά τους, αλλά δεν νιώθουμε καμία ενοχή για τις αμέτρητες ζωές που κατέστρεψαν τα καπρίτσια μας.
…Παρά τις εκκλησίες, τις συναγωγές και τα τεμένη που βλέπουμε γύρω μας, αυτή η γη έχει ένα θεό, κι αυτός λέγεται εξουσία. Ο Χριστός μας δίδαξε μη βία, είπε να αγαπάτε τον πλησίον, αλλά η εξουσία μας ενθαρρύνει να ψηφίζουμε άτομα που χρησιμοποιούν τη βία της εξουσίας, για να παρέμβουν σε κάθε έκφανση της ζωής όλων.
…Μας έμαθαν να μεμψιμοιρούμε και να μισούμε όποιον έχει κάτι που δεν έχουμε εμείς. Θέλουμε η εξουσία να γκρεμίζει τους άλλους να παίρω=νει το βιός τους και να το δίνει σε εμάς. Και το λέτε αυτό δικαιοσύνη. Το Ευαγγέλιο το λέει φθόνο και κλοπή.
Αντίθετα, αυτό σημαίνει ότι αναγνωρίζεις σε ποιούς μιλάς και τους κανόνες που εκείνοι βάζουν στην επικοινωνία. Προσαρμόζεσαι και βρίσκεις τον τρόπο να επικοινωνήσεις. Ξέρεις ΤΙ θα πεις σε ΠΟΙΟΥΣ, ΠΟΤΕ και ΠΩΣ! Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: Είσαι άθεος. Με γεια σου με χαρά σου! Εχεις την άποψη σου για την εκκλησία, τους παπάδες, τις θρησκευτικές τελετές. Υπερασπίζεσαι τον πολιτικό γάμο, την κηδεία και τη βάφτιση, την καύση των νεκρών και την κατάργηση του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία. Επίσης, κριτικάρεις την υποδοχή με τιμές αρχηγού κράτους του αγίου φωτός, το Πάσχα. Ολα αυτά τα θέματα αλλιώς θα τα πεις με την παρέα σου, αλλιώς με ανθρώπους που μοιράζεσαι τις ίδιες ιδέες και αλλιώς την Μεγάλη Παρασκευή και συντροφιά από γιαγιάδες που έχουν μόλις προσκυνήσει τον Επιτάφιο. Επίσης είναι διαφορετικό το να τα πεις σε μια ημερίδα και διαφορετικό σε ένα τηλεοπτικό πάνελ. Σωστά;