Η σκληρή πραγματικότητα πίσω από τη βιτρίνα της οικονομίας-πρότυπο
Από το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες η Ολλανδία έδειχνε να ανταπεξέρχεται των δυσκολιών με χαρακτηριστική άνεση. Εξάλλου είναι μια από τις μόλις τέσσερις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου που ακόμα και τώρα αξιολογούνται με την ανώτατη δυνατή βαθμίδα αξιοπιστίας (ΑΑΑ) από τις αγορές και τους διεθνείς οίκους, ενώ παράλληλα είναι και εκ των πρωτεργατών του περιβόητου «αυστηρού δημοσιονομικού συμφώνου», εμφανιζόμενη στις τελευταίες συνεδριάσεις Eurogroup, Ecofin, ακόμα και στις Συνόδους Κορυφής περίπου «βασιλικότερη του βασιλέως», πιο «σκληρή» και επικριτική απέναντι στους «απείθαρχους εταίρους» κι από αυτήν ακόμα τη Γερμανία της Μέρκελ.
Όλο αυτό το «ισχυρό» προφίλ μοιάζει πλέον να καταρρέει. Μαζί με την κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού και την αδυναμία των πολιτικών ταγών της χώρας να συμφωνήσουν στην κατάρτιση ενός προϋπολογισμού λιτότητας, οι Ολλανδοί πολίτες «συστήθηκαν» και επισήμως με σημαντικά κοινωνικά προβλήματα, που όμοιά τους αντιμετωπίζουν εδώ και καιρό οι φτωχότερες χώρες του Νότου.
Αίφνης οι περισσότεροι Ολλανδοί και μαζί τους τα Μέσα Ενημέρωσης της χώρας «ανακάλυψαν» πως στην οικονομία – υπόδειγμα που διατηρούσαν υπήρχαν «μαύρες τρύπες». Η Ολλανδία του «σκληρού πυρήνα» της Ευρωζώνης έχει εκατοντάδες χιλιάδες αστέγους. Πένητες, που επιβιώνουν χάρη στην συνεισφορά κρατικών επιδομάτων πρόνοιας. Απόκληρους της ζωής που στριμώχνονται καθημερινά στις ουρές για ένα πιάτο φαί. Γιατί τελικά υπάρχουν συσσίτια ΚΑΙ στην Ολλανδία!
Για την ακρίβεια τους τελευταίους μήνες πληθαίνουν οι τάξεις των οικονομικά εξαθλιωμένων Ολλανδών, αυτών που πλέον δεν μπορούν να θρέψουν την οικογένειά τους και καταφεύγουν στην Πρόνοια και στις εθελοντικές οργανώσεις για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Χαρακτηριστική η δήλωση του κυρίου Piet van Diepen της οργάνωσης Food Bank Amsterdam: «Τους τελευταίους μήνες παρατηρούμε ένα πραγματικό ‘κύμα’ ανθρώπων που αναζητούν λίγο φαγητό, λίγη βοήθεια. Πλέον δεν μπορούμε να τους βοηθήσουμε όλους …».
Μόνον στο Άμστερνταμ τους τελευταίους μήνες προστίθενται επισήμως περί τα 1.300 νοικοκυριά κάθε εβδομάδα στις λίστες με τους δικαιούχους επιδομάτων πρόνοιας και δωρεάν σίτισης από τα συσσίτια του Δήμου και των εθελοντικών οργανώσεων. Η αύξηση αγγίζει το 10% κάθε μήνα. Κι οι λίστες της ντροπής μεγαλώνουν μέρα με τη μέρα…
Το πρόβλημα αναμένεται να επιδεινωθεί στο άμεσο μέλλον, καθώς η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην περικοπή των επιδομάτων ανεργίας και των κοινωνικών βοηθημάτων. Ήδη στην οικονομία-πρότυπο της Ολλανδίας η «κρυμμένη» φτώχεια είναι πολύ μεγαλύτερη από τα επίσημα νούμερα. Η καταγεγραμμένη ανεργία αγγίζει ήδη το 6% στον γενικό πληθυσμό και πολύ μεγαλύτερα νούμερα στις νεαρές ηλικιακά ομάδες. Υπολογίζεται ότι πλέον ένα στα έξι νοικοκυριά δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα …
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πλέον αρκετοί Ολλανδοί δημιούργησαν και μια νέα … «μόδα», τα Basis Bar. Το πρώτο λειτουργεί ήδη στο Άμστερνταμ και η λειτουργία του είναι τουλάχιστον πρωτότυπη! Στο μπαρ αυτό οι πελάτες φέρνουν μαζί τους το φαγητό τους, το προσωπικό το ζεσταίνει και το σερβίρει χωρίς καμία επιβάρυνση και οι «πελάτες» πληρώνουν απλώς τα ποτά τους. Τα ποτά ξεκινούν από τα 5 ευρώ … Ήδη αρκετοί επιχειρηματίες από πολλές ολλανδικές πόλεις έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να ανοίξουν κι αυτοί ένα Basis Bar!
Το άλλο trend της εποχής στην Ολλανδία ονομάζεται: Survival cooking, «Μαγειρική για την επιβίωση».
Αυτή η τάση ξεκίνησε από μερικές άνεργες νεαρές γυναίκες. Οι οποίες απογοητεύτηκαν από την μάταιη αναζήτηση εργασίας και αποφάσισαν να αφοσιωθούν στα οικιακά. Η 32χρονη Denise Dulcic συνειδητοποίησε μια μέρα πως το φαγητό που έφτιαχνε κάθε μέρα για την οικογένειά της συχνά περίσσευε. Και τότε της ήρθε η ιδέα για αυτό που σήμερα ονομάζει “Tweetje Mee” (Tραπέζι για δύο). Η φιλοσοφία της απλή: η ίδια και αρκετές άλλες νοικοκυρές μαγειρεύουν καθημερινά φαγητό για την οικογένειά τους. Σε λίγο μεγαλύτερες ποσότητες από το συνηθισμένο. Όσες μερίδες περισσεύουν τις … πουλάνε μέσω διαδικτύου ή και μέσω τηλεφωνικών «παραγγελιών» σε γείτονές τους, συνήθως εργένηδες ή εργαζόμενα ζευγάρια. Σε τιμές έως και μισές σε σχέση με την μέση τιμή των εστιατορίων. Έναντι 5 ή το πολύ 10 ευρώ σερβίρουν πραγματικό σπιτικό φαγητό σε όσους δυσκολεύονται να πληρώσουν τα 15 με 17 ευρώ τη μερίδα που είναι η τυπική τιμή ενός πιάτου στα «κανονικά» delivery…